Người già ngủ nhiều có đáng lo ngại?

Nhiều người tin rằng cảm giác mệt mỏi vào ban ngày là hiện tượng bình thường khi chúng ta già đi, nhưng thực tế hoàn toàn không phải như vậy. Khoảng 20% người cao tuổi cảm thấy buồn ngủ quá mức vào ban ngày và đây có thể là các dấu hiệu sức khỏe tiềm ẩn, chứ không đơn thuần chỉ do tuổi già. Người già ngủ nhiều có thể là triệu chứng của các vấn đề sức khỏe như ngưng thở khi ngủ, suy giảm nhận thức hoặc các bệnh về tim.

Nếu nhận thấy người cao tuổi trong gia đình thức nhiều hơn vào ban đêm và ngủ ngon hơn vào ban ngày, bạn cần phải xác định các nguyên nhân cơ bản khiến họ ngủ trưa quá mức. Trong 1 số trường hợp, bạn nên nhờ đến sự trợ giúp từ các bác sĩ để xử lý nguyên nhân gây buồn ngủ ban ngày và đề xuất ra các giải pháp tương ứng.

Thời lượng ngủ hợp lý cho người cao tuổi

Giấc ngủ lành mạnh sẽ đem đến những lợi ích rất lớn đối với người cao niên. Giống như những người trẻ tuổi, người cao niên cần ngủ từ 7-9 giờ mỗi đêm. Tuy nhiên, những người lớn tuổi thường không ngủ đủ giấc, dẫn đến việc người già ngủ nhiều vào ban ngày hơn ban đêm.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng người cao niên mất nhiều thời gian hơn để đi vào giấc ngủ, cho thấy sự suy giảm trong giấc ngủ REM và tỉnh giấc thường xuyên hơn vào ban đêm. Trên thực tế, 44% người cao niên cho biết họ đã trải qua một hoặc nhiều triệu chứng của chứng mất ngủ.

Ngoài ra, người cao tuổi có nhiều khả năng bị rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ, hội chứng chân không yên và thậm chí ngáy quá nhiều. Tuy nhiên, nghiên cứu khác lại cho thấy rằng các loại thuốc liên quan đến sức khỏe thể chất và tâm thần kê cho người cao tuổi có thể gây ra chứng rối loạn giấc ngủ vào ban đêm.

Bởi vì nhiều người cao niên không có được giấc ngủ chất lượng vào ban đêm nên họ thường cố gắng ngủ bù vào ban ngày.

Nguyên nhân bệnh ngủ nhiều ở người già và cách khắc phục

1. Cảm thấy chán nản và thiếu đi sự gắn kết

Khi bắt đầu lão hóa, những người cao tuổi thường gặp các vấn đề về sức khỏe mạn tính và những thay đổi liên quan đến tuổi tác, ảnh hưởng đến khả năng làm những việc mà họ yêu thích. Khi các hoạt động thường ngày và giải trí bị hạn chế do tuổi cao sức yếu, điều này có thể làm suy giảm chất lượng cuộc sống của người cao tuổi khiến họ buồn chán. Không có hoạt động nào để thu hút họ tham gia cũng như không có quá nhiều thứ để họ mong đợi trong cuộc sống khiến cho người già ngủ nhiều hơn vào ban ngày.

Điều bạn cần làm là nên tạo ra các hoạt động ngoại khóa, phù hợp sở thích người cao tuổi để kích thích họ tham gia, thay vì để họ ngủ vào ban ngày.

2. Sử dụng thuốc

Các nhà khoa học đã nghiên cứu về “polypharmacy” (xu hướng dùng quá nhiều thuốc mỗi ngày) ở người cao tuổi. Họ đã ước tính rằng người Mỹ từ 65 tuổi trở lên sử dụng trung bình 4 -5 loại thuốc theo toa.

ngu nhieu 1 - Medplus

Tất cả các loại thuốc đều có tác dụng phụ. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi dùng nhiều loại thuốc có thể tạo ra các tương tác làm tăng các tác dụng phụ này. Ngoài ra, những người lớn tuổi chuyển hóa thuốc khác với những người trẻ tuổi, có nghĩa là họ thậm chí còn dễ gặp phải các tác dụng phụ của thuốc như buồn ngủ và chóng mặt.

Thuốc theo toa và thuốc không kê đơn để điều trị các chứng bệnh như: lo lắng, trầm cảm, cao huyết áp, mất ngủ, đau mãn tính, bệnh Parkinson, buồn nôn và dị ứng đều có thể khiến người già ngủ nhiều hơn mức bình thường.

Thuốc chống loạn thần không điển hình (thế hệ thứ hai) có tác dụng khá mạnh đối với hầu hết bệnh nhân cao tuổi, đặc biệt là những người bị sa sút trí tuệ. Nếu người thân của bạn đang sử dụng một hoặc nhiều loại thuốc này, hãy thảo luận về các tác dụng phụ và các lựa chọn điều trị thay thế với bác sĩ. Thậm chí một số loại thuốc trong chế độ điều trị của người cao tuổi có thể được giảm liều lượng hoặc ngừng sử dụng hoàn toàn. Đôi khi chỉ cần thay đổi thời gian dùng thuốc của người cao tuổi thì cũng có thể giúp cải thiện sự tỉnh táo của họ trong ngày.

3. Trầm cảm và ít năng lượng

Một số người lớn tuổi mất hứng thú với cuộc sống. Tuy nhiên, chứng trầm cảm ở người cao tuổi không phải là một giai đoạn bình thường của quá trình cơ thể lão hóa. Thật không may, nghiên cứu ước tính rằng rối loạn trầm cảm nghiêm trọng xảy ra ở 5% người lớn tuổi sống trong cộng đồng, trong khi có đến 16% người lớn tuổi mắc phải các triệu chứng trầm cảm có liên quan về mặt lâm sàng.

Có thể bạn đã biết về các dấu hiệu cơ bản của chứng bệnh trầm cảm, nhưng đối với những người lớn tuổi thì các dấu hiệu này có thể sẽ hơi khác. Các vấn đề về giấc ngủ và mệt mỏi thường là biểu hiện cho thấy người cao tuổi đang bị rối loạn sức khỏe tâm thần. Nếu bạn nhận thấy những triệu chứng này, hãy cố gắng hỏi han quan tâm họ và đặt lịch hẹn với bác sĩ để được tiến hành theo dõi thêm.

Nếu 1 người cao tuổi đã dùng thuốc chống trầm cảm hoặc bắt đầu liệu pháp chống trầm cảm, hãy nhớ rằng việc tìm ra loại thuốc chữa trị thường mất 1 khoảng thời gian. Một lần nữa, hiện tượng ngủ nhiều ở người già có thể là do tác dụng phụ phổ biến của các loại thuốc kê đơn này. Vì vậy hãy nhớ trao đổi với bác sĩ về bất kỳ tác dụng phụ nào để đảm bảo người thân của bạn tìm được loại thuốc phù hợp mà không ảnh hưởng đến sức khỏe.

4. Tiến triển sa sút trí tuệ

Người già ngủ nhiều là bệnh gì? Người cao niên mắc bệnh Alzheimer hoặc các dạng sa sút trí tuệ khác thường gặp nhiều vấn đề liên quan đến giấc ngủ, đặc biệt là trong giai đoạn sau của bệnh. Khi chức năng não bộ suy giảm, các vấn đề bắt đầu nảy sinh với nhịp sinh học và nhận thức về thời gian bị rối loạn, từ đó khiến người già mắc bệnh sa sút trí tuệ khó ngủ suốt đêm. Trong một số trường hợp, người già ngủ nhiều vào ban ngày là cách mà họ ngủ bù cho đêm hôm trước khó ngủ.

Tình trạng thiếu ngủ có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng sa sút trí tuệ như ủ rũ và dễ bị kích động. Tuy nhiên, hiện nay vẫn không có nhiều phương pháp hiệu quả để giúp người già bị sa sút trí tuệ có thể ngủ ngon qua đêm và tỉnh táo vào ban ngày. Trong trường hợp này thì thuốc ngủ không kê đơn hay được kê đơn không nên khuyến khích sử dụng.

Hiệp hội Bệnh Alzheimer khuyến cáo bạn nên lập kế hoạch cho người cao tuổi bằng các hoạt động hấp dẫn vào ban ngày như: tập thể dục, đọc sách, tham gia câu lạc bộ cho người cao niên,… Ngoài ra, bạn cần lên lịch cho người cao tuổi những giấc ngủ ngắn cần thiết trong ngày và tuân thủ đều đặn lịch trình ngủ một cách nhất quán. Đây là những phương pháp không dùng đến thuốc ngủ tốt nhất để thiết lập thói quen ngủ ngon, có kế hoạch, giúp người cao tuổi định hướng và kiểm soát các hành vi sa sút trí tuệ.

5. Những thay đổi về sức khỏe

Trong một số trường hợp, người già ngủ nhiều thường mắc một hoặc nhiều tình trạng bệnh lý nghiêm trọng cho thấy sức khỏe của họ đã thay đổi. Điều này không phải lúc nào cũng có nghĩa là sức khỏe của họ đang trong tình trạng nguy hiểm, tuy nhiên bạn vẫn nên liên hệ với bác sĩ để xem có nên thay đổi phương pháp điều trị cụ thể khác hay không. Nếu tình trạng người già ngủ nhiều vẫn tiếp tục thì bạn vẫn cần phải đảm bảo họ nhận đủ chất dinh dưỡng, dịch vụ chăm sóc cá nhân và sử dụng đều đặn loại thuốc mà họ đang sử dụng.

Nếu không, các biến chứng như mất nước, suy dinh dưỡng và loét tỳ đè có thể phát sinh. Trong những trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị đánh giá để nâng cao chất lượng chăm sóc, chẳng hạn như cần đến sự trợ giúp từ điều dưỡng lành nghề hoặc trung tâm bảo trợ xã hội.

Nói tóm lại, nếu bạn nhận thấy người già ngủ nhiều vào buổi sáng một cách thường xuyên, thậm chí có thể ngủ gật bất cứ lúc nào, thì bạn cần phải xác định nguyên nhân do đâu. Bạn cũng có thể nhờ đến sự trợ giúp từ bác sĩ để tìm ra nguyên nhân khiến người già ngủ nhiều, để được đưa ra những giải pháp khắc phục kịp thời. Điều này sẽ giúp người lớn tuổi cải thiện chất lượng giấc ngủ, điều chỉnh nhịp độ ngủ một cách sinh học và lành mạnh hơn.

Cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc bài viết này của chúng tôi. Đừng quên ghé thăm songkhoe.medplus.vn hàng ngày để cập nhật thêm những thông tin mới nhất bạn nhé.

Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Nguồn: Polypharmacy among elderly: Need for awareness and caution

Mời bạn đọc tham khảo thêm các bài viết mới nhất: