Một phương pháp chữa bệnh kỳ diệu. Cơ thể tự chữa bệnh. Hai vấn đề này có một sức hút đặc biệt. Việc nghiên cứu tế bào gốc đưa y học tái tạo tiến một bước lớn. Nhưng nhiều ý tưởng và khái niệm trong đó vẫn còn gây tranh cãi. Vậy bạn có biết Vai trò của tế bào gốc: Tại sao chúng quan trọng đối với cơ thể?
Vai trò của tế bào gốc: Tại sao chúng quan trọng đối với cơ thể?
1. Tế bào gốc là gì?
Tế bào gốc là một loại tế bào có thể phát triển thành nhiều loại tế bào khác. Chúng cũng có thể tự đổi mới bằng cách phân chia. Ngay cả khi chúng không hoạt động trong một thời gian dài. Vai trò của tế bào gốc nếu được nghiên cứu đúng mực có thể thay đổi diện mạo của nền Y học mới.
Cơ thể con người cần nhiều loại tế bào khác nhau để hoạt động. Nhưng nó không thể sản sinh tế bào đầy đủ để sẵn sàng sử dụng. Thay vào đó, nó tạo ra các tế bào gốc có nhiều chức năng. Nhưng chúng cần phải trở thành một loại tế bào cụ thể để có thể hữu ích.
Khi một tế bào gốc phân chia, các tế bào mới có thể trở thành
- một tế bào gốc khác,
- hoặc một tế bào cụ thể.
- chẳng hạn như tế bào máu, tế bào não hoặc tế bào cơ.
Các nhà khoa học gọi tế bào gốc là tế bào không biệt hóa. Vì chúng có thể trở thành bất kỳ tế bào nào. Ngược lại, một tế bào máu, chẳng hạn, là một tế bào ‘biệt hóa’. Bởi nó đã là một loại tế bào cụ thể.
2. Vai trò của tế bào gốc đã được nghiên cứu
2.1. Trong trị liệu
Trong một số mô, tế bào gốc đóng vai trò thiết yếu trong quá trình tái tạo. Vì chúng có thể phân chia dễ dàng để thay thế các tế bào chết. Các nhà khoa học nghiên cứu cách hoạt động của tế bào gốc nhằm tìm các phương pháp điều trị tiểu đường và bệnh tim.
Bệnh tim
Ví dụ, nếu tim của ai đó có mô bị tổn thương, các bác sĩ có thể kích thích mô khỏe mạnh phát triển bằng cách cấy các tế bào gốc được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm vào tim của người đó. Điều này có thể khiến mô tim tự đổi mới.
Một cuộc nghiên cứu quy mô nhỏ được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Tim mạch đã thử nghiệm phương pháp này. Kết quả cho thấy mô tim sẹo giảm 40 % kích thước. Các cơn đau tim gây ra tình trạng nghiêm trọng này. Các bác sĩ ghép tế bào gốc vào mô hỏng để kích hoạt cơ chế tái tạo.
Các bác sĩ luôn coi đây là loại sẹo vĩnh viễn và không thể điều trị được. Tuy nhiên, nghiên cứu nhỏ này chỉ có 11 người tham gia. Điều này đặt ra câu hỏi: Việc cải thiện chức năng tim nhờ cấy ghép tế bào gốc hay có nguyên nhân nào khác?
Khúc mắc
Ví dụ, tất cả các ca cấy ghép diễn ra trong khi các cá nhân đang trải qua phẫu thuật tim. Vì vậy tim có thể cải thiện chức năng do phương pháp bắc cầu chứ không phải nhờ tế bào gốc.
Để điều tra thêm, các nhà nghiên cứu dự định thực hiện một nghiên cứu khác. Nó sẽ bao gồm một nhóm đối chứng. Những người bị suy tim được phẫu thuật bắc cầu. Nhưng họ không được điều trị bằng tế bào gốc.
Tiểu đường
Một cuộc điều tra khác được công bố trên tạp chí Nature Communications vào năm 2016. Nó đã gợi ý rằng liệu pháp tế bào gốc có thể là cơ sở của điều trị bệnh tiểu đường.
Cuộc thử nghiệm này diễn ra trên chuột và trong môi trường nuôi cấy thí nghiệm. Các nhà nghiên cứu đã sản xuất thành công tế bào tiết insulin từ tế bào gốc lấy từ da của người mắc bệnh tiểu đường loại 1.
Ý kiến chuyên gia
Jeffrey R. Millman, trợ lý giáo sư y khoa và kỹ thuật y sinh tại Trường Y Đại học Washington cho biết:
“Về lý thuyết, nếu chúng ta có thể thay thế các tế bào thương tổn ở những người này bằng các tế bào beta tuyến tụy mới – có chức năng chính là lưu trữ và giải phóng insulin để kiểm soát lượng đường trong máu – thì bệnh nhân tiểu đường loại 1 sẽ không cần tiêm insulin nữa.”
Millman hy vọng các tế bào beta có nguồn gốc từ tế bào gốc này có thể nghiên cứu trên người trong vòng 3 đến 5 năm.
“Những gì chúng tôi đang hình dung là một quy trình ngoại trú. Trong đó một số loại thiết bị chứa đầy tế bào sẽ được đặt ngay bên dưới da,” ông nói.
Tế bào gốc có thể có tiềm năng to lớn trong việc phát triển các liệu pháp mới.
2.2. Trong phát triển thuốc
Ý tưởng
Một cách các nhà khoa học sử dụng tế bào gốc hiện nay là phát triển và thử nghiệm các loại thuốc mới. Loại tế bào gốc các nhà khoa học thường dùng cho mục đích này được gọi là tế bào gốc đa năng cảm ứng.
Tiến hành
Đây là những tế bào đã trải qua quá trình biệt hóa. Nhưng các nhà khoa học đã “tái lập trình” di truyền. Họ sử dụng vi rút, để chúng có thể phân chia và trở thành bất kỳ tế bào nào. Bằng cách này, chúng hoạt động giống như các tế bào gốc chưa biệt hóa.
Kết quả
Các nhà khoa học có thể sản xuất các tế bào biệt hóa từ các tế bào gốc đa năng này để chúng giống tế bào ung thư. Việc này có nghĩa các nhà khoa học có thể dùng chúng để thử nghiệm các loại thuốc chống ung thư.
Các nhà nghiên cứu đang tạo ra nhiều loại tế bào ung thư bằng phương pháp này. Nhưng do chúng chưa thể tạo ra các tế bào bắt chước các tế bào ung thư một cách có kiểm soát, nên không phải lúc nào chúng cũng có thể sao chép cơ chế hoạt động một cách chính xác. Vì vậy vấn đề vai trò của tế bào gốc mang tính tham khảo.
3. Các liệu pháp tế bào gốc hiện nay có hiệu quả không?
3.1. Hiện trạng
Trong những năm gần đây, các phòng khám đã áp dụng các phương pháp điều trị bằng tế bào gốc. Một nghiên cứu năm 2016 được công bố trên Cell Stem Cell đã thống kê được 570 phòng khám trong số này Hoa Kỳ. Họ dùng các liệu pháp tế bào gốc điều trị các chấn thương do vận động đến ung thư.
3.2. Sự thật
Tuy nhiên, các liệu pháp tế bào gốc vẫn chủ yếu là lý thuyết hơn là dựa trên bằng chứng. Rất ít phương pháp điều trị bằng tế bào gốc đạt đến giai đoạn thử nghiệm lâm sàng I. Các nhà khoa học đang thực hiện hầu hết các nghiên cứu hiện tại trên chuột hoặc một đĩa petri.
Mặc dù vậy, FDA cho phép các phòng khám tiêm tế bào gốc họ trữ cho mọi người. Miễn tế bào này chỉ thực hiện chức năng bình thường của chúng (theo Cell Stem Cell).
4. Nguồn phân lập có liên quan đến vai trò của tế bào gốc
Các nhà khoa học có thể thu hoạch tế bào gốc theo nhiều cách khác nhau.
Tế bào gốc phôi trong một phôi thai mới được vài ngày tuổi.
Các nhà khoa học có thể chiết xuất tế bào gốc trưởng thành từ các loại mô khác nhau bao gồm
- não,
- tủy xương,
- mạch máu,
- cơ xương,
- da,
- răng,
- ruột,
- gan,
- v.v.
Nước ối có chứa tế bào gốc. Nhiều phụ nữ lựa chọn xét nghiệm chọc dò nước ối để kiểm tra các khuyết tật bẩm sinh thai kì. Nếu bác sĩ giữ lại chất lỏng, họ có thể dùng nó trong tương lai để điều trị các bệnh khác trong thai kì hoặc sau sinh.
Tế bào gốc đa năng cảm ứng (tế bào iPS) là tế bào mà các nhà khoa học có thể lập trình lại để hoạt động như tế bào gốc, để sử dụng trong liệu pháp y học tái tạo.
Sau khi thu thập tế bào gốc, các nhà khoa học thường bảo quản chúng trong nitơ lỏng để dùng trong tương lai.
5. Vấn đề đạo đức
Trong lịch sử, việc sử dụng tế bào gốc trong nghiên cứu y học đã gây nhiều tranh cãi. Điều này do cuộc điều trị dùng tế bào gốc lần đầu vào cuối những năm 1990. Các nhà khoa học đã lấy tế bào gốc của con người từ phôi. Trở ngại của họ trong việc xác định vai trò của tế bào gốc gắn chặt với suy nghĩ này.
5.1. Người dân
Nhiều người không đồng ý với việc sử dụng tế bào phôi người để nghiên cứu y học. Vì chiết xuất từ gốc đồng nghĩa với việc phá hủy phôi. Điều này tạo ra những vấn đề phức tạp. Vì mọi người có niềm tin khác nhau về những gì tạo nên mầm sống con người.
Đối với một số người, cuộc sống bắt đầu khi một đứa trẻ được sinh ra. Hoặc khi một phôi thai phát triển thành thai nhi. Những người khác tin rằng sự sống của con người bắt đầu từ lúc thụ thai. Do đó, một phôi thai có các quyền như một người lớn hoặc trẻ em.
5.2. Giới lãnh đạo
Tổng thống George W. Bush có quan điểm mạnh mẽ, ủng hộ sự sống. Và ông đã cấm tài trợ cho nghiên cứu tế bào gốc ở người vào năm 2001. Tuy nhiên, chính quyền của Tổng thống Obama đã cho phép cải thiện một phần hạn chế trong nghiên cứu này.
5.3. Ngày nay
Tuy nhiên, đến năm 2006, các nhà khoa học đã bắt đầu sử dụng tế bào gốc đa năng. Họ không lấy các tế bào gốc này từ tế bào gốc phôi. Kết quả là kỹ thuật này không có cùng mối quan tâm về đạo đức. Với điều này và những tiến bộ gần đây trong khoa tế bào gốc, thái độ dành cho các nghiên cứu vai trò của tế bào gốc dần thay đổi.
6. Nghiên cứu vai trò của tế bào gốc hiện nay
Việc nghiên cứu tế bào gốc giúp các nhà khoa học hiểu
- cách một sinh vật phát triển từ một tế bào đơn lẻ,
- và cách các tế bào khỏe mạnh thay thế các tế bào khiếm khuyết ở người và động vật.
6.1. Hiểu về ung thư
Nhiều tình trạng bệnh lý nghiêm trọng xảy ra ở người, chẳng hạn như ung thư và khuyết tật bẩm sinh. Chúng xảy ra do các tế bào phân chia bất thường. Vai trò của tế bào gốc có thể chứa đựng cái nhìn sâu sắc về
- cách các bệnh này phát sinh,
- và các lựa chọn điều trị khả thi.
6.2. Thuốc tái tạo
Sự thật
Vào tháng 6 năm 2016, hai nhà nghiên cứu đã giành giải nhì ở hạng mục Vật chất của cuộc thi công nghệ mới nổi do Hiệp hội Hóa học Hoàng gia Vương quốc Anh tổ chức. Họ đã tạo một vật liệu sinh học tổng hợp kích thích tế bào gốc có nguồn gốc từ răng của một người.
Các nhà nghiên cứu tin rằng vật liệu này sẽ thay thế vật liệu trám răng. Vì các tế bào gốc thúc đẩy các răng bị tổn thương tự chữa lành.
Hứa hẹn
Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn nữa trước khi liệu pháp tế bào gốc trở thành một phần của y tế thực nghiệm. Nhưng khoa tế bào gốc vẫn đang phát triển mọi lúc. Trong hầu hết các lĩnh vực trị liệu, các bác sĩ hy vọng công nghệ tế bào gốc
- cách mạng hóa các tiêu chuẩn điều trị,
- giới thiệu ít nhất một tiêu chuẩn mới về điều trị bệnh bẩm sinh,
- và thậm chí có thể thúc đẩy cơ chế tự phục hồi cơ thể.
Cho đến lúc vai trò của tế bào gốc được khẳng định, chúng ta không thể nói điều gi? Bạn có thể chăm lo cho bản thân ngay phút này. Việc giữ lối sống lành mạnh và thăm khám định kì luôn có tác dụng tích cực đối với sức khỏe.
Xem thêm bài viết
- Tế bào gốc trưởng thành: Chúng được lấy từ đâu?
- Chuẩn lưu trữ tế bào gốc tiên tiến CẦN ĐỌC KĨ CÀNG
- Đột quỵ và tế bào gốc: Phương pháp điều trị tổng quan
Nguồn: Tổng hợp