Ho dai dẳng hay còn gọi là ho mãn tính là một triệu chứng xảy ra thường xuyên với nhiều nguyên nhân khác nhau. Những tác động khó chịu của cơn ho, chẳng hạn như mất ngủ, đau cơ ngực và rò rỉ nước tiểu có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn.
Nếu cơn ho dai dẳng mãi không khỏi, bạn nên gặp bác sĩ vì có thể bạn đang bị chứng bệnh gì đó không chỉ đơn giản là cảm lạnh hoặc ho thông thường.
Những nguyên nhân có thể xảy ra ho dai dẳng
Ho dai dẳng có nhiều nguyên nhân khác nhau. Sau đây sẽ là những nguyên nhân từ phổ biến cho tới ít phổ biến. Đôi khi bạn sẽ thấy những nguyên này xảy ra ở trẻ em nhiều hơn là ở người lớn và ngược lại.
Thông thường những nguyên nhân phổ biến thì không quá nghiêm trọng, nhưng hơn hết chúng ta vẫn cần quan tâm tới những lí do không phổ biến vì dù là nguyên nhân nào thì cũng rất quan trọng và cần được giải quyết, đặc biệt đối với những người trên 50 tuổi. Đa phần những người bị ho dai dẳng thường được chẩn đoán bị ung thư phổi ở lần đầu tiên tuy nhiên vẫn có những lỗi chẩn đoán sai.
1. Nguyên nhân phổ biến nhất ở người lớn
Bốn nguyên nhân phổ biến nhất (ở một người bình thường) bao gồm những điều sau đây:
Nhỏ giọt sau mũi
Chảy dịch mũi sau do viêm mũi dị ứng, nhiễm trùng xoang, polyp mũi hoặc các bệnh lý khác là nguyên nhân thường gặp nhất của ho mãn tính. Nhìn chung, tất cả những nguyên nhân này được gọi là nguyên nhân “đường thở trên”. Với bệnh viêm mũi dị ứng theo mùa, bạn có thể nhận thấy một hình thứcx ho, nhưng các nguyên nhân dị ứng quanh năm đôi khi không gợi ý hình thức đó.
Bệnh hen suyễn
Đối với bệnh hen suyễn, triệu chứng có thể là thở khò khè và khó thở, nhưng cũng có thể ho là triệu chứng duy nhất (hen suyễn dạng ho).
Tin hữu ích: Thuốc điều trị bệnh hen suyễn
Trào ngược axit
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là nguyên nhân gây ho mãn tính hay gặp và thường người bệnh không quan tâm. Các triệu chứng điển hình như ợ chua có thể không phải triệu chứng của một số người, và triệu chứng duy nhất có thể là ho mãn tính. Ho do GERD thường nặng hơn vào ban đêm.
Viêm phế quản tăng bạch cầu ái toan
Bệnh viêm phế quản tăng bạch cầu ái toan có thể mọi người chưa biết nhưng đây lại là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ho mãn tính ở người lớn. Viêm phế quản tăng bạch cầu ái toan giống như bệnh hen suyễn theo một số cách dựa trên loại tế bào miễn dịch hiện có, nhưng những tế bào này được hút đến một phần khác của đường thở.
Do là khi mắc phải nguyên nhân này, các xét nghiệm chức năng phổi sẽ cho ra kết quả bình thường, nên sẽ rất khó để chẩn đoán. Tuy nhiên, tình trạng này thường đáp ứng với steroid dạng hít.
2. Nguyên nhân phổ biến nhất ở trẻ em
Ho mãn tính ở trẻ nhỏ không thuộc phạm vi của bài viết này. Tuy nhiên, năm 2017 đã có một nghiên cứu về trẻ em từ 6-14 tuổi và đưa ra những lý do thường thấy nhưng cũng khá giống với biểu hiện của người lớn:
- Hen suyễn
- Viêm phế quản do vi khuẩn kéo dài
- Hội chứng ho đường thở trên
3. Các nguyên nhân phổ biến khác
Vẫn phổ biến, nhưng sâu hơn trong danh sách, là những nguyên nhân sau:
- Hút thuốc: Thật khó phân biệt cơn ho của người hút thuốc với triệu chứng ho do các bệnh lý khác như ung thư phổi.
- Nhiễm trùng: Ho dai dẳng có thể là tiếng ho kéo dài của bệnh ho gà. Trẻ em dù đã được tiêm ngừa nhưng khả năng mắc bệnh này vẫn có thể xảy ra và đjắc biệt tỷ lệ người lời mắc ho gà ngày càng tăng. Trên thế giới, một triệu chứng phổ biến của bệnh lao là ho mãn tính.
- Thuốc men: Các nghiên cứu đã báo cáo rằng những người được điều trị bằng thuốc ức chế men chuyển sẽ bị ho mãn tính và ngừng sử dụng thuốc.
- Hội chứng ho đường hô hấp trên: Cơn ho sau nhiễm có thể đôi khi ủ trong nhiều tuần sau nhiễm trùng đường hô hấp trên.
- Viêm phế quản mãn tính: Viêm phế quản mãn tính là một dạng bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) thường xảy ra ở những người hút thuốc nhưng cũng còn phụ thuộc vào những yếu tố xúc tác khác.
4. Nguyên nhân ít phổ biến hơn
- Ung thư phổi: Chỉ 2% số người bị ho dai dẳng, ung thư phổi là nguyên nhân cơ bản. Đặc điểm của ho liên quan đến ung thư phổi có thể khó phân biệt với ho do các nguyên nhân khác. Mặt khác, khoảng 57% người bị ung thư phổi bị ho.
- Các khối u phổi lành tính và ác tính khác: Ho dai dẳng có thể xảy ra do di căn phổi từ các bệnh ung thư khác như ung thư vú, ung thư ruột kết, ung thư bàng quang và ung thư tuyến tiền liệt và cũng có thể gây ra do các khối u khác trong ngực.
- Các bệnh về phổi: Chúng bao gồm khí phế thũng, giãn phế quản và bệnh sarcoid.
- Nhiễm nấm: Chúng bao gồm bệnh cầu trùng, bệnh nấm mô và bệnh lao.
- Sarcoidosis: Sarcoidosis là một bệnh chưa được nghiên cứu rõ ràng, trong đó u hạt hình thành khắp cơ thể bao gồm cả phổi. Nó thường gây ra ho khan.
- Hít phải dị vật: Sẽ gây ra tình trạng ho liên tục.
- Suy tim: Chất lỏng tích tụ trong phổi do suy tim có thể dẫn đến ho hoặc thở khò khè dai dẳng. Có thể tiết ra chất nhầy nhuốm máu.
Có nhiều nguyên nhân gây ho dai dẳng hơn, nhưng điểm quan trọng cần lưu ý là có một số nguyên nhân và cần đánh giá cẩn thận nếu cơn ho của bạn không thuyên giảm.
Khi nào đến gặp bác sĩ của bạn
Nếu cơn ho dai dẳng kéo dài quá lâu hay thậm chí bạn đã biết lý do dẫn đến tình trạng này là do hút thuốc hoặc dị ứng thì bạn vẫn nên đến gặp bác sĩ. Trong trường hợp bạn cảm thấy choáng váng hoặc ho ra máu, hãy nhanh chóng đến bệnh viện hoặc gặp bác sĩ ngay lập tức trước khi quá muộn.
Các câu hỏi mà bác sĩ thường quan tâm:
- Bạn bị ho bao lâu rồi?
- Cơn ho có đỡ hay nặng thêm không?
- Cơn ho có ổn định hay nó đến và đi?
- Nó nặng hơn sau bữa ăn hay nó tồi nặng hơn vào ban đêm?
- Ho khan hay ho có đờm không?
- Có ho ra máu không?
- Bạn đã gặp phải những triệu chứng nào khác? Ví dụ, sốt, khó thở , các triệu chứng dị ứng, thở khò khè , hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân ?
- Bạn có những vấn đề y tế nào khác?
- Có ai trong gia đình bạn bị các triệu chứng tương tự không? Bạn có tiền sử gia đình bị viêm phế quản, hen suyễn, khí phế thũng hoặc ung thư phổi không?
- Có đang hoặc đã từng hút thuốc không?
- Bạn đã từng tiếp xúc với khói thuốc ?
- Bạn đang dùng thuốc gì không?