Viêm phổi: Dấu hiệu và cách điều trị của bệnh

Bệnh viêm phổi là gì?

Viêm phổi là hiện tượng viêm nhiễm của nhu mô phổi bao gồm: viêm phế nang, túi phế nang, ống phế nang, tổ chức liên kết chặt chẽ và tiểu phế quản tận cùng.

Bệnh viêm phổi là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dưới và bệnh có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào. Tuy nhiên bệnh thường xuất hiện nhiều hơn ở các nhóm đối tượng như:

• Trẻ nhỏ và người cao tuổi
• Người có hệ miễn dịch kém
• Người mắc bệnh tim mạch và tiểu đường
• Người hay tiếp xúc với nguồn bệnh

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân thường gặp nhất gây bệnh viêm phổi ở trẻ em và người lớn là nhiễm trùng vi khuẩn. Có thể là sau một đợt nhiễm virus đường hô hấp trên, lúc này virus làm tổn thương niêm mạc đường dẫn khí hô hấp làm cho vi khuẩn dễ dàng xâm nhập và tấn công vào phổi.

Nguyên nhân của phế quản phế viêm:

• Chủ yếu là do phế cầu chiếm khoản 60 – 70%.
• Ngoài ra nguyên nhân bệnh còn do tụ cầu, liên cầu, trực khuẩn Friedlander.

Viêm phổi thùy và phế quản phế viêm

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây bệnh viêm phổi thùy và phế quản phế viêm là do phế cầu khuẩn Gram dương được phân lập từ 1883. Người ta biết rõ típ 1, 2, 3 là gây bệnh ở người lớn và típ 4 gây bệnh ở trẻ em.

Triệu chứng

Triệu chứng và dấu hiệu của viêm phổi thùy

• Bệnh thường xảy ra đột ngột ở người trẻ tuổi và bắt đầu với một cơn rét run kéo dài khoảng 30 phút. Rồi nhiệt độ tăng lên 30 – 40°C, mạch nhanh, mặt đỏ. Sau vài giờ thì khó thở, toát mồ hôi, môi tím, có mụn hecpet ở mép, môi.
• Ở người già, người nghiện rượu có thể có lú lẫn. Ở trẻ con có co giật. Ở người già triệu chứng thường không rầm rộ.
• Luôn đau ngực, đôi khi đau ngực là triệu chứng nổi bật.
• Ho khan lúc đầu, về sau ho có đờm đặc, có máu gỉ sắt. Có khi nôn mữa, chứng bụng, đau bụng.

Triệu chứng và dấu hiệu cuả phế quản phế viêm

• Bắt đầu từ từ, sốt nhẹ khoảng 37-38°C
• Đau ngực không rõ rệch
• Ho và khạc đờm đặc có mủ
• Thời kỳ toàn phát: khỏ thở nhiều, cánh mũi phập phồng, tím môi.
• Khám phổi: có vùng đục, rung thanh tăng, nghe có ran nổ, ran ẩm cả hai bên phổi

Biến chứng

Các biến chứng của bệnh viêm phổi bao gồm:

1. Biến chứng ngoài phổi:

• Tràn dịch màng phổi
• Tràn mủ màng phổi
• Viêm màng ngoài tim

2. Biến chứng tại phổi:

• Tràn khí màng phổi
• Khó thở, tím môi, tử vong trong tình trạng sốc
• Xẹp một thùy phổi
• Viêm phổi mạn tính

3. Biến chứng nhiễm khuẩn thứ phát xa hơn:

• Viêm nội tâm mạc cấp tính do phế cầu
• Viêm khớp do phế cầu
• Viêm màng não do phế cầu
• Viêm phúc mạc
• Viêm tai xương chũm
• Viêm thận
• Áp xe não

4. Biến chứng tim mạch:

• Nhịp tim nhanh, nhịp xoang, loạn nhịp tâm thu và đôi khi rung nhĩ.
• Suy tim
• Sốc

5. Biến chứng tiêu hóa:

• Biểu hiện vàng da, vàng mắt do suy gan vì thiếu oxi và hủy quyết ở nơi tổ chức phổi bị viêm
• Có khi biểu hiện liệt hồi tràng, tiêu chảy, nhất là ở trẻ em

6. Biến chứng thần kinh:

• Vật vã, mê sảng, xảy ra ở người già, người nghiện rượu

Điều trị bệnh

1. Chế độ ăn uống nghỉ ngơi đối với người bệnh viêm phổi thùy và phế quản phế viêm: Thức ăn lỏng, dễ tiêu và uống nhiều nước hoa quả

2. Cân bằng nước – điện giải

3. Kháng sinh

• Bệnh nhẹ: dùng kháng sinh theo đường uống: Ampicillin, Amoxillin + acid clavulanic, Cefuroxim, Quinolon
• Bệnh nặng vừa: dùng Penicillin, Gentamicin
• Bệnh nặng: dùng kháng sinh theo đường tĩnh mạch, phối hộ 2-3 loại.

4. Điều trị triệu chứng

• Chống đau ngực bằng paracetamol, thuốc giảm đau chống nonsteroid
• Thể nặng: khó thở nhiều, tím tái, mạch nhanh, huyết áp tụt

5. Cho thở oxy

6. Điều trị bằng thuốc kháng sinh liều cao

7. Nếu có trụy tim mạch, cần đặt catheter tĩnh mạch trung tâm, truyền dịch duy trì áp lực tĩnh mạch trung tâm

Những thể bệnh viêm phổi khác

1. Viêm phổi do virus

• Còn gọi là viêm phổi không điển hình, viêm phổi xung huyết – không điển hình do virus dẹt
• Ngày nay người ta đã phân lập ra được nhiều loại virus gây bệnh hô hấp như influenza, adeno – virus, … và n gười ta cũng chế ra được nhiều loại vacxin để tiêm phòng virus hô hấp.
• Triệu chứng và dấu hiệu bao gồm:
  – Sốt cao 39 – 40°C
  – Khó thở, nhịp tim nhanh
  -Khạc đờm có mủ, có máu
• Điều trị: Không đặc hiệu, nghỉ ngơi, chống bội nhiễm

2. Viêm phổi do tụ cầu

• Giống phế quảng phế viêm, nhiều ổ áp xe nhỏ ở phổi, có khi có nhiều bóng hơi tròn ở hai phổi
• Bệnh xảy ra ở trẻ em, do tụ cầu vàng gây bệnh, hậu phát sau nhiễm tụ cầu ở da
• Tổn thương giải phẫu bệnh: phế quản phế viêm chảy máu
• Điều trị: phải dùng kháng sinh liều cao nhất là trong trường hợp nhiễm khuẩn huyết:
  – Oxacillin
  – Cephalosporin
  – Vancomycin

3. Viêm phổi do liên cầu

• Nguyên nhân: do liên cầu tan huyết nhóm A
• Tổn thương giải phẩu bệnh: áp xe dưới màng phổi, vỡ vào màng phổi gây tràn máu màng phổi, tổn thương tổ chức kẽ quanh phế nang
• Điều trị: kháng sinh thường được sử dụng là penicillin, ampicillin, cephalosporin

4. Viêm phổi do trực khuẩn Gram âm

• Dấu hiệu của bệnh xảy ra ở người già yếu, nghiện rượu giống phế quản phế viêm
• Điều trị: penicillin ít hiệu quả, thường dùng cephalosporin thế hệ 3

5. Viêm phổi do vi khuẩn Gram âm

• Bệnh xảy ra ở trẻ em, ít khi xuất hiện ở người lớn.
• Điều trị: penicillin ít hiệu quả, phải cho cephalosporin thế hệ 3

6. Viêm phổi do hít vào còn gọi là do men

• Bệnh xảy ra ở người hôn mê, mất ý thức, ngộ độc rượu, gây mê, cho ăn bằng ống thông, có lỗ rò khí quản thực quản, lỗ rò phế quản thực quản.
• Diịch vị và men tiêu hóa từ dạ dày sặc vào phổi gây viêm thùy dưới của phổi. Bệnh thường nặng và điều trị khó khỏi.

7. Viêm phổi do ứ đọng

8. Viêm phổi do bức xạ

9. Viêm phổi do sặc dầu

10. Hội chứng Loeffler

11. Viêm phổi do dịch hạch

12. Một số thể lâm sàng đặc biệt

Cách phòng ngừa bệnh

Bệnh viêm phổi và phế quản phế viêm rất phổ biến, số bệnh nhân nằm viện cũng như số bệnh nhân điều trị ngoại trú rất nhiều. Mặc dù có nhiều kháng sinh hiệu nghiệm nhưng biến chứng và nguy cơ tử vong của bệnh vẫn còn. Nhất là khi bệnh gây nên bởi virus vẫn chưa có thuốc đặc trị giải quyết. Vì vậy việc phòng ngừa bệnh rất quan trọng.

• Điều trị tốt ở nhiễm khuẩn ở vùng tai mũi họng. Nhất là viêm xoang có mủ, viêm amidam có mủ, viêm họng bằng kháng sinh toàn thân hay khí dung.
• Điều trị tốt những đợt cấp của viêm phế quản mạn tính bằng kháng sinh uống hoặc tiêm tĩnh mạch.
• Loại bỏ những yếu tố kích thích có hại như thuốc lá, thuốc lào.
• Giữ ấm cổ, ngực trong mùa lạnh.
• Tiêm vacxin ngừa bệnh

Bệnh ở trẻ sơ sinh:

• Bệnh viêm phổi ở trẻ sơ sinh có triệu chứng như thế nào?
• Triệu chứng hạ đường huyết sơ sinh và cách điều trị
• Viêm màng não mủ ở trẻ em (trẻ sơ sinh) có những triệu chứng gì? Nguyên nhân và cách điều trị bệnh
• Phòng ngừa và điều trị các triệu chứng bệnh uốn ván ở trẻ sơ sinh
• Triệu chứng tràn khí màng phổi thứ phát ở trẻ sơ sinh

Bệnh người lớn và trẻ em:

• Táo bón: Hướng dẫn nhận biết, phòng ngừa và điều trị bệnh
• Loét đường tiêu hóa : Hướng dẫn nhận biết, phòng ngừa và điều trị
• Viêm gan : Hướng dẫn nhận biết triệu chứng, phòng ngừa và điều trị bệnh

Danh sách phòng khám ngoài giờ và bác sĩ uy tín