Hội chứng người cá là gì?
Hội chứng người cá hay còn gọi là quá trình người cá. Sirenomelia hay còn được biết đến với tên gọi “hội chứng Nàng tiên cá” là một căn bệnh đe dọa tính mạng con người. Đặc trưng bằng sự xoay vòng và tan chảy của đôi chân bệnh nhân. Đây là dị tật bẩm sinh hiếm gặp, khiến người bị bệnh trông như có một chi hình đuôi cá từ trong bào thai.
Trường hợp này xảy ra với tỉ lệ 1/100.000 (hiếm giống như trường hợp sinh đôi dính liền). Thông thường thì mạng sống chỉ kéo dài từ một đến hai ngày do biến chứng liên quan đến sự phát triển và chức năng của thận và bọng đái.
Các tình trạng khác có thể xảy ra với hội chứng người cá như hậu môn bị tịt, nứt đốt sống và các dị tật tim. Hội chứng người cá thường gây tử vong ngay khi sinh. Tuy nhiên, một vài nghiên cứu cho thấy một số trẻ sinh ra tiếp tục sống.
Ảnh hưởng của hội chứng người cá
Trẻ sơ sinh bị ảnh hưởng sinh ra với hai chân hợp lại một phần hoặc toàn bộ. Các dị tật khác kèm theo cũng có thể xảy ra bao gồm các bất thường ở đường sinh dục tiết niệu. Các bất thường ở đường tiêu hóa, dị tật cột sống thắt lưng, xương chậu. Không có hoặc kém phát triển (bất sản) của một hoặc cả hai thận.
Các trẻ có thể bị ảnh hưởng một bàn chân, không có bàn chân hoặc cả hai bàn chân bị xoay ra bên ngoài. Trẻ thường không có xương cụt, xương cùng có thể có một phần hoặc không có.
Nguyên nhân gây ra hội chứng người cá
Nguyên nhân chính xác gây ra hội chứng người cá chưa rõ. Hầu hết các trường hợp xảy ra một cách ngẫu nhiên không có lý do rõ ràng.
Sử gia y tế, tiến sĩ Lindsey Fitzharris nói, “hội chứng Nàng tiên cá” xảy ra do trục trặc ở hệ thống mạch máu, khi dây rốn không hình thành 2 động mạch. Hậu quả là không đủ nguồn cung cấp máu tới bào thai. Động mạch duy nhất “ăn cắp” máu và chất dinh dưỡng từ phần dưới cơ thể, chuyển hướng chúng ngược trở lại nhau thai. Do thiếu dinh dưỡng, bào thai không phát triển 2 chân riêng rẽ.
Các yếu tố nguy cơ
Có rất nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hội chứng người cá như:
- Đột biến các gen từ mẹ hoặc bố có thể là nguyên nhân gây rối loạn di truyền ở trẻ.
- Phụ nữ mắc bệnh nghiêm trọng trong khi mang thai có nguy cơ cao sinh ra trẻ bị ảnh hưởng bởi hội chứng nàng tiên cá.
- Tiếp xúc với các chất độc, phóng xạ đôi khi có thể là nguyên nhân tiềm ẩn khiến hai chân của thai nhi dính vào nhau.
- Căng thẳng về thể chất và tinh thần có thể có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của thai nhi trong bụng mẹ. Một trong những nguyên nhân gây ra các dị tật bẩm sinh cho trẻ.
- Một số loại thuốc, tình trạng bệnh lý hoặc thiếu hụt nào đó cũng có thể là nguyên nhân góp phần gây hội chứng nàng tiên cá.
Hội chứng người cá có nguy hiểm không?
Câu trả lời là có. Tiến sĩ Fitzharris nhấn mạnh thêm rằng, không có ghi chép về bất kỳ trường hợp nào mắc “hội chứng Nàng tiên cá” sống sót trong quá khứ. Hầu hết các bệnh nhân đều tử vong trong vòng vài ngày sau sinh do suy thận hoặc ruột. Thậm chí ngày nay, số trường hợp trẻ chống lại được căn bệnh quái ác này cũng vô cùng ít ỏi, với vài ca sống sót qua giai đoạn sơ sinh.
Triệu chứng và dấu hiệu của hội chứng người cá
Các triệu chứng của hội chứng nàng tiên cá không chỉ ảnh hưởng đến chi của trẻ mới sinh mà còn nhiều dị tật bất thường khác. Làm cho trẻ khó sống được. Một số trẻ bị hai chân hợp nhất kèm các triệu chứng sau đây:
- Vắng mặt bộ phận sinh dục
- Cột sống bất thường hoặc không có ở một số trường hợp
- Không có thận ở một vài trường hợp
- Bất thường ở đường tiêu hóa dưới là một dấu hiệu phổ biến của hội chứng này.
Các triệu chứng của hội chứng nàng tiên cá có thể có mức độ nghiêm trọng khác nhau. Một số trường hợp xuất hiện ở dạng nhẹ.
Cách điều trị hội chứng người cá
Hầu hết trẻ mắc hội chứng nàng tiên cá sinh ra đều bị tử vong ngay. Nếu trong trường hợp còn sống, trẻ cũng rất khó khăn để tồn tại. Tuy nhiên, điều trị hội chứng nàng tiên cá có thể được trợ giúp với một số lựa chọn nhất định.
- Phẫu thuật tái tạo là một trong những lựa chọn để điều trị hội chứng nàng tiên cá. Tuy vậy, ngay sau khi điều trị, cơ hội sống sót của bệnh nhân khá thấp.
- Đối với những trẻ có đôi chân hợp nhất hoặc các mạch máu hay cấu trúc khác không tách rời nhau. Việc thực hiện phẫu thuật khá khó khăn. Đôi khi, phẫu thuật không thể thực hiện được. Tỷ lệ sống sót sau phẫu thuật là rất thấp. Tuy nhiên, trong trường hợp phẫu thuật thực hiện thành công và trẻ may mắn sống sót. Trẻ phải chịu đựng một cuộc sống tàn tật trong nhiều năm.
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rất ít người mắc hội chứng nàng tiên cá sống sót cho dù được trợ giúp phẫu thuật và điều trị. Những trẻ này phải đối mặt với nhiều vấn đề phức tạp khác.
Có hay không biện pháp phòng ngừa?
Khi nguyên nhân chính xác của hội chứng nàng tiên cá chưa được biết. Các biện pháp để phòng ngừa rối loạn này gặp khó khăn. Tuy nhiên, các biện pháp phòng ngừa cần thiết cho phụ nữ khi mang thai. Để đảm bảo một thai kỳ bình thường và một em bé sinh ra khỏe mạnh là cực kỳ quan trọng.
Chăm sóc thai sản thích hợp, chế độ ăn uống và phòng ngừa phơi nhiễm với các chất độc và bức xạ phải được thực hiện. Khám thai kịp thời rất quan trọng để giúp phát hiện và điều trị các dị tật bẩm sinh sớm.
Khi nào cần gặp bác sĩ
Hội chứng người cá là một hội chứng nguy hiểm, tuy hiếm gặp nhưng tỷ lệ tử vong rất cao. Dù cho có được điều trị thành công, cuộc sống của bị ảnh hưởng tàn tật suốt đời.
Bài viết đã cung cấp cho bạn thông tin cơ bản về hội chứng người cá. Hy vọng giúp bạn có thể bổ sung kiến thức nhằm phát hiện được bệnh sớm hoặc phòng tránh các nguy cơ tiềm ẩn. Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Không thể bằng lời khuyên của bác sĩ chuyên khoa. Nếu bạn đang có các dấu hiệu trên hãy đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và điều trị kịp thời bạn nhé.
Các bài viết liên quan: