ONG ĐỐT – Bật mí những điều không phải ai cũng biết

Tổng quát

Ong đốt là một mối phiền toái ngoài trời phổ biến. Trong hầu hết các trường hợp, vết đốt của ong chỉ gây khó chịu và điều trị tại nhà là tất cả những gì cần thiết để giảm bớt cơn đau. Nhưng nếu bạn bị dị ứng với vết đốt của ong hoặc bị đốt nhiều lần, bạn cần được điều trị khẩn cấp.

Bạn có thể thực hiện một số bước để tránh bị ong đốt và tìm cách điều trị nếu bị đốt.

Các triệu chứng của ong đốt

Ong đốt có thể tạo ra các phản ứng khác nhau, từ đau và khó chịu tạm thời đến phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Không phải lúc nào bạn cũng luôn có phản ứng giống nhau mỗi khi bị đốt hoặc phản ứng tiếp theo nhất thiết phải nghiêm trọng hơn.

Phản ứng nhẹ

Hầu hết thời gian, các triệu chứng ong đốt là nhẹ và bao gồm:

• Đau rát tức thì tại chỗ bị đốt
• Một vết đỏ ở khu vực bị đốt
• Sưng nhẹ quanh vùng bị đốt.

Ở hầu hết mọi người, sưng và đau sẽ biến mất trong vòng vài giờ.

Phản ứng vừa phải

Một số người bị ong đốt hoặc côn trùng khác có phản ứng mạnh hơn một chút, với các dấu hiệu và triệu chứng như:

• Rất đỏ
• Sưng tấy tại vị trí vết đốt và to dần trong một hoặc hai ngày tiếp theo.

Các phản ứng vừa phải có xu hướng hết trong 5 đến 10 ngày. Phản ứng vừa phải không có nghĩa là bạn sẽ bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng vào lần tiếp theo khi bị đốt. Nhưng một số người lại có những phản ứng ôn hòa tương tự mỗi khi bị đốt. Nếu điều này xảy ra với bạn, hãy nói chuyện với bác sĩ về cách điều trị và phòng ngừa, đặc biệt nếu phản ứng trở nên nghiêm trọng hơn mỗi lần.

Phản ứng dị ứng nghiêm trọng

Một phản ứng dị ứng nghiêm trọng (phản vệ) với vết đốt của ong có thể đe dọa tính mạng và cần được điều trị khẩn cấp. Một vài người bị ong đốt hoặc côn trùng khác đốt, họ nhanh chóng bị sốc phản vệ. Các dấu hiệu và triệu chứng của sốc phản vệ bao gồm:

• Các phản ứng trên da bao gồm phát ban, ngứa và da đỏ bừng hoặc nhợt nhạt
• Khó thở
• Sưng họng và lưỡi
• Mạch yếu, nhanh
• Buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy
• Chóng mặt hoặc ngất xỉu
• Mất ý thức.

Những người có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với vết đốt của ong có 25% đến 65% khả năng bị sốc phản vệ trong lần tiếp theo bị đốt. Nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia về các biện pháp phòng ngừa như liệu pháp miễn dịch (“chích ngừa dị ứng”) để tránh phản ứng tương tự trong trường hợp bạn bị đốt trở lại.

Nhiều ong đốt

Nói chung, côn trùng như ong và ong bắp cày không hung dữ và chỉ chích để tự vệ. Trong hầu hết các trường hợp, điều này dẫn đến một hoặc một vài vết đốt. Khi bạn phá tổ ong và chọc giận chúng, bạn sẽ bị nguyên bầy đốt, đều này gây ra nhiều vết đốt.

Nếu bạn bị đốt hơn chục lần, nọc độc tích tụ có thể gây ra phản ứng độc. Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm:

• Buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy
• Đau đầu
• Cảm giác quay cuồng (chóng mặt)
• Co giật
• Sốt
• Chóng mặt hoặc ngất xỉu.

Nhiều vết đốt ở trẻ em, người lớn tuổi và những người có vấn đề về tim hoặc hô hấp cần phải cấp cứu y tế.

Hẹn gặp bác sĩ nếu:

• Các triệu chứng ong đốt không biến mất trong vài ngày
• Bạn đã có các triệu chứng khác của phản ứng dị ứng với vết đốt của ong.

Nguyên nhân

Để đốt, một con ong đâm một ngòi gai vào da. Nọc độc của ong đốt có chứa protein ảnh hưởng đến các tế bào da và hệ thống miễn dịch, gây đau và sưng tấy quanh vùng bị đốt. Ở những người bị dị ứng với ong đốt, nọc độc của ong có thể kích hoạt phản ứng hệ miễn dịch nghiêm trọng hơn.

Các yếu tố rủi ro

Bạn có nhiều nguy cơ bị ong đốt nếu:

• Bạn sống trong khu vực có ong đặc biệt hoạt động hoặc có tổ ong gần đó
• Công việc hoặc sở thích của bạn đòi hỏi phải dành thời gian bên ngoài.

Bạn có nhiều khả năng bị phản ứng dị ứng với vết đốt của ong nếu trước đây bạn đã từng bị dị ứng với vết đốt của ong, ngay cả khi bạn chỉ bị nhẹ.

Người lớn có xu hướng phản ứng nghiêm trọng hơn trẻ em và dễ chết vì sốc phản vệ hơn trẻ em.

Phòng ngừa

Những mẹo sau đây có thể giúp bạn giảm nguy cơ bị ong đốt:

• Cẩn thận khi uống đồ ngọt bên ngoài. Những chiếc cốc rộng, mở có thể là lựa chọn tốt nhất của bạn vì bạn có thể nhìn thấy con ong có ở trong đó hay không. Kiểm tra lon và ống hút trước khi uống.
• Đậy chặt hộp đựng thức ăn và thùng rác.
• Dọn sạch rác, trái cây rơi và phân chó hoặc phân của các loài động vật khác (ruồi có thể thu hút ong bắp cày).
• Mang giày bít mũi khi đi bộ bên ngoài.
• Đừng mặc quần áo có màu sắc tươi sáng hoặc họa tiết in hoa vì chúng có thể thu hút ong.
• Không mặc quần áo rộng vì có thể khiến ong bám vào giữa vải và da của bạn.
• Khi lái xe ô tô, hãy đóng cửa sổ lại.
• Hãy cẩn thận khi cắt cỏ hoặc cắt tỉa cây cỏ, những hoạt động này có thể khơi dậy côn trùng trong tổ ong hoặc tổ ong vò vẽ.
• Nhờ người loại bỏ tổ ong và tổ gần nhà.

Biết phải làm gì khi tiếp xúc với ong:

• Nếu một vài con ong đang bay xung quanh bạn, hãy bình tĩnh và từ từ đi ra khỏi khu vực đó.
• Nếu ong hoặc ong bắp cày đốt bạn, hoặc nhiều côn trùng bắt đầu bay xung quanh, hãy che miệng và mũi của bạn và nhanh chóng rời khỏi khu vực đó. Khi một con ong đốt, nó sẽ tiết ra một chất hóa học thu hút những con ong khác. Nếu bạn có thể, hãy tránh đến nơi khác và đóng cửa lại.

Chẩn đoán

Nếu bạn có phản ứng với vết đốt của ong cho thấy bạn có thể bị dị ứng với nọc độc của ong, bác sĩ có thể đề nghị một hoặc cả hai xét nghiệm sau:

• Kiểm tra da. Trong quá trình kiểm tra da, một lượng nhỏ chiết xuất chất gây dị ứng (trong trường hợp này là nọc ong) được tiêm vào da cánh tay hoặc lưng trên của bạn. Thử nghiệm này là an toàn và sẽ không gây ra bất kỳ phản ứng nghiêm trọng nào. Nếu bạn bị dị ứng với vết đốt của ong, bạn sẽ xuất hiện một vết sưng tấy trên da tại vị trí thử nghiệm.
• Xét nghiệm máu dị ứng. Xét nghiệm máu có thể đo phản ứng của hệ miễn dịch đối với nọc độc của ong bằng cách đo lượng kháng thể gây dị ứng trong máu của bạn. Một mẫu máu được gửi đến phòng thí nghiệm y tế, nơi nó có thể được kiểm tra để tìm bằng chứng về sự nhạy cảm với các chất gây dị ứng có thể xảy ra.

Xét nghiệm dị ứng da và xét nghiệm máu thường được sử dụng cùng nhau để chẩn đoán dị ứng côn trùng.

Như vậy, qua những thông tin Medplus đã tổng hợp, hy vọng rằng sẽ giúp bạn có thêm những thông tin bổ ích khi bị ong đốt. Cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc bài viết này của chúng tôi.