Ho gà là căn bệnh lây truyền cấp tính nguy hiểm ở mọi lứa tuổi. Vậy ho gà là gì? Ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe của trẻ? Bài viết dưới đây Songkhoe.medplus sẽ giúp bạn có thể sớm nhận biết ra bệnh ho gà và các phương pháp điều trị hiệu quả

Ho gà là gì ?

Ho gà là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính đường hô hấp, có khả năng lây lan nhanh qua đường hô hấp, bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng hay gặp và nguy hiểm nhất là trẻ sơ sinh

Nguyên nhân của bệnh ho gà?

Ho gà được gây ra bởi vi khuẩn Bordetella Pertussis xâm nhập vào đường hô hấp. Những vi khuẩn này bám chặt vào lông mao ở đường hô hấp trên, sau đó vi khuẩn giải phóng độc tố tấn công hệ hộ hấp và làm đường thở sưng lên. Tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết ở họng, niêm mạc mũi khi người bệnh nôn hay khạc nhổ cũng là nguyên nhân mắc bệnh.

Bệnh ho gà lây qua đường nào?

Bệnh chủ yếu lây qua đường hô hấp (nói chuyện, ăn uống chung, hắt hơi, ho…) hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch đờm, nước bọt của người nhiễm bệnh. Ngoài ra tiếp xúc gián tiếp với vật dụng của người mắc bệnh cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Ho gà có nguy hiểm không?

Ho gà không phải là bệnh lý quá nguy hiểm. Nếu xảy ra ở người trưởng thành và trẻ vị thành niên, bệnh chỉ gây ra các triệu chứng cảm thông thường và tự thuyên giảm. Tuy nhiên nếu xảy ra ở trẻ nhỏ đặc biệt là dưới 1 tuổi, bệnh có thể gây ra biến chứng ở hệ hô hấp, thần kinh và một số cơ quan khác như:

Viêm phế quản
Ngừng thở
Sa trực tràng
Thoát vị trực tràng
Lồng ruột
Vỡ phế năng
Tràn khí trung thất
Tràn khí màng phổi
Viêm não: Viêm não là biến chứng nặng nề nhất của bệnh ho gà, gặp ở 0.1% các trường hợp mắc bệnh. Biến chứng này có khả năng di chứng và tỷ lệ tử vong cao.

Các dấu hiệu và giai đoạn của bệnh ho gà

Ở giai đoạn đầu bệnh có các triệu chứng giống như cảm lạnh thông thường như ho, sổ mũi hoặc sốt nhẹ. ThS.BS Bùi Ngọc An Pha – Giám đốc Y khoa hệ thống Trung tâm tiêm chủng Trẻ em và Người lớn VNVC cho biết: “Những cơn ho gà sẽ ngày càng nặng và trở thành cơn ho kịch phát trong 1-2 tuần, kéo dài 1-2 tháng hoặc lâu hơn. Cơn ho gà rất đặc trưng, trẻ ho rũ rượi không thể kìm hãm được, sau đó là giai đoạn thở rít như tiếng gà gáy. Cuối cơn ho thường chảy nhiều đờm dãi trong suốt và sau đó là nôn”.

Bệnh ho gà tiến triển qua các giai đoạn sau:

Thời kỳ ủ bệnh kéo dài từ 6-20 ngày (trung bình 9-10 ngày): giai đoạn này chưa có dấu hiệu gì xảy ra.
Giai đoạn tiền triệu (viêm long): kéo dài 1-2 tuần các triệu chứng như sốt nhẹ, chảy nước mũi, hắt hơi.
Giai đoạn khởi phát: kéo dài 1-6 tuần, có thể trên 10 tuần. Cơn ho điển hình xuất hiện đột ngột, nhưng càng về đêm cơn ho lại trở nặng.
Giai đoạn hồi phục: kéo dài 2-3 tuần, cơn ho ít dần, bệnh nhân giảm sốt. Tuy nhiên, nhiều tháng sau đó, ho có thể tái diễn gây ra viêm phổi.

Chẩn đoán bệnh ho gà

Bác sĩ có thể hỏi về các triệu chứng và lắng nghe cách ho để chẩn đoán. Ngoài ra bạn sẽ phải làm một số xét nghiệm y tế để chẩn đoán một cách chính xác như

Xét nghiệm mũi và cổ họng: Sử dụng tăm bông để thấm hoặc hút dịch ở khu vực giao giữa mũi và cổ họng để kiểm tra xem có vi khuẩn ho gà hay không
Xét nghiệm máu: Kiểm tra số lượng bạch cầu trong cơ thể vì các tế bào bạch cầu giúp cơ thể chống lại bệnh ho gà.
Xét nghiệm PCR: Thông qua xét nghiệm PCR, bác sĩ có thể xác định sự hiện diện của vi khuẩn Bordetella pertussis trong dịch tiết hô hấp.
Chụp X-quang: Kiểm tra xem có viêm hoặc chất dịch trong phổi hay không.

Phương pháp điều trị bệnh ho gà

Các loại kháng sinh thường được bác sĩ chỉ định sử dụng, bao gồm:

Erythromycin: Là kháng sinh đặc hiệu đối với trực khuẩn gram âm Bordetella pertussis. Thuốc được sử dụng với liều 50mg/ kg/ ngày liên tục trong vòng 14 ngày. Trong trường hợp dùng kháng sinh trễ, các triệu chứng của bệnh thường không có dấu hiệu thuyên giảm. Lúc này, bác sĩ có thể chỉ định kết hợp với một số loại thuốc điều trị triệu chứng.
Cephalosporin/ Amoxycillin: Hai loại kháng sinh này có thể được chỉ định nhằm chống bội nhiễm phổi.

Phòng ngừa bệnh ho gà bằng cách nào?

Uống nhiều nước lọc để làm loãng dịch đờm, đồng thời ăn uống đầy đủ để tăng cường sức khỏe và giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh.
Ăn các bữa nhỏ trong ngày để tránh không bị nôn sau khi ăn.
Nên nghỉ ngơi trong môi trường thoáng mát, sạch sẽ.
Thường xuyên rửa mũi và súc miệng để giảm nguy cơ nhiễm trùng lây lan rộng, đồng thời cải thiện triệu chứng ngạt mũi, giảm ho và long đờm.
Nên vệ sinh tay bằng xà phòng diệt khuẩn sau khi hắt hơi, ho hoặc vệ sinh mũi.
Tiêm ngừa vắc xin cho trẻ. Phụ huynh cần cho trẻ tiêm đủ 3 mũi vắc xin cơ bản để phòng bệnh ho gà một cách triệt để nhất: Mũi 1 (2 tháng tuổi), mũi 2 (3 tháng tuổi), mũi 3 (4 tháng tuổi).