Ngoài dùng để nấu ăn, Rau Om được dùng chữa sỏi thận?

Bên cạnh là loại gia vị không thể thiếu trong những món ăn của người Việt, đặc biệt là canh chua thì Rau Om còn là một loại dược liệu giúp chữa nhiều chứng bệnh. Cùng Medplus tìm hiểu về công dụng đặc biệt của rau om nhé!

Thông tin cơ bản về Rau Om

Rau Om là gì?

Rau Om(rau ngổ) là một loại cỏ mọc bò, được sử dụng như một loại gia vị trong hầu hết các món ăn của người Việt Nam. Nhưng trong y học, như nhiều cây gia vị khác, rau om là một vị thuốc dùng để chữa bệnh.
Tên tiếng Việt: Ngổ om, Mò om, Ngổ.
Tên khoa học: Enydra fluctuans Lour.
Họ: Scrophulariaceae (Hoa mõm chó)

Đặc tính

Là một loại cỏ mọc bò, thân giòn, dài 20-30cm, mùi rất thơm.

Lá nhẵn, mọc đối, không cuống, hơi ôm vào thân, phần lá gần thân nhỏ lại, mép hơi có răng cưa. Có khi lá mọc thành cụm 3 lá.

Hoa hơi không cuống, mọc đơn độc hoặc hợp thành 2-3 dạng xim. Quả nang nhẵn, có bướu và nếp nhăn dọc theo quả, ngắn hơn lá dài. Hạt nhẵn hình trụ màu đen nhạt, có vân mạng.

Nơi sinh sống, thu hái và chế biến

Rau ngổ mọc hoang và được trồng khắp nước ta, nhưng được sử dụng nhiều nhất ở các tỉnh phía Nam làm gia vị nấu canh chua, canh cá. Thường dùng tươi hoặc phơi sấy khô làm thuốc.
Tại các tỉnh phía Nam người ta phân ra rau om xanh và rau om tím. Loại tím hay được tìm dùng làm thuốc nhưng vì hiếm nên vẫn dùng phổ biến loại rau om xanh.
Cũng cần lưu ý tránh nhầm lẫn: Ở các tỉnh phía Bắc rau om thường được gọi là rau ngổ thuộc họ Hoa mõm chó.

Thành phần hoá học và tác dụng dược lý

Thành phần hoá học

Theo Lưu Thị Thu Cúc và Phó Đức Thuần, trong loài rau Limnophila aromatic có tinh dầu, flavonoir, cumarin, axit hữu cơ, đường khử (Dược học 4, 1985, 8-10).

Tác dụng dược lý

Xuất phát từ những kết quả lâm sàng thực tế đã đạt được ở Hợp tác xã y học dân tộc Hải Thượng, Cần Thơ, Thu Cúc và Phó Đức Thuần đã nghiên cứu dược lý thấy rau om có độc tính không đáng kể và độ sử dụng an toàn lớn.

Có tác dụng:

lợi tiểu, dãn cơ, chống co thắt.
giãn cơ giải thích thuốc làm mất cơn đau bụng, dãn mạch, tăng lọc ở cầu thận.
tăng lượng nước tiểu giải thích làm cho viên sỏi bị tống ra ngoài, bệnh nhân đi tiểu ra những viên sỏi bị vỡ vụn.

Công dụng và liều dùng

Trước đây rau om chỉ là một thứ gia vị dùng nấu canh chua, canh cá ở các tỉnh phía Nam. Chỉ những năm gần đây mọi người lưu ý tới kinh nghiệm dùng rau om chữa sỏi thận của lương y Lê Quang Tốt. Lương y giới thiệu bệnh nhân ấy lấy ngổ giã nhỏ, lấy nước pha ít muối, uống ngày 2 lần. Bệnh nhân làm theo ngày uống 2 lần, sang 1 nắm, chiều một nắm. Uống liền 5 ngày, đến ngày thứ 6, bệnh viện đưa đi X-quang, để biết rõ vị trí viên sỏi trước khi mổ thì viên sỏi đã biến mất.
Nhân dân Malaixia và Indonexia cũng dùng làm gia vị, giúp sự tiêu hoá, ăn ngon cơm. Còn làm thuốc lợi tiểu, chữa những cơn đau thắt bụng, còn dùng giã nát đắp lên vết thương, vết loét.
Ngày dùng 10-16g dưới dạng thuốc sắc hay viên hoàn.