Cà Gai Leo – Và nhiều đề tài nghiên cứu khoa học về tác dụng chống Viêm gan

May mắn thay đất nước Việt Nam được ưu đãi bởi nguồn khí hậu ôn hoà, là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nhiều nguồn thảo dược quý, trong đó có Cà Gai Leo.Vùng trồng cà gai leo lớn nhất Việt Nam đạt chuẩn thực hành tốt trồng trọt và thu hái của Tổ chức Y tế thế giới (GACP – WHO) hiện nay có diện tích 15ha nằm tại xã Mỹ Thành, Mỹ Đức, Hà Nội, thuộc quyền sở hữu của công ty TNHH Tuệ Linh.

Cà Gai Leo là một loại thảo dược quý cho sức khoẻ con người, là một nguồn dược liệu nổi bật cho đề tài nghiên cứu khoa học về tác dụng chống viêm gan, xơ vữa gan.

Cà gai leo là cây gì?

Tên tiếng Việt: Cà gai leo, Chẽ nam (Tày), Cà gai dây, Cà quýnh, Cà quạnh, Brong goon (Bana), Gai cườm

Tên khoa học: Solanum procumbens Lour. – Solanum hainanense Hance

Họ: Solanaceae – Họ Cà

Công dụng: Chữa tê thấp, đau nhức xương khớp, phù thũng, ho gà, rắn cắn,viêm gan, mụn nhọt, lở ngứa (Rễ sắc uống).

Mô tả

• Cây nhỏ leo, sống nhiều năm, dài khoảng 1m hay hơn. Thân hóa gỗ ở gốc, nhẵn, phân cành nhiều; cành non tỏa rộng, phủ lông hình sao và rất nhiều gai cong màu vàng. Lá mọc so le, hình bầu dục hay thuôn, gốc tròn hoặc hình nêm, đầu tù; phiến lá to có thùy nông không đều, mặt trên sẫm, mặt dưới nhạt phủ đầy lông tơ màu trắng; hai mặt đều có gai ở gân chính nhất là mặt trên; cuống lá cũng có gai.

  

• Hoa màu trắng hoặc hơi phớt tím mọc thành xim 2 – 5 hoa ở kẽ lá, ít khi 7 – 9; đài có lông, xẻ thành 4 thùy hình trái xoan nhọn; nhị màu vàng, chỉ nhị phình ở gốc.
• Quả mọng, hình cầu nhẵn, có cuống dài, màu vàng, khi chín màu đỏ, đường kính 5 – 7 mm; hạt hình thận màu vàng.
• Mùa hoa: tháng 4 -6; mùa quả: tháng 7 -9.

Tính vị công năng

Cà gai leo có vị hơi the, đắng, tính ấm, hơi có độc với tác dụng tán phong thấp, tiêu độc, trừ ho, giảm đau, cầm máu

Tác dụng trong việc điều trị các bệnh về gan

• Trong rễ và lá cà gai dây có chứa một số thành phần như: cholesterol, β – sitosterol, lanosterol, dihydrolanosterol, 3β – hydroxyl – 5α – pregnan – 16 – on, rễ và lá có solasodinon. Những thành phần này có tác dụng rất tốt cho gan, hỗ trợ tối ưu quá trình điều trị bệnh của người bệnh gan.
• Cà gai leo có tác dụng cải thiện các triệu chứng của bệnh viêm gan B. Sử dụng lâu dài sẽ hỗ trợ làm giảm nồng độ virus trong máu. Các nghiên cứu y học cũng đã chứng minh rằng cây cà dây leo có tác dụng làm hạ men gan cao, hiệu quả rất rõ rệt chỉ sau 2 tháng sử dụng.

  

• Sử dụng các bài thuốc từ cà gai dây còn giúp ngăn ngừa và làm chậm sự tiến triển của xơ gan. Đây được xem là giải pháp làm giảm mức độ xơ gan giai đoạn sớm an toàn cho người bệnh. Hoạt chất glycoalkaloid có trong cây cà gai leo tác dụng ức chế sự sinh tiết tổng hợp sợi collagen trong tế bào gan. Từ đó giúp ức chế hình thành các tổ chức xơ gan hiệu quả.
• Ngoài ra các hoạt chất có trong cây cà dây leo còn có tác dụng thanh lọc cơ thể, giúp bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường. Các hoạt chất này hạn chế các tổn thương không đáng có cho gan và giải độc gan rất nhanh chóng.

CÁC BÀI THUỐC DÂN GIAN CÓ CÀ GAI LEO

1/ Bài thuốc hỗ trợ điều trị các bệnh về gan

Đối với bài thuốc chữa các bệnh về gan, bạn cần dùng toàn bộ thân, rễ, lá cà dây leo (khoảng 30g), kết hợp thêm với dừa cạn, chó đẻ răng cưa mỗi loại 10g. Tất cả các nguyên liệu làm sạch, đem sao vàng, sắc thành thuốc uống 1 tháng/ngày. Lưu ý sử dụng đều đặn trong 2-3 tháng để thấy được hiệu quả.

Dùng 35g cà dây leo (toàn cây) khô, nấu với khoảng 1l nước. Đun sôi và để cô lại còn 300ml, sử dụng uống trong ngày, ngày 3 lần sẽ giúp hỗ trợ hạ men gan và giải độc gan hiệu quả.

2/ Tác dụng chữa đau lưng, rắn cắn

Theo kinh nghiệm dân gian Lào, khi bị rắn cắn mà vết thương sưng tấy, nhức nhối, để cấp cứu kịp thời, có thê lấy 30 – 50 g rễ cà gai leo tươi, rửa sạch, giã nhỏ, hòa với khoảng 200 ml nước đun sôi để nguội, chắt nước cho người bị nạn uống tức thì. Ngày uống 2 lần. Người bị nạn sẽ cảm thấy dễ chịu ngay, bớt đau nhức, ngủ được. Sang ngày sau, tiếp tục cho uống nước sắc rễ cà gai leo phơi khô (10 – 30 g rễ khô, chặt nhỏ, sao vàng, nấu với 600 ml nước còn khoảng 200 ml). Mỗi ngày uống 2 lần. Dùng 3 – 5 ngày là khỏi hẳn.

Với bài thuốc trên, bệnh viện Hưng Nguyên ở Nghệ An đã chữa khỏi hoàn toàn 14 trường hợp bị rắn cắn, trong đó có một vài trường hợp bị nặng.

3/ Chữa ho, ho gà

Rễ cà gai leo (10g), lá chanh (30g). Sắc uống làm 2 lần trong ngày

Ngoài công dụng trên, cà gai leo còn được nhân dân ở một số nơi dùng chữa say rượu. Người ta cho rằng trong sau khi uống rượu, thỉnh thoảng xát răng bằng rễ cà gai leo thì tránh được say. Nếu đã bị say, uống nước sắc của rễ.

4/ Chữa phong thấp từ cà gai leo

• Rễ cà gai leo, rễ xấu hổ, thổ phục linh, rễ cỏ xước, kê  huyết đằng, rễ cỏ tranh, mỗi vị 16 g. Sắc uống.
• Rễ cà gai leo, vỏ chân chim, rễ cỏ xước, dây đau xương, kê huyết đằng, rễ tầm xuân, mỗi vị 20 g. Sắc uống.
• Chữa tê thấp, bàn chân tê buốt, sợ nước, sợ lạnh, khớp xương đau buốt:
• Rễ cà gai leo, rễ lá lốt, quýt rừng, rễ gấc, rễ xuyên tiêu, cốt khí củ, mỗi vị 20 – 30g. Sắc uống.

5/ Bài thuốc chữa đau lưng, chữa tê thấp

Đối với bài thuốc này cần chuẩn bị nhiều nguyên liệu:

• Rễ cà dây leo, dây chiều, dây gắm, rễ thổ phục linh, rễ xích đồng nam, mỗi loại khoảng 500 gam.
• Vỏ thân ngũ gia bì, dây tơ xanh, dây mặt quỷ mỗi loại 1kg.
• Cành hoặc lá vông nem, dây đau xương mỗi loại 500g.
• Đường kính trắng 500g.

Các nguyên liệu trên làm sạch, chặt nhỏ, nấu với nước sạch nhiều lần để được 1 lít cao. Sau đó cho thêm 500g đường, cô đặc để hỗn hợp còn 700ml. Cô đặc xong, để nguội và đổ thêm 300ml rượu 30 độ. Bảo quản sản phẩm nơi thoáng mát, dùng hàng ngày. Mỗi ngày dùng khoảng 60ml chia làm 2 lần, mỗi lần 30ml.

6/ Chữa sưng mộng răng

Hạt cà gai leo 4g tán nhỏ, cho vào nồi đồng với một ít sáp ong, đốt lá lấy khói xông vào chân răng (Bách gia trân tàng).

Lưu ý khi sử dụng Cà gai leo

• Không dùng cà gai cho trẻ nhỏ dưới 6 tuổi.
• Không sử dụng cà gai cho phụ nữ mang thai và cho con bú.
• Không nên lạm dụng cà gai leo để làm đẹp.