Ẩm thực Tây Tạng NƠI XỨ TUYẾT ĐƯỜNG MÂY

Ẩn mình trong “pháo đài đá” Hi Mã Lạp Sơn nên Tây Tạng hết sức huyền bí. Người phương Tây đặt tên cho vùng đất ấy các cái tên như “Shangri-La”, “Vùng đất của tuyết”, “Tầng thượng của Thế giới”,… Bởi thế nên nó còn vẻ hoang sơ, dân cư còn thuần hậu. Và thiết nghĩ ta nên kể về Ẩm thực Tây Tạng NƠI XỨ TUYẾT ĐƯỜNG MÂY.

Ẩm thực Tây Tạng NƠI XỨ TUYẾT ĐƯỜNG MÂY

Lời đầu

Ẩm thực Tây Tạng phản ánh phong tục và khí hậu địa phương. Ở vùng đất cao có một số cây trồng đặc trưng. Tuy nhiên, đa phần cây lương thực, ăn quả được trồng ở vùng đất thấp. Chúng bao gồm lúa, cam, chuối và chanh.

Bởi có nhiều núi non và đồng cỏ nên họ có văn hóa du mục. Họ sống thành cụm có cùng huyến thống, quan hệ họ hàng. Và họ nuôi rất nhiều gia súc như ngựa, lừa, trâu và bò. Đây cũng là nguồn cung cấp chất đạm quan trọng cho họ (thịt, sữa).

Bột xay từ lúa mạch rang, địa phương gọi là tsampa. Đây là thực phẩm chủ yếu của Tây Tạng. Họ dùng nó làm bánh mì Balep ăn vào sáng và trưa. Mì Thukpa có nhiều hình dạng khác nhau. Nó bao gồm rau, thịt và nước dùng. Nó chủ yếu được dùng vào bữa tối. Trái ngược với các nền văn hóa Ấn Độ, người Tây Tạng rất chuộng dùng đũa tre. Lúc ăn súp họ cũng dùng đũa, chắc để gắp thịt và rau.

Họ gọi các món thịt là yak. Thịt dê và cừu thường được sấy khô hoặc dùng để làm món hầm cay với khoai tây. Hạt mù tạt được trồng ở Tây Tạng và được dùng rộng rãi trong các công thức nấu ăn xứ này.

Họ rất ưa Yak, sữa chua, bơ và pho mát. Ẩm thực Tây Tạng được mang đến Ladakh, Sikkim, Arunachal Pradesh, các khu vực nhỏ ở Bắc Nepal. Và dĩ nhiên nó theo chân những người lưu vong Tây Tạng đến Ấn Độ.

Các món ăn nổi tiếng của nền ẩm thực Tây Tạng

1. Món thịt của Tây Tạng

Thịt bò Momos có lẽ là món ăn nổi tiếng nhất của Tây Tạng. Chúng được làm bằng tay và được ăn trong những dịp đặc biệt. Biến thể dùng thịt cừu cũng phổ biến. Các món thịt Tây Tạng phổ biến khác bao gồm cà ri và mì hầm.

Momos bò

12 – 18 chiếc

Thành phần

Bột

3 cup bột mì đa dụng và 1 cup nước

Nhân

0.5 kg thịt bò nạc
1 củ hành tây; 1 củ cải trắng, rau bina / bắp cải, cắt nhỏ
1 tép tỏi; băm nhỏ
1 muỗng cà phê gừng tươi; bào sợi
2 cọng hành; băm nhỏ
2 muỗng cà phê rau mùi tươi; băm nhỏ
Muối

Hướng dẫn

Trộn bột vào nước; nhào và tạo thành một quả bóng. Để tăng độ ẩm nên phủ bằng khăn ướt hoặc bọc nhựa trong 30 phút. Đun một nồi nước lớn. Để xửng hấp lên trên.

Cắt bột thành 12 – 18 miếng và cuộn thành những vòng tròn nhỏ bằng phẳng. Đặt một muỗng đầy nhân vào mỗi miếng bột, gấp lại và niêm phong.

Đặt momos trong nồi hấp và hấp trong 30 phút.

Ăn kèm với sốt salsa cà chua, làm từ cà chua cắt nhỏ, ngò, hành lá và tỏi / hoặc sốt Sriracha / hoặc nước tương.

Công thức từ Jigme Topgyal, một người Tây Tạng.

Mì hầm Tây Tạng

Phục vụ: 4

Thành phần

2 chén mì ống
1 cà phê dầu
2 củ hành tây, cắt lát mỏng (khoảng 1 1/2 chén)
8 tép tỏi, băm nhỏ
1 muỗng cà phê gừng tươi băm nhỏ
150 g thịt cừu nạc băm nhỏ (không bắt buộc)
2 quả cà chua, cắt hạt lựu
4 cup nước hầm gà
3 – 4 muỗng cà phê nước tương
2 muỗng cà phê ớt bột cay
4 chén rau bina

Hướng dẫn

1. Nấu mì ống cho đến khi mềm, khoảng 8 phút. Vớt ra, rửa sạch và để ráo.

2. Đun nóng dầu trong chảo không dính. Thêm hành tây, tỏi và gừng vào xào trên lửa vừa cho đến khi có màu nâu đẹp mắt, khoảng 5 phút. Cho thịt cừu và cà chua vào nấu cho đến khi thịt cừu chín tái, khoảng 2 phút.

3. Cho vào nước dùng gà nước tương và ớt bột rồi đun sôi. Hạ nhỏ lửa cho đến khi có hương vị đậm đà. Cho hết chảo thịt cừu xào vào nấu 5 đến 10 phút. Sau đó đun nhỏ lửa trong 2 phút. Cho lá rau bina. mì ống vào. Nêm gia vị, thêm nước tương hoặc ớt bột cho vừa ăn.

Mì Thuk

Phục vụ: 2

Thành phần

1 củ hành nhỏ
3 tép tỏi
1 miếng gừng nhỏ
1 muỗng cà phê muối
1 bó rau bina nhỏ
thịt cừu hoặc thịt bò
1 muỗng canh dầu đậu nành
60 g bột mì

Hướng dẫn

Nhào bột trong nước lạnh. Để bột nghỉ một chút. Trong khi đó, gọt vỏ gừng, bổ đôi và cắt lát mỏng. Rửa sạch lá rau bina tươi và cắt thành những miếng lớn. Băm nhỏ hành tây, tỏi và gừng. Cắt thịt thành dải và cắt lát mỏng.

Chiên hành tây, tỏi và gừng trong dầu nành. Thêm thịt và nước tương. Khuấy đều. Thêm hai cốc nước lạnh và gừng thái lát. Trong khi nước sôi, lấy bột ra và cán mỏng thành hình giống như cái chén lớn. Cắt bột thành dải dài rộng 2 inch. Xé chúng thành những sợi nhỏ. Cho vào nước sôi. Nấu trong 5 phút. Cuối cùng, thêm rau bina và nêm nếm. Đun nhỏ lửa trong vài phút. Ăn nóng.

Sherpa Momos

Thành phần

Thịt

4 cái ức gà, lấy thịt và băm nhỏ
2 củ hành tây băm nhỏ
5 tép tỏi, thái hạt lựu
1 miếng gừng lớn, thái hạt lựu
1 – 2 muỗng canh nước tương
muối
1 muỗng cà phê garam masala (tùy chọn)
một ít bơ để làm ẩm

Nhân

Trộn đều các phần sau

hành tây, bắp cải, đậu xanh và súp lơ đều thái nhỏ và chần cho đến khi hơi chín, đựng vừa 3 – 4 cup.
tỏi băm, gừng, nước tương, muối
1 muỗng cà phê garam masala (tùy chọn)
một ít bơ để làm ẩm

Bột

3 – 4 chén bột và nước lạnh đủ để nhồi bột. Bẻ thành từng miếng nhỏ, lăn từng miếng thành miếng tròn mỏng có đường kính khoảng 5 cm.

Hướng dẫn

Cho một muỗng cà phê nhân vào giữa mỗi miếng bột. Tạo hình theo dạng truyền thống. Sử dụng một tay để xếp nếp hoặc véo và tay kia để giữ cho nhân không bị lòi ra:

Hình nửa mặt trăng;
Hình nút thắt;
Hình nửa mặt trăng có hai đầu nhọn;
…

Xếp lên nồi hấp có phủ dầu thực vật và hơi nước, đậy nắp trong khoảng 15 phút. Ăn kèm với nước chấm. Nước tương trộn với một ít giấm gạo và đường hoặc tương ớt.

Sha-Bal (Bánh nhân thịt)

Phục vụ: 4 hoặc 5 người

Thành phần

3 củ hành tây thái nhỏ
1 muỗng canh gừng và tỏi xay
2 muỗng canh dầu ăn
1/2 muỗng cà phê bột thì là
1 muỗng canh muối
2 muỗng canh nước tương
1 muỗng cà phê dầu mè
2 muỗng canh nước nóng
Thịt cừu hoặc thịt bò băm 1 kg
6 chén bột mì
Nước lạnh

Hướng dẫn

Xào thịt băm với hành tây cho thơm. Lấy ra và để riêng.

Trộn bột

Thêm nước lạnh vào bột.
Nhồi bột trong khoảng 4-5 phút.
Để bột nghỉ một thời gian ở nhiệt độ phòng.

Nhồi nhân

1. Thêm nước nóng, hành tây, dầu, muối và gia vị vào bột trộn đều.
2. Cắt bột thành những miếng tròn có đường kính 10 cm.
3. Cho 2 muỗng cà phê thịt băm vào
4. Đặt một miếng bột khác lên trên và nắn kín các cạnh.

Chiên

Làm nóng dầu nóng vừa phải
Cho bánh vào chiên
Cho bánh vào giấy thấm dầu
Dùng nóng với tương ớt.

Kongpo Shaptak

(Thịt bò nấu kiểu Kongpo)

4 phần

Thành phần

0.5 kg thịt bò bắp
2 muỗng canh dầu
1 củ hành tím lớn, cắt nhỏ
1/2 muỗng cà phê ớt bột
2 tép tỏi, băm nhỏ
1 miếng gừng,
1/4 muỗng cà phê tiêu Tứ Xuyên xay,
1 quả cà chua, cắt nhỏ
1.5 muỗng churu (phô mai xanh),
1 ly nước
2 quả ớt sừng, thái lát mỏng theo đường chéo

Hướng dẫn

Cắt thịt bò thành những khối vuông dày khoảng 1.5 cm đến 2 cm

Làm nóng chảo trên lửa lớn và thêm dầu. Chiên hành tây cho đến khi nâu với ớt bột, tỏi, gừng và hành tím. Thêm thịt bò và xào cho đến khi chín. Thêm cà chua, phô mai và nấu cho đến khi phô mai tan chảy. Thêm nước và khuấy đều, nấu thêm vài phút nữa. Cho ớt vào. Ăn với bánh mì hoặc cơm.

Theo cuốn sách ẩm thực Tây Tạng của Lhasa Moon.

Súp mùa xuân

Phục vụ: 4 phần

Thành phần

1 củ hành tây cắt nhỏ
1 muỗng cà phê tỏi và gừng băm nhỏ
0.5 kg thịt bò thái hạt lựu
0.5 lít nước
1 củ cải, cắt nhỏ
1 cái bánh ngọt không nhân cắt nhỏ
1 nắm rau diếp
1 muỗng canh rau mùi cắt nhỏ

Hướng dẫn

Xào thơm hành tây, tỏi và gừng trong một phút. Sao đó cho thịt bò xào chín. Đổ nước vào và đun nhỏ lửa trong 5 phút. Cho củ cải và bánh ngọt vào, nấu thêm một phút nữa.

Cuối cùng, để rau diếp và rau mùi lên trên. Dùng nóng.

Mar Jasha

(Gà nấu bơ)

Thành phần

Ướp gà

1 con gà làm sạch, cắt nhỏ,
1 muỗng canh masala (bột gia vị cay),
1/2 muỗng canh bột đinh hương, quế và thảo quả,
2 muỗng canh nước cốt chanh,
1/2 muỗng cà phê bột thì là (jeera),
5 muỗng canh sữa chua,
Muối

Cà ri

xay nhuyễn cà chua trong máy xay sinh tố,
2 củ hành tây cắt nhỏ,
1 muỗng canh bột gừng – tỏi,
15 g bột hạt điều,
1 1/2 muỗng bơ,
3 muỗng canh kem tươi,
1 muỗng cà phê bột ớt,
dầu

Hướng dẫn

Ướp thịt gà với các gia vị trong 1 giờ. Đun nóng dầu trong chảo không dính và chiên gà trong 10 phút. Lấy gà ra và để qua một bên. Trong phần dầu còn lại chiên hành tây cắt nhỏ cho đến khi vàng. Sau đó thêm bột gừng – tỏi và chiên cho đến khi dầu khô. Thêm bột hạt điều, bột ớt, cà chua và nấu trong 10 phút. Cho bơ, kem và thịt gà vào. Trộn đều và nấu cho đến khi thấm gia vị. Trang trí với rau mùi.

Cà ri thịt cừu

(Luksha Shamdeh)

Thành phần

1 cốc sữa chua nguyên chất
1 muỗng cà phê ớt bột
1 muỗng cà phê bột cà ri
1 muỗng canh nước tương
1 muỗng cà phê gừng / tỏi
100 g thịt chân cừu
3 củ hành lớn băm nhỏ
1 muỗng canh dầu
1 thanh quế
1 hoa hồi
5 hoa đinh hương
3 lá nguyệt quế
4 quả cà chua
3 củ khoai tây lớn

Hướng dẫn

Trong một cái bát lớn, trộn đều sữa chua, ớt bột, bột cà ri, nước tương, bột tỏi / gừng. Áo đều gia vị lên thịt cừu, để vài giờ (qua đêm nếu bạn muốn). Trong một cái nồi lớn, trên lửa vừa, xào thơm hành tây trong dầu vài phút. Thêm quế, hoa hồi, đinh hương và lá nguyệt quế. Nấu vài phút cho đến khi hành tây nâu. Thêm thịt cừu, đun sôi trên lửa lớn. Sau đó thêm cà chua. Để lửa vừa. Nấu, không đậy nắp trong 20 phút. Hạ lửa, đậy nắp 40 phút.

Trong một cái nồi riêng, luộc khoai tây cho đến khi vừa chín (10 đến 15 phút). Trộn đều nồi cà ri trong 5 phút cuối cùng để hương vị hòa quyện. Vớt bỏ đinh hương, lá nguyệt quế, hoa hồi và quế. Chia làm 4 phần ăn. Nếu bạn muốn bạn có thể ăn kèm với một ít cơm và bánh mì.

2. Món tráng miệng của Tây Tạng

Tây Tạng có nhiều khả năng gợi tầm nhìn về núi hơn là món tráng miệng. Nhưng ẩm thực Tây Tạng cũng bao gồm một loạt công thức ngọt ngào dành cho những dịp đặc biệt. Medplus sẽ chỉ bạn cách làm bánh ngọt kem phô mai.

Bánh phô mai kem ngọt

Thành phần

Phô mai kem 700 g
Sữa chua 700 g
1 lon sữa đặc ngọt
1/2 chén đường
1/3 chén bột rây
1/4 muỗng cà phê bột nở
1/4 muỗng cà phê muối
1/4 chén hạnh nhân, cắt nhỏ
1/4 chén hạt điều, cắt nhỏ
Nho khô 1/4 chén
1/4 chén dừa, cắt nhỏ

Hướng dẫn

Cho vào máy xay phô mai, sữa chua, sữa đặc, đường, bột mì, bột nở và muối. Xay thành một hỗn hợp mịn nhão. Đổ vào một cái bát lớn. Thêm hạnh nhân, hạt điều, nho khô và dừa vào giữa. Sau đó phủ hỗn hợp lại kỹ lưỡng. Cho hỗn hợp vào lò nướng. Làm phẳng bề mặt bánh và nướng ở nhiệt độ 325 độ F trong 15 đến 20 phút hoặc cho đến khi mặt trên có màu nâu nhạt. Làm lạnh qua đêm trong tủ lạnh. Để phục vụ, cắt thành 2 khối và phết kem lên.

Sikarni

(Sữa chua ngọt)

Thành phần

4 cốc sữa chua thông thường
2 ly kem tươi
1/4 ly kem béo
2 chén đường
1/2 muỗng cà phê bột quế
1 muỗng cà phê bột thảo quả
1/4 muỗng cà phê bột hạt nhục đậu khấu
1 muỗng cà phê bột nghệ tây
1 chén hạt dẻ không ướp muối, bóc vỏ, cắt thành lát mỏng

Hướng dẫn

Trong một bát lớn, trộn sữa chua và kem với nhau.

Đổ hỗn hợp sữa chua vào một cái chao lớn có lót một miếng vải. Để ráo nước trong khoảng 12 giờ.

Chuyển hỗn hợp vào một bát trộn.

Thêm bột đường, quế, nhục đậu khấu, thảo quả, nghệ tây và hạt dẻ hòa vào hỗn hợp, trộn đều. Bọc giấy bạc kỹ lưỡng. Làm lạnh qua đêm trong tủ lạnh.

Để phục vụ, múc một chén cho ra đĩa. Rắc hạt dẻ lên trên.

Pudding gạo Himalaya

Thành phần

1 gallon sữa nguyên chất
2 ly kem
1/2 chén bơ
1 chén gạo basmati
1 chén đường
5 – 6 trái thảo quả, thái nhỏ
1/4 chén dừa, cắt nhỏ
Nho khô 1/4 chén
1/2 chén hạt điều

Hướng dẫn

Trong một cái chảo lớn, đun nóng bơ. Thêm gạo và khuấy trong 2 – 3 phút.

Đổ sữa vào hỗn hợp gạo. Thêm kem và đường; khuấy kỹ. Đun sôi và để nhỏ lửa, khuấy liên tục trong khoảng 20 phút hoặc cho đến khi gạo mềm.

Thêm thảo quả, dừa, nho khô và hạt điều; khuấy đều. Nấu thêm 10 phút nữa hoặc cho đến khi cơm chín mềm và hỗn hợp sền sệt.

Làm lạnh bánh pudding qua đêm trong tủ lạnh. Phục vụ với một ít hạt điều nướng.

Cà rốt Barfi

Thành phần

2 chén cà rốt, nghiền mịn
2 cốc sữa tươi
1/2 chén bơ
1 chén đường
1 muỗng cà phê bột thảo quả
1/2 chén hạnh nhân, cắt mỏng
1/2 chén nho khô
1/2 chén hạt điều
Một chút màu đỏ thực phẩm

Hướng dẫn

Làm nóng chảo, trộn đều cà rốt nghiền và sữa. Đun sôi trên lửa nhỏ trong một giờ, cho đến khi cà rốt chín.

Thêm bơ, đường, thảo quả, hạnh nhân, nho khô và hạt điều; trộn đều. Rắc một chút màu đỏ thực phẩm và đun sôi hỗn hợp, khuấy liên tục, trong 15 – 20 phút nữa cho đến khi hỗn hợp cà rốt đặc lại.

Tắt bếp và để nguội.

Làm lạnh qua đêm trong tủ lạnh. Cắt thành 2 khối. Phục vụ lạnh, rắc hạnh nhân thái lát lên trên.

3. Sốt Tây Tạng

Momos Sauce Kopan Masala Achar Coriander Chili Sauce (Sonam Penzom Sibeh)

Sốt chấm Momos

Thành phần

1 muỗng canh nước tương
1 muỗng canh giấm
1 muỗng canh dầu ớt
1 miếng gừng tươi (dài khoảng 1.5 cm), băm nhỏ
Dưa chua (Achar Yield): 1 chén
1/2 củ hành tây
2 củ tỏi băm nhỏ, đủ 1 muỗng canh.

Hướng dẫn

Trộn đều các thành phần

Sốt Achar

Thành phần

1/2 củ hành tây, cắt nhỏ
2 tép tỏi, băm nhỏ
1 muỗng canh dầu thực vật
1 muỗng cà phê bột cà ri
2 đến 3 trái ớt sừng, thái lát mỏng
2 đến 3 quả cà chua, cắt nhỏ
Muối
Nước ép chanh

Hướng dẫn

Xào hành và tỏi trong dầu cho đến khi hành tây mềm. Thêm bột cà ri, cà chua, ớt và đun nhỏ lửa cho đến khi cà chua chín và hỗn hợp có độ sệt. Nêm muối và chanh cho vừa ăn.

Theo Hot & Spicy của Marlena Spieler.

Sốt rau mùi tương ớt

(Sonam Penzom Sibeh)

Nước sốt không giữ được lâu hơn một vài ngày. Vì rau mùi tươi mất hương vị nhanh chóng.

Thành phần

1 bó rau mùi
4 – 5 quả ớt xanh nhỏ
1/2 chén ớt đỏ nghiền nát
1 cup sữa chua hoặc 1 quả cà chua lớn
4 – 5 tép tỏi
1 muỗng cà phê muối
1/2 cup nước

Hướng dẫn

Cắt rau mùi thành những đoạn ngắn.

Nếu bạn đang sử dụng cà chua, hãy cắt nó làm tư.

Cho tất cả các thành phần vào một máy xay và trộn đều nhưng vẫn còn một chút giòn.

Medplus rất vui vì sự nhiệt tình của bạn trong thời gian qua. Bởi vậy Medplus không ngừng hoàn thiện nội dung bài viết hằng ngày. Chúng tôi hy vọng qua bài viết này bạn sẽ có thêm kiến thức về ẩm thực Tây Tạng cũng như bỏ túi vài công thức nấu ăn. Medplus chúc bạn nấu thành công và ăn ngon miệng.

Xem thêm bài viết

Nguồn: Tổng hợp