Một loại cỏ thuộc họ nhà lúa. Cỏ May là cây cỏ mọc hoang nhưng lại có công dụng chữa bệnh của cây dược liệu. Có chức năng giải nhiệt, lợi tiểu, tiêu độc,… Cùng Medplus tìm hiểu rõ hoen về cây dược liệu này nhé!
Thông tin cơ bản
Tên tiếng việt: Cỏ may, Châm thảo, Nhả khoác (Tày), Hất dạ (K’ho)
Tên khoa học: Chrysopogon aciculatus (Retz.) Trin.
Họ: Poaceae (Lúa)
Đặc điểm cây
Cây cỏ may là một loại cỏ sống lâu năm, thân rễ cứng mọc bò. Thân bò lan trên mặt đất, mọc đến đâu bén rễ đến đó. Những thân mọc thẳng lên cao 20-50cm, có nhi u đốt, đốt phía gốc ngắn hơn phía trên.
- Lá mọc so le, lá phía dưới mọc mau, lá phía trên mọc thưa hơn. Phiến lá hẹp dài 2-10cm, rộng 3-5mm, đầu nhọn, phía cuống tròn, nhẵn.
- Cụm hoa mọc thành chuỳ dài 5-10cm, màu tím than, có những nhánh mọc vòng mang hoa mọc thành bông dài 8mm.
- Quả chín có thể móc vào quần áo khi người ta đi qua do đó có tên cỏ may. Và cũng do hình thức này, cây lan từ vùng này sang vùng khác.
Phân bố, thu hái và chế biến
Cỏ may mọc hoang ở khắp nơi trong nước ta. Còn mọc ở các nước khác vùng châu Á như Ấn Độ, Thái Lan, Miến Điện, Nam Trung Quốc. Thường ít dùng làm thuốc. Nhưng cũng có người dùng cây hái phơi khô hay sao vàng, có người chỉ dùng quả.
Bộ phận dùng
Toàn cây mà điển hình nhất là thân rễ thường được sử dụng để làm vị thuốc.
Bảo quản
Dược liệu đã qua sơ chế cần bảo quản trong túi kín ở những nơi khô thoáng, tránh ẩm mốc, mối mọt.
Thành phần hoá học, tính vị
Thành phần hóa học
Chưa có tài liệu nghiên cứu
Tác dụng dược lý
Theo y học cổ truyền:
- Công dụng: Giải nhiệt, lợi tiểu, tiêu độc.
- Chủ trị: Chữa chứng mắt vàng, da vàng, các bệnh về gan và trị giun.
Tính vị
Cỏ may là dược liệu có vị đắng và tính mát.
Công dụng và những bài thuốc về Cỏ
Cây cỏ may còn là một vị thuốc dùng trong nhân dân.
Tại vùng Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, có người dùng cỏ may chữa bệnh da vàng, mắt vàng, bệnh về gan như sau: Toàn cây cỏ may cả rễ rửa sạch, thái nhỏ sao vàng, 300g, nước rửa nửa lít, sắc còn 250ml, chia làm nhi u lần uống trong ngày thay nước uống. Thường sau 4-5 ngày thấy có kết quả rõ rệt.
Theo sự điều tra của A. Sallet (1931) tại Vinh có người gọi cây này là nam hoàng liên và nhân dân ở Huế và một số tỉnh miền Trung dùng nó chữa giun như sau: quả cỏ may 20g sao vàng, sắc với 500ml nước cho sôi kỹ, sau đó lọc bỏ bã và cô đặc còn 150ml. Sau khi ăn cơm uống hết chỗ thuốc này để chữa giun đũa. Cần kiểm tra lại, vì chưa thấy lại kinh nghiệm này trong nhân dân.
Bài thuốc về Cỏ May
1. Bài thuốc điều trị bệnh về gan, mắt vàng, da vàng
- Chuẩn bị: 60g phần rễ cỏ may.
- Thực hiện: Đem dược liệu đi rửa sạch rồi để ráo. Cho vào ấm sắc cùng với khoảng 500ml nước trên lửa nhỏ. Khi lượng nước rút còn 200ml là đạt. Chia làm 2 lần uống trong ngày khi còn ấm nóng, dùng với liều 1 thang/ngày. Cần duy trì liên tục trong 5 – 7 ngày.
2. Bài thuốc trị giun chui ống mật
- Chuẩn bị: 30g rễ cỏ may cùng 1 quả trứng gà.
- Thực hiện: Dược liệu đem rửa cho sạch rồi sắc cùng với 300ml nước trên lửa nhỏ đến khi còn 100ml. Uống ngay khi thuốc còn ấm nóng. Tiếp đến, đập trứng gà khuấy đều với khoảng 2 thìa mật ong hoặc 1 thìa cà phê đường kính và uống liền sau đó. Lặp lại lần 2 khi vẫn còn cơn đau nhẹ.
3. Bài thuốc chữa giun đũa
- Chuẩn bị: 20g hạt cỏ may.
- Thực hiện: Đem cho dược liệu vào ấm sắc, đổ vào 400ml nước đun trên lửa nhỏ đến khi còn 150ml. Uống sau bữa ăn 1 lần khi thuốc còn ấm nóng. Sử dụng với liều lượng 1 thang thuốc/ngày.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về một số tác dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo.
- Người bệnh không tự ý áp dụng.
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Nguồn: Tracuuduoclieu