Lá cây Trầu Không – Người bạn Kháng sinh thân thiện

Ngày nay miếng trầu và lá trầu không còn chỉ là mở đầu câu chuyện nữa, cả xét về mặt Đông Y quả trầu cau và đặc biệt là lá trầu không thuộc nguồn tư liệu thuốc Nam, không chỉ được dùng như một món ăn mà còn dùng để làm thuốc trị nhiều loại bệnh.

Thông tin về cây Trầu Không

Tên tiếng Việt: Trầu không, Trầu lương, Trầu cay, Thổ lâu đằng, Phù lưu, Mjầu (Tày), Lau (Dao)

Tên khoa học: Piper betle L.

Họ: Piperaceae.

Công dụng: Ho, khó thở, sát trùng vết thương, viêm chân răng có mủ, chàm mặt (Lá).

Mô tả cây

• Là một loại cây mọc leo, thân nhẵn.
• Lá mọc so le, cuống có bẹ, dài 1,5-3,5cm, phiến lá hình trái xoan, dài 10-13cm, rộng 4,5-9cm, phía cuống hình tim (đối với những lá phía gốc) đầu lá nhọn, khi soi lên thấy rất nhiều điểm chứa tinh dầu rất nhỏ, gân lá thường 5.
• Hoa khác gốc mọc thành bông.
• Quả mọng không có vòi sót lại.

Thành phần hoá học:

• Trong lá trầu không có 0,8-1,8%, có khi đến 2,4% tinh dầu tỷ trọng 0,958-1,057 thơm mùi creozot (củi đốt), vị nóng. Trong tinh dầu người ta đã xác định có hai chất phenol là betel-phenol (đồng phân với chất eugenol chavibetol C10H12O2 và chavicol), kèm theo một số hợp chất phenolic khác.
• Và một số hoạt chất khác chưa rõ.

Chính vì thành phần của trầu không đa dạng nên cây cũng có nhiều công dụng khác nhau đối với sức khỏe con người. Và từ lâu đây là loại dược liệu được cả Đông y cũng như Tây y công nhận có tác dụng chữa bệnh hiệu quả.

Những công dụng bất ngờ và bài thuốc liên quan từ lá cây Trầu Không

Từ trước đến nay vẫn được sử dụng để chữa nhiều bệnh lý như ho và hen, chữa vết loét, mẩn ngứa, viêm mạch hạch huyết…Dưới đây là những công dụng tuyệt vời  mà bạn có thể tham khảo.

Công dụng của trầu không theo Tây y

Theo Tây y kháng một số vi khuẩn, virus. Cao chiết lá và tinh dầu có thể ức chế được một số chủng vi khuẩn như: Phế cầu, tụ cầu vàng, liên cầu tan máu, Staphylococcus albus, Salmonella typhi…. Ngoài ra còn kháng các chủng như nấm candida albicans, Aspergillus niger, C.steatoides…. Do đó theo Tây y trầu không có những công dụng tuyệt vời như:

• Lành các vết thương nhanh hơn.
• Chống co thắt cơ trơn và ức chế tình trạng nhu động ruột tăng quá mức.
• Kháng viêm.

Công dụng của trầu không theo Đông y

Theo Đông y có tính ấm có vị cay nồng và mùi thơm hắc. Phần được sử dụng nhiều nhất là lá trầu  và được quy vào các kinh phế, tỳ vị. Bởi vậy trong Đông y công dụng bao gồm:

• Điều trị các chứng đầy hơi, đau bụng, hàn thấp nhức mỏi.
• Chữa các vết thương bị nhiễm trùng và có mủ gây đau đớn.
• Chữa hen suyễn do thời tiết, tiêu đờm, các chứng cảm mạo nhẹ.
• Trị mụn nhọt, hắc lào, mề đay, ghẻ ngứa.
• Chữa sâu răng, hôi miệng, viêm tai, viêm họng.

Mẹo vặt dân gian với lá cây Trầu Không:

• Ngoài công dụng dùng để ăn trầu (lá trầu không, vôi, cau và vỏ cây), nhân dân nhiều nơi còn dùng lá trầu không giã nhỏ, cho thêm nước sôi vào rồi dùng rửa những vết loét, mẩn ngứa, viêm mạch hạch huyết.
• Nước pha lá trầu không còn được dùng làm thuốc nhỏ mắt chữa viêm kết mạc, chữa bệnh chàm mặt của trả em. Ít dùng trong. Chỉ hay dùng ngoài, liều lượng tuỳ tiện.
• Có nơi còn giã lá đắp lên ngực để chữa ho hen, hoặc đắp lên vú để cho sữa không ra nữa.

Một số bài thuốc cụ thể khi sử dụng trầu không

1.Lá trầu không để chữa các vết lở loét, mụn nhọt, vết chàm của trẻ em mới đẻ:

• Lá trầu tươi: 2 hoặc 3 lá, cắt thật nhỏ, cho vào một cốc con. Dội nước sôi vào cho vào cho ngập lá. Làm như khi ta pha chè. Đợi chừng 10 – 15 phút cho chất thuốc trong lá trầu thôi ra nước. Dùng nước này rửa các vết loét, vết chàm, mụn nhọt.
• Ngày làm như vậy 2 hoặc 3 lần, nếu vết loét rửa bằng lá trầu không, còn có nước vàng rỉ ra thì có thể dùng giấy bản đốt lấy tro mà đắp vào. Rất chóng khỏi.

Nếu vết loét quá to, thì có thể dùng số lượng lá trầu không nhiều hơn.

2. Chữa đau đầu do thay đổi thời tiết:

Chuẩn bị 5 lá trầu không tươi, đem rửa sạch, vò nát rồi đắp lên vùng thái dương hoặc đỉnh đầu.

3. Chữa cảm cúm:

Dùng 5 lá trầu  nhúng vào rượu rồi đem đánh cảm để làm giảm các triệu chứng cảm cúm.

4. Trị nước ăn chân:

Dùng 8g lá trầu và 50g lá ráy đem cả hai loại thái nhỏ sau đó đun sôi với khoảng 1,5 lít nước trong 15 – 20 phút. Dùng nước này để ngâm chân sẽ giúp loại bỏ tình trạng nước ăn chân hiệu quả.

5. Chữa phong thấp đau nhức chân tay:

Chuẩn bị 12g lá trầu không, 12g rễ lá lốt, 12g rễ cây trinh nữ. Đem tất cả sắc uống liên tục trong 1 tuần sẽ có hiệu quả.

6. Trị rát họng:

Chuẩn bị lá trầu không, lá bạc hà, húng quế với lượng bằng nhau. Đem rửa sạch và ép lấy nước sau đó trộn đều với mật ong và gừng. Ngậm khoang 5 phút sẽ thấy tình trạng rát họng được cải thiện nhanh chóng.

7. Chữa viêm da bằng lá trầu không

Chuẩn bị 1 nắm lá trầu tươi, nên chọn lá tẻ và một chút muối trắng. Lá đem rửa sạch đun sôi và pha thêm một chút muối. Đem nước này pha loãng để tắm. Bạn có thể lấy bã lá chà nhẹ lên vùng da bị ngứa để tăng khả năng sát khuẩn, tiêu viêm. Sau khi tắm xong lau khô người bằng khăn mềm sạch.

Một số lưu ý khi sử dụng lá trầu không

Mặc dù có nhiều công dụng vậy nhưng nếu bạn sử dụng không đúng cách cũng có thể gây nên những tác dụng phụ. Chẳng hạn như bỏng rát da, kích ứng da, không mang lại hiệu quả điều trị.

Xin lưu ý:

1. Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo.
2. Không tự ý áp dụng mà chưa tìm hiểu kỹ về bài thuốc cũng như nguyên nhân gây bệnh.
3. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

Cảm ơn các bạn đã đồng hành cùng MedPlus 

Nguồn tham khảo:

Tra cứu dược liệu Việt Nam