BỆNH RỐI LOẠN NHÂN CÁCH CÓ CHỮA TRỊ ĐƯỢC KHÔNG?

1. Bệnh rối loạn nhân cách là gì?

Bệnh rối loạn nhân cách là một nhóm các rối loạn tâm thần ảnh hưởng đến cách suy nghĩ, cảm nhận, hành động và cách ứng xử. Tính cách liên quan đến một tập hợp đặc trưng các đặc điểm, phong cách hành vi và các khuôn mẫu tạo nên tính cách hoặc cá tính của chúng ta. Bệnh có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta nhận thức thế giới, thái độ, suy nghĩ và cảm xúc.

Bệnh rối loạn nhân cách có thể gây khó khăn trong việc giao lưu với gia đình và bạn bè. Những người bị rối loạn nhân cách rất khó nhận biết hành vi nào là bình thường hay bất thường.

Rối loạn nhân cách có thể được phân thành các nhóm nhỏ có các hành vi tương tự:

• Nhóm A: rối loạn nhân cách phân liệt, bệnh rối loạn nhân cách hoang tưởng và bệnh rối loạn nhân cách thể phân lập.
• Nhóm B: rối loạn nhân cách chống xã hội, rối loạn nhân cách ranh giới và bệnh rối loạn nhân cách ái kỷ.
• Nhóm C: bệnh rối loạn nhân cách tránh né, rối loạn nhân cách phụ thuộc và bệnh rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế.

Bệnh rối loạn nhân cách là tình trạng sức khỏe phổ biến, thường ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn nam giới. Bệnh có thể ảnh hưởng đến bệnh nhân ở mọi lứa tuổi. Rối loạn nhân cách thường xuất hiện ở tuổi dậy thì và tiếp tục vào tuổi trưởng thành. Bệnh có thể được quản lý bằng cách giảm các yếu tố nguy cơ.

Các triệu chứng phổ biến của bệnh rối loạn nhân cách là:

• Bị choáng ngợp bởi những cảm xúc tiêu cực như đau khổ, lo âu, vô dụng hay giận dữ
• Tránh né những người khác, cảm thấy trống rỗng và bị ngắt cảm xúc kết nối
• Khó quản lý các cảm xúc tiêu cực mà không gây hại cho bản thân (ví dụ lạm dụng ma túy và rượu hoặc dùng thuốc quá liều), trong trường hợp hiếm hoi có thể đe dọa người khác
• Hành vi kỳ cục
• Khó duy trì mối quan hệ ổn định và gần gũi, đặc biệt là với các đối tác, trẻ em và những người chăm sóc chuyên nghiệp
• Đôi khi, có những đợt bị mất liên lạc với thực tế.

Tùy thuộc vào rối loạn bạn có và nhóm bạn thuộc về, các triệu chứng có thể khác nhau:

• Những người rối loạn nhân cách nhóm A có xu hướng gặp khó khăn khi kết nối với những người khác và thường biểu hiện các loại hành vi mà hầu hết những người khác coi là kỳ quặc và lập dị.
• Những người rối loạn nhân cách nhóm B nỗ lực tạo quan hệ với những người khác. Họ biểu hiện các mô hình hành vi được coi là kịch tính, thất thường, đe dọa hoặc đáng lo ngại.
• Những người bị rối loạn nhân cách nhóm C sợ các mối quan hệ cá nhân và biểu hiện các dạng của hành vi lo lắng và sợ hãi xung quanh người khác. Một số người có thể không muốn tiếp xúc và miễn cưỡng trong các hoạt động xã hội.

Có rất nhiều nguyên nhân gây rối loạn nhân cách. Bệnh có thể phát triển từ một chấn thương hoặc một sự kiện đầy kịch tính xảy ra trong cuộc sống. Một số nhà nghiên cứu gợi ý về sự mất cân bằng các chất hóa học trong não và các tác động của môi trường chỉ là nhân tố kích hoạt những thay đổi trong tính cách. Rối loạn nhân cách cũng kết hợp với các yếu tố di truyền và gia đình.

Các trải nghiệm đau khổ hay sợ hãi trong suốt thời thơ ấu có thể làm tăng nguy cơ mắc rối loạn nhân cách. Các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào loại cụ thể của rối loạn nhân cách.

Có rất nhiều yếu tố nguy cơ gây rối loạn nhân cách như:

• Có một sự kiện đau thương
• Có thời thơ ấu khó khăn, như bị lạm dụng hoặc không được quan tâm
• Bị chấn thương não
• Yếu tố di truyền.

Điều trị phụ thuộc vào bệnh rối loạn của bạn, nhưng nói chung, có một vài phương pháp điều trị chung như sau:

• Tâm lý trị liệu: có rất nhiều loại trị liệu (liệu pháp nói chuyện, liệu pháp ánh sáng, liệu pháp nhóm…) để giúp bạn đối phó với các cảm xúc và học cách kiểm soát chúng.
• Thuốc: không có loại thuốc nào được phê duyệt để điều trị rối loạn nhân cách. Một số loại thuốc có thể cần thiết nhằm giúp cân bằng lại các hormone và các hóa chất trong não. Một số loại thuốc phổ biến như:
  • Thuốc chống trầm cảm, có thể giúp cải thiện tâm trạng chán nản, giận dữ hay bốc đồng.
  • Thuốc giúp ổn định tâm trạng, ngăn chặn tính khí thất thường, giảm khó chịu và gây hấn.
  • Thuốc chống loạn thần, còn được gọi là thuốc an thần kinh, có thể mang lại lợi ích cho những người thường xuyên có tâm trí rời khỏi thực tế.
  • Thuốc chống lo âu, giúp giải tỏa lo âu, kích động và mất ngủ.