Bệnh bạch cầu cấp (AL – acute leukemia) là nhóm bệnh lý ác tính. Do sự chuyển dạng bất thường của các tế bào đầu dòng tạo máu. Bệnh đặc trưng bởi tăng sinh một cách không kiểm soát. Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán bạch cầu cấp.
Phương pháp 1: Dựa vào các hội chứng lâm sàng để chẩn đoán bạch cầu cấp
Hội chứng thiếu máu
Tính chất thiếu máu không hồi phục với các đặc điểm
- Thiếu máu nhanh chóng và nặng dần.
- Thiếu máu không tương xứng với mức độ xuất huyết.
- Bn kém thích nghi với tình trạng thiếu máu do tính chất cấp tính của bệnh.
- Đáp ứng kém với truyền máu.
- Tính chất lâm sàng của thiếu máu: Hoa mắt chóng mặt, hồi hộp tim nhanh, có cơn ngất hoặc thoáng ngất. Da xanh niêm mạc nhợt.
Hội chứng nhiễm khuẩn
- Sốt là triệu chứng thường gặp nhất của bạch cầu cấp.
- Có thể nhiễm trùng tại một cơ quan nào đó: Hô hấp, tiết niệu ngoài da… Đôi khi không phát hiện được ổ nhiễm trùng nào.
- Nhiễm trùng đáp ứng kém với kháng sinh.
Hội chứng xuất huyết
Xuất huyết là một trong những biểu hiện để chẩn đoán bạch cầu cấp
- Xuất huyết tự nhiên với đặc điểm của xuất huyết giảm tiểu cầu
- Xuất huyết dưới da: hay gặp nhất, đa hình thái, đa lứa tuổi.
- Xuất huyết niêm mạc: chảy máu chân răng, chảy máu cam, nữ có thể xuất huyết từ niêm mạc tử cung: rong kinh, rong huyết.
- Xuất huyết tạng: Có thể xuất huyết tiêu hóa, XH đường tiết niệu, XH cơ tim, màng tim, XH não, màng não. Nếu có nguy cơ tử vong rất cao, tiên lượng nặng.
Hội chứng thâm nhiễm
- Gan, lách thường to mức độ ít, trung bình(3 – 4 cm dưới bờ sườn). Có trường hợp to hơn nhưng ít gặp.
- Hạch to nhiều vị trí: cổ, nách bẹn.
- Đau xương: do thâm nhiễm vào màng xương.
- Phì đại lợi.
- U hạt dưới da.
Hội chứng loét và hoại tử mồm họng
Đáp ứng kém với kháng sinh.
Đa số người bệnh bạch cầu cấp sẽ mắc một số các hội chứng trên. Nên có thể chẩn đoán bạch cầu cấp thông qua những hội chứng đó.
Phương pháp 2: Xét nghiệm để chẩn đoán bạch cầu cầu
Xét nghiệm tế bào máu – xét nghiệm máu
Trong bệnh bạch cầu cấp, các tế bào bất thường có thể quan sát được. Số lượng bạch cầu có thể tăng hoặc giảm, giảm số lượng tiểu cầu. Trong một số trường hợp, có thể quan sát được tế bào ung thư ở máu ngoại vi.
Đây là phương pháp chẩn đoán bạch cầu cấp thường được dùng nhất.
Xét nghiệm tủy – chọc hút tủy xương
Chọc hút tủy xương là việc lấy một số lượng nhỏ mô tủy dưới dạng dịch lỏng để xác định sự có mặt của các tế bào ung thư, là yếu tố quyết định để chẩn đoán bạch cầu cấp.
Xét nghiệm phân loại tế bào – kháng nguyên bề mặt tế bào
Các kháng nguyên trên bề mặt màng tế bào thể hiện đặc trưng cho từng dòng tế bào.
Xét nghiệm tìm bất thường gen – tìm bất thường nhiễm sắc thể
Các bất thường gen và nhiễm sắc thể có thể được tìm thấy ở những tế bào bạch cầu ác tính.
Phương pháp 3: Phân tích huyết thanh và nước tiểu- xét nghiệm hóa sinh để chẩn đoán bạch cầu cấp
Xét nghiệm này sẽ phân tích các thành phần máu và nước tiểu. Nồng độ acid uric trong huyết tương và trong nước tiểu, nồng độ LDH sẽ tăng trong bệnh bạch cầu cấp.
Phương pháp 4: Quan sát hình thái tế bào – quy trình nhuộm đặc biệt để chẩn đoán bạch cầu cấp
Để chẩn đoán bạch cầu cấp bằng phương pháp này cần chuẩn bị tiêu bản máu để quan sát hình thái các tế bào máu.
Dung dịch Giemsa thường được dùng để nhuộm tiêu bản.
Nhuộm đặc biệt như Peroxydase, Esterase không đặc hiệu, và PAS thường được sử dụng để xếp thể bệnh bạch cầu cấp.
Xem thêm 6 dấu hiệu nhận biết bệnh bạch cầu cấp (Ung thư máu)
Nguồn tham khảo Bệnh VN
Đừng quên ghé Medplus hằng ngày để cập nhật nhiều tin tức tổng hợp nhé!