Bứa luôn được xem là dược liệu quý trong Y học với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về đặc điểm của dược liệu này. Hôm nay medplus xin giới thiệu đến bạn đọc các công dụng cũng như bài thuốc tiêu biểu từ loại dược liệu này nhé!
Thông Tin Dược Liệu
Tên tiếng việt: Bứa lá tròn dài, Bứa
Tên khoa học: Garcinia oblongifolia Champ.
Họ: Clusiaceae
1. Đặc điểm dược liệu
- Cây gỗ cao 10-15m. Cành và nhánh dài và mảnh mọc xoè ngang. Vỏ cây màu xám tro. Lá mọc đối, mép nguyên, nhẵn bóng, có nhiều điểm mờ.
- Hoa màu vàng, có cả hoa đực và hoa lưỡng tính. Hoa đực có 4 lá đài, 5 cành hoa. Hoa lưỡng tính có 4 lá đài, 4 cánh hoa, rất nhiều nhị. Bầu 6-10 ô.
- Quả mọng, hình cầu có nhiều rãnh dọc. Vỏ quả dày, màu vàng ở ngoài, phía trong hơi đỏ, vị chua, 6-10 hạt, có nhiều múi mọng nước, ăn được.
Khu vực phân bố
Cây bứa mọc hoang rất nhiều ở các tỉnh miền núi nước ta, khu vực phân bố của cây thuốc này trải dài từ Bắc trí Nam, nhiều nhất ở các tỉnh: Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Bắc Cạn, Hòa Bình, That Hóa, Quảng Nam, Lâm Đồng, Bình Phước, tây Ninh….. (2)
2. Bộ phận dùng
Bộ phận được sử dụng để làm thuốc của cây thuốc này là: Vỏ cây và quả
3. Cách chế biến và thu hái
Vỏ cây được thu hái quanh năm, nhiều nhất là vào mùa hè.
Quả bứa được thu hái từ tháng 8 đến tháng 10 hàng năm. Đây là thời điểm cây đã bắt đầu cho quả chín, người dân thu hái về phơi khô thái mỏng bảo quản dần để làm thuốc.
Công dụng và Liều dùng
1. Thành phần hóa học
- Quả bứa chứa hàm lượng Vitamin C rất cao
- Vỏ cây bứa chứa một lượng lớn hoạt chất flavonozit (2)
2. Tính vị
- Vỏ cây có tính mát, vị hơi đắng
- Quả có vị chua mát
3. Công dụng của quả bứa
Theo kinh nghiệm dân gian mỗi bộ phận trên cây bứa lại có một công dụng riêng như sau:
- Quả bứa có tác dụng giảm mỡ thừa, giúp giảm cân hiệu quả (2).
- Vỏ cây bứa có tác dụng điều trị ho ra máu, viêm dạ dày, tiêu hóa kém (3)
- Nhựa cây bứa có tác dụng điều trị bỏng
4. Liều dùng
20-30g dạng thuốc sắc, dùng ngoài giã vỏ tươi đắp. Nhựa bứa dùng trị bỏng.
Các bài thuốc tiêu biểu từ Dược Liệu
1. Dùng làm thuốc giảm cân
Quả bứa khô 40g-50g (tươi 100g) sắc với 1,2 lít nước uống trong ngày. Uống trước bữa ăn 30 phút
- Cơ chế giảm béo của quả bứa: Trong quả bứa có chứa các hoạt chất làm giảm cảm giác thèm ăn, do đó giúp gián tiếp đốt cháy phần mỡ thừa trong cơ thể mà không gây khó chịu và tác dụng phụ (2).
- Trong trái bứa có hoạt chất HCA có tác dụng ngăn quá trình chuyển hóa đường thành chất béo, do vậy sẽ ngăn cản quá trình tích tụ mỡ trong cơ thể.
- Hai đặc tính này từ quả bứa sẽ giúp người sử dụng giảm béo nhanh, hiệu quả và an toàn. Chính vì tác dụng tuyệt vời ấy mà các chuyên gia sức khỏe ở Ấn độ và các quốc gia khác trên thế giới trong đó có Việt Nam khuyên người béo phì nên dùng trái bứa mỗi ngày.
2. Viêm dạ dày ruột, kém tiêu hoá
Vỏ cây Bứa sắc đặc cô đặc lấy 50%; hàng ngày uống 30ml.
3. Chữa bỏng
Nhựa Bứa pha dầu làm thành cao lỏng, bôi ngày 1-2 lần.
4. Loét dạ dày, loét tá tràng
Liều dùng vỏ 20-30g dạng thuốc sắc.
5. Viêm miệng, bệnh cặn răng
Dùng ngoài giã vỏ tươi đắp.
6. Ho ra máu
Liều dùng 20-30g vỏ, dạng thuốc sắc.
7. Dùng ngoài trị bỏng, mụn nhọt, sâu quảng, eczema, dị ứng mẩn ngứa, rút các vết đạn đâm vào thịt:
Dùng ngoài giã vỏ tươi đắp
8. Nhựa bứa dùng trị bỏng
Nhựa Bứa pha dầu làm thành cao lỏng, bôi ngày 1-2 lần.
Lưu Ý khi sử dụng Dược Liệu để trị bệnh
Nên sử dụng đúng liều lượng khuyên dùng để tránh các tác dụng phụ không mong muốn
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Dược Liệu cũng như một số bài thuốc hay về vị thuốc này nhé !
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn: tracuuduoclieu.vn
Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam