Bệnh hen suyễn: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Hen suyễn là một bệnh viêm đường hô hấp đến phổi. Nó gây khó thở và có thể khiến một số hoạt động thể chất trở nên khó khăn hoặc thậm chí là không thể thực hiện. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến bệnh hen suyễn? Biểu biện và cách điều trị hen suyễn ra sao. Cùng Medplus tìm hiểu chi tiết qua bài viết bên dưới đây bạn nhé

1. Bệnh hen suyễn là gì?

Thông thường, với mỗi hơi thở bạn hít vào, không khí đi qua mũi hoặc miệng và xuống cổ họng và vào đường thở, cuối cùng đến phổi. Có rất nhiều đường dẫn khí nhỏ trong phổi giúp cung cấp oxy từ không khí vào máu.

Các triệu chứng hen suyễn xảy ra khi niêm mạc đường thở của bạn sưng lên và các cơ xung quanh chúng căng ra. Sau đó, chất nhầy sẽ lấp đầy đường thở, làm giảm thêm lượng không khí có thể đi qua.

Những tình trạng này sau đó có thể gây ra một “cơn hen”. Bạn có thể gặp tình trạng ho và tức ngực – biểu hiện điển hình của hen suyễn.

2. Triệu chứng của bệnh hen suyễn

Các triệu chứng phổ biến nhất của hen suyễn là thở khò khè. Khi thở bạn có thể nghe thấy âm thanh như tiếng sáo. Các triệu chứng hen suyễn khác có thể bao gồm:

• Ho, đặc biệt là vào ban đêm, khi cười, hoặc khi tập thể dục
• Tức ngực
• Hụt hơi
• Khó nói chuyện
• Lo lắng hoặc hoảng sợ
• Mệt mỏi

Không phải ai bị hen suyễn cũng sẽ gặp phải những triệu chứng cụ thể này. Nếu bạn nghĩ rằng các triệu chứng bạn đang gặp phải có thể là dấu hiệu của một bệnh như hen suyễn, hãy hẹn khám bác sĩ.

3. Nguyên nhân gây hen suyễn

Không có nguyên nhân duy nhất nào được xác định cho bệnh hen suyễn. Các yếu tố nguy cơ gây hen suyễn có thể kể đến:

• Di truyền, nếu cha mẹ hoặc anh chị em mắc hen suyễn, bạn có nhiều khả năng mắc bệnh.
• Tiền sử nhiễm virus. Những người có tiền sử nhiễm vi-rút nặng trong thời thơ ấu (ví dụ như RSV) có thể dễ mắc bệnh hơn.
• Hệ miễn dịch yếu
• Yếu tố môi trường: không khí bẩn, khí đốt
• Mạt bụi
• Phấn hoa…

4. Có những dạng hen suyễn nào?

Có nhiều dạng hen suyễn khác nhau. Loại phổ biến nhất là hen phế quản, ảnh hưởng đến các phế quản trong phổi. Các dạng hen suyễn khác bao gồm hen suyễn ở trẻ em và hen suyễn khởi phát ở người lớn. Trong bệnh hen suyễn khởi phát ở người lớn, các triệu chứng không xuất hiện cho đến ít nhất 20 tuổi.

Các loại hen suyễn cụ thể khác được mô tả dưới đây.

4.1. Hen suyễn dị ứng (hen suyễn ngoại sinh)

Chất gây dị ứng kích hoạt loại hen suyễn phổ biến này. Chúng có thể bao gồm:

• Lông thú cưng của động vật như mèo và chó
• Thực phẩm
• Phấn hoa
• Bụi bặm

Bệnh hen suyễn dị ứng thường theo mùa vì nó thường đi đôi với bệnh dị ứng theo mùa.

4.2. Hen suyễn không dị ứng (hen suyễn nội tại)

Các chất kích ứng trong không khí không liên quan đến dị ứng sẽ kích hoạt loại hen suyễn này. Những chất kích thích này có thể bao gồm:

• Khí đốt củi
• Khói thuốc lá
• Không khí lạnh
• Ô nhiễm không khí
• Bệnh do virus
• Làm mát không khí
• Sản phẩm tẩy rửa gia dụng
• Nước hoa

4.3. Bệnh hen suyễn nghề nghiệp

Bệnh hen suyễn nghề nghiệp là một loại bệnh hen suyễn do các tác nhân gây ra tại nơi làm việc. Bao gồm yếu tố như:

• Bụi bặm
• Thuốc nhuộm
• Khí và khói
• Hóa chất công nghiệp
• Protein động vật
• Mủ cao su

Những chất kích thích này có thể tồn tại trong nhiều ngành công nghiệp, bao gồm:

• Nông nghiệp
• Chế biến gỗ
• Chế tạo

4.4. Hen suyễn do aspirin

Bệnh hen suyễn do aspirin (AIA), còn được gọi là bệnh hô hấp cấp do aspirin (AERD). hen suyễn do aspirin được kích hoạt bằng cách dùng aspirin hoặc một NSAID khác (thuốc chống viêm không steroid), chẳng hạn như naproxen (Aleve) hoặc ibuprofen (Advil).

Các triệu chứng có thể bắt đầu trong vòng vài phút hoặc vài giờ. Những bệnh nhân này cũng thường bị polyp mũi. Khoảng 9 phần trăm những người bị hen suyễn có AIA. Nó thường phát triển đột ngột ở người lớn trong độ tuổi từ 20 đến 50.

4.5. Hen suyễn về đêm

Trong loại hen suyễn này, các triệu chứng trầm trọng hơn vào ban đêm. Các tác nhân được cho là gây ra các triệu chứng vào ban đêm bao gồm:

• Lông thú cưng
• Mạt bụi
• Chu kỳ ngủ tự nhiên của cơ thể cũng có thể gây ra bệnh hen suyễn về đêm.

4.6. Hen suyễn dạng ho (CVA)

Bệnh hen suyễn dạng ho (CVA) không có các triệu chứng hen suyễn cổ điển là thở khò khè và khó thở. Nó có đặc điểm là ho khan dai dẳng. Nếu không được điều trị, CVA có thể dẫn đến bùng phát cơn hen suyễn bao gồm các triệu chứng phổ biến khác.

5. Chẩn đoán bệnh hen suyễn

Không có bài kiểm tra nào xác định được bạn có bị hen suyễn không. Thay vào đó, bác sĩ sẽ sử dụng nhiều tiêu chí khác nhau để xác định xem các triệu chứng có phải là kết quả của bệnh hen suyễn.

Những điều sau đây có thể giúp chẩn đoán hen suyễn:

Lịch sử bệnh

Nếu bạn có các thành viên trong gia đình mắc chứng rối loạn nhịp thở, nguy cơ của bạn sẽ cao hơn. Thông báo cho bác sĩ của bạn về mối liên hệ di truyền này.

Khám sức khỏe

Bác sĩ sẽ lắng nghe nhịp thở của bạn bằng ống nghe. Bạn cũng có thể được kiểm tra da để tìm các dấu hiệu của phản ứng dị ứng, chẳng hạn như phát ban hoặc chàm. Dị ứng cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh hen suyễn.

Kiểm tra hơi thở

Kiểm tra chức năng phổi (PFTs) đo luồng không khí vào và ra khỏi phổi của bạn. Đối với phép thử phổ biến nhất, phép đo phế dung – bạn thổi vào một thiết bị đo tốc độ của không khí.

Các bác sĩ thường không thực hiện kiểm tra hơi thở ở trẻ em dưới 5 tuổi vì rất khó để có kết quả chính xác. Thay vào đó, họ có thể kê đơn thuốc hen suyễn và chờ xem liệu các triệu chứng có cải thiện hay không. Nếu đúng như vậy, bé có thể bị hen suyễn.

Đối với người lớn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giãn phế quản hoặc thuốc hen suyễn khác nếu kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh hen suyễn. Nếu các triệu chứng được cải thiện khi sử dụng thuốc này, bác sĩ sẽ tiếp tục điều trị cho bạn.

6. Điều trị bệnh hen suyễn như thế nào?

Những cách điều trị hen suyễn hiệu quả là:

• Liệu pháp Laser ánh sáng sinh học
• Tế bào gốc
• Luyện các bài tập thở
• Sử dụng thuốc
• Nghỉ ngơi đầy đủ
• Ăn uống lành mạnh
• Tập thể dục
• Tránh xa các tác nhân gây bệnh
• Bỏ hút thuốc
• Giữ môi trường ở thông thoáng, sạch sẽ
• Kiểm soát căng thằng…

7. Kết luận

Hen suyễn là một bệnh lý rắc rối và cần phải được điều trị để tránh những ảnh hưởng tiêu cực. Bài viết này Medplus đã tổng hợp đầy đủ thông tin cần biết về bệnh lý hen suyễn rồi. Nếu có một trong những dấu hiệu nào, bạn hãy đến ngay cơ sở y tế để kiểm tra nhé. Phát hiện và điều trị hen suyễn sớm sẽ tăng cơ hội thành công cao hơn.

Nguồn tài liệu:

• Asthma – Diagnosis and treatment
• Asthma: Symptoms, Causes, Treatment
• Asthma Attacks: Are there home remedies?