Trẻ bị hở hàm ếch có sao không? Những điều phụ huynh cần biết

Trẻ bị hở hàm ếch là một dạng dị tật bẩm sinh khiến môi bị mất một phần. Hở hàm ếch ảnh hưởng đến thẩm mỹ, tâm lý cũng như khả năng phát âm của trẻ.

Trẻ bị hở hàm ếch có sao không?

Trẻ bị hở hàm ếch hay trẻ bị sứt môi là một dạng dị tật bẩm sinh khi các bộ phận trên khuôn mặt hình thành nên phần môi bị hở thay vì khép kín với nhau lại như những người khác. Các đường tách có thể hình thành trong vòm miệng. Hở hàm ếch có thể diễn ra riêng lẻ hoặc cùng lúc trên cùng một người. Tình trạng này diễn ra ngay trong thời kỳ phát triển thai nhi và trở thành dị tật. Điều trị hở hàm ếch cho trẻ rất quan trọng. Nó ảnh hưởng lớn thẩm mỹ và đặc biệt là khả năng phát âm của trẻ.

Nguyên nhân trẻ bị hở hàm ếch

Nguyên nhân của dị tật và hở hàm ếch rất phức tạp, chưa được biết một cách rõ ràng. Tuy nhiên được cho là ảnh hưởng của yếu tố hở hàm ếch di truyền và yếu tố môi trường

Môi là bộ phận được hình thành vào giữa tuần lễ thứ 4 và thứ 5. Hàm trên được hình thành vào giữa tuần thứ 7 và tuần thứ 8 của thai kỳ. Nên thời điểm này nếu các yếu tố bên ngoài tác động không tốt tới thai phụ trong khoảng thời gian này sẽ có nguy cơ gây ra dị tật thai nhi là sứt môi, hở hàm ếch.

Một số nguyên nhân bị hở hàm ếch ở trẻ bao gồm:

Yếu tố di truyền, có người cận huyết thống bị dị tật sứt môi, hở hàm ếch.
Mẹ bị nhiễm virus trong thời kỳ đầu mang thai khoảng từ tuần thứ 4 đến tuần thứ 12 như: Nhiễm virus Rubella, cảm cúm…
Mẹ sử dụng vitamin A liều cao, vitamin A có nguy cơ gây quái thai khi sử dụng liều cao.
Chế độ dinh dưỡng không cung cấp đủ axit folic, vitamin B12 và vitamin B6.
Mẹ nghiện rượu, thuốc lá
Bố mẹ mắc bệnh lậu, giang mai không điều trị triệt để
Tiếp xúc thường xuyên với môi trường độc hại, nhiễm tia phóng xạ, nhiễm hóa chất.

Ngoài ra có một số yếu tố nguy cơ làm tăng nguy cơ mắc bệnh gồm:

Yếu tố tâm lý: Mẹ thường xuyên bị căng thẳng, lo lắng, suy nghĩ quá nhiều.
Không cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, mẹ bị suy dinh dưỡng.
Bố mẹ lớn tuổi, sức khỏe không tốt.

Dấu hiệu trẻ bị hở hàm ếch

Thông thường, sứt môi, hở hàm ếch trong môi hay vòm miệng có thể được nhận diện ngay lập tức sau khi đứa trẻ được sinh ra với các biểu hiện sau:

Trên môi hoặc vòm miệng xuất hiện vết nứt, ảnh hưởng đến 1 hoặc cả 2 bên của khuôn mặt
Vết nứt xuất hiện như một khe nhỏ trên môi hoặc có thể kéo dài từ môi xuyên qua nướu trên và vòm miệng rồi dừng lại ở phần dưới mũi;
Vết nứt xuất hiện trên vòm miệng nhưng không ảnh hưởng đến vẻ ngoài của khuôn mặt.

Loại hở hàm ếch ít phổ biến là hở hàm ếch ở các cơ vòm miệng (hở hàm ếch dưới niêm mạc miệng) xuất hiện từ phần phía sau miệng và được bao phủ bởi lớp niêm mạc miệng. Đây là dạng hàm ếch thường không được chú ý và không thể chẩn đoán cho đến khi các dấu hiệu có khuynh hướng tiến triển. Dấu hiệu và triệu chứng của hàm ếch dưới niêm mạc miệng có thể bao gồm:

Khó nuốt;
Nói bằng giọng mũi;
Tái phát nhiễm trùng tai

Bố mẹ nên là gì nếu trẻ bị hở hàm ếch?

Sinh con ra ai cũng muốn con mình được lành lặn và luôn khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu con bạn lại kém may mắn hơn những đứa trẻ khác với căn bệnh bẩm sinh không mong muốn này, bạn cần mạnh mẽ và nhớ những điều sau:

Đừng tự trách bản thân mình vì đây là việc không như mong muốn. Tốt nhất, bạn nên tập trung hết sức lực để chăm sóc và hỗ trợ cho bé
Việc bạn cảm thấy buồn, choáng ngợp hoặc khó chịu là điều hoàn toàn bình thường. Bạn cần thật lòng với cảm xúc của mình và trở nên mạnh mẽ hơn để chở che cho bé.

Ngoài ra, bạn có thể hỗ trợ con bạn bằng những cách sau:

Đối xử với trẻ như bao người bình thường khác, đừng quá chú ý đến khiếm khuyết của bé
Chỉ ra những điều tích cực và điểm mạnh của bé mà không liên quan đến vẻ ngoài
Giúp con bạn lấy lại sự tự tin bằng cách cho trẻ tự đưa ra quyết định trong một số vấn đề trong cuộc sống
Khuyến khích các động tác về ngôn ngữ cơ thể giúp trẻ tự tin hơn, chẳng hạn như mỉm cười, giữ cho trẻ ngẩng cao đầu hoặc giữ vai thẳng
Luôn là một người bạn của trẻ. Trò chuyện thật nhiều và quan tâm đến cảm xúc của con. Đảm bảo rằng bạn luôn là điểm tựa đáng tin cậy của bé nếu bé nói với bạn rằng bé bị trêu chọc hoặc đụng chạm đến lòng tự trọng khi đi học.

Điều trị cho trẻ bị hở hàm ếch

Mục tiêu điều trị hở hàm ếch bẩm sinh là cải thiện khả năng ăn, nói và nghe bình thường của trẻ và để có được diện mạo bình thường. Điều trị bao gồm phẫu thuật chỉnh sửa sứt môi và vòm miệng dựa trên tình trạng cụ thể của trẻ. Sau khi sửa chữa khe hở ban đầu, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật tiếp để cải thiện lời nói hoặc cải thiện sự xuất hiện của môi và mũi.

Phẫu thuật thường được thực hiện theo thứ tự này:

Sửa môi – trong vòng 3 đến 6 tháng đầu.
Sửa chữa hở hàm ếch – ở tuổi 12 tháng hoặc sớm hơn nếu có thể.
Phẫu thuật tiếp theo – giữa 2 tuổi và cuối tuổi thiếu niên.

Các biện pháp phẫu thuật có thể bao gồm:

Sửa môi

Để đóng sự tách biệt trong môi, bác sĩ phẫu thuật rạch hai bên khe hở và tạo ra các vạt mô. Các vạt sau đó được khâu lại với nhau, bao gồm cả cơ môi. Việc sửa chữa sẽ tạo ra một hình dạng, cấu trúc và chức năng môi bình thường hơn. Sửa mũi ban đầu, nếu cần, thường được thực hiện cùng một lúc.

Sửa chữa vòm miệng

Các thủ tục khác nhau có thể được sử dụng để đóng tách và xây dựng lại vòm miệng (vòm miệng cứng và mềm), tùy thuộc vào tình hình của bệnh nhi. Bác sĩ phẫu thuật rạch hai bên khe hở và sắp xếp lại mô và cơ. Sửa chữa sau đó được khâu kín.

Phẫu thuật ống tai

Đối với trẻ em bị hở hàm ếch, có thể đặt ống tai để giảm nguy cơ mắc bệnh tai mãn tính, dẫn đến mất thính giác. Phẫu thuật ống tai bao gồm đặt các ống nhỏ hình ống trong màng nhĩ để tạo lỗ mở để ngăn ngừa sự tích tụ chất lỏng.

Phẫu thuật để tái tạo ngoại hình. Phẫu thuật bổ sung có thể cần thiết để cải thiện hình dạng của miệng, môi và mũi.

Phòng ngừa trẻ bị hở hàm ếch

Hở hàm ếch ở trẻ sơ sinh có thể không thể ngăn chặn được trong nhiều trường hợp.

Một số biện pháp giảm nguy cơ như:

Thực hiện các xét nghiệm chọc ối để phát hiện sớm các dị tật bấm sinh của thai nhi.
Xem xét các tư vấn về di truyền. Nếu gia đình có tiền sử bị sứt môi hoặc hở hàm ếch, hãy trao đổi với bác sĩ trước khi bắt đầu có thai.
Bổ sung đầy đủ các loại vitamin trước khi sinh. Uống vitamin tổng hợp trước khi mang thai và trong giai đoạn mang thai có thể sẽ làm giảm nguy cơ trẻ bị dị tật bẩm sinh, kể cả sứt môi và hở hàm ếch.
Không được hút thuốc hoặc uống các chất có cồn trong giai đoạn mang thai. Sử dụng thuốc lá và các chất có cồn trong giai đoạn này sẽ làm gia tăng nguy cơ trẻ bị dị tật bẩm sinh, nhất là sứt môi hoặc hở hàm ếch. Bổ sung đầy đủ các loại khoáng chất cần thiết khi mang thai.

Lời kết

Trẻ bị hở hàm ếch là một điều không may đối với cả bản thân trẻ và gia đình. Tuy nhiên, may mắn đây là tình trạng có thể khắc phục bằng phẩu thuật. Trước khi bé đủ tuổi để làm phẩu thuật, bó mẹ nên là người động viên giúp bé tránh bị tự ti. Ngoài ra, bố mẹ có thể chủ động ngừa hở hàm ếch cho trẻ bằng một lối sống lành mạnh. Chúc gia đình khỏe mạnh.

Đừng quên ghé thăm Medplus.vn thường xuyên để cập nhật những kiến thức về sức khỏe dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nhé.

Xem thêm các bài viết khác về sức khỏe trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh tại:

Nguồn: Tham khảo