Xét nghiệm máu thông thường không thể phát hiện được sự tồn tại của HIV trong cơ thể. Chỉ khi thực hiện các xét nghiệm chuyên môn như tìm kháng nguyên, kháng thể HIV vào thời điểm thích hợp thì mới có thể chẩn đoán chính xác bệnh HIV. Vì lẽ đó, hãy cùng với Medplus tìm hiểu xem xét nghiệm HIV như thế nào? Cần chuẩn bị những “hành trang” gì để bảo vệ gia đình và bản thân bạn nhé!
1. Có thể phát hiện HIV bằng xét nghiệm máu thông thường hay không?
Trong xét nghiệm máu tổng quát không bao gồm xét nghiệm HIV. Nếu không yêu cầu bác sĩ xét nghiệm HIV thì sẽ không phát hiện ra HIV được.
Các xét nghiệm chính trong danh mục xét nghiệm máu tổng quát thường chỉ bao gồm các xét nghiệm chính sau:
- Xét nghiệm công thức máu: Nhằm định lượng các thành phần của máu như tiểu cầu, hồng cầu, bạch cầu.., và một số tính chất của chúng như độ lớn, lượng hêmôglôbin,… trong mẫu thử máu.
- Đường máu: Giúp định lượng nồng độ đường trong máu giúp xác định nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Để đảm bảo kết quả chính xác, việc lấy máu phải được thực hiện sau 8 giờ nhịn đói trở lên.
- Xét nghiệm mỡ máu: Giúp đo chỉ số hàm lượng cholesterol và triglycerid trong máu bao gồm lượng cholesterol toàn phần, HDL (cholesterol tốt), LDL (cholesterol xấu). Xét nghiệm mỡ máu còn giúp chẩn đoán tình trạng tăng cholesterol trong máu. Chỉ số cholesterol trong máu được xem là cao nếu > 2,50 g/l. Triglycerid được coi là cao nếu như > 2 g/l.
- Chỉ số men gan: Giúp xác định nồng độ men alanine amino transferase (ALAT hoặc SGPT) cùng với men aspartate amino transferase (ASAT hoặc SGOT). Những thông số này giúp chẩn đoán các bệnh lý ở gan (do rượu, virus hoặc ung thư). Ngoài ra, còn đưa ra hướng chẩn đoán khác vì nồng độ các men này cũng tăng ở một số bệnh như viêm tuyến tụy hay nhồi máu cơ tim.
2. Xét nghiệm HIV bằng cách nào?
Nếu nghi ngờ mình bị HIV thì nên tới khám bác sĩ và xét nghiệm hoặc đến các trung tâm y tế dự phòng, bệnh viện lớn để được xét nghiệm chính xác nhất.
- Xét nghiệm tìm kháng nguyên: Xét nghiệm này giúp tìm kiếm virus HIV trong máu. Xét nghiệm có thể cho biết lượng virus có trong máu (còn gọi là xét nghiệm tải lượng virus HIV). Đây là xét nghiệm khá tốn kém và không được sử dụng thường xuyên với mục đích sàng lọc cá nhân, trừ khi bạn có nguy cơ phơi nhiễm HIV cao hay xuất hiện các triệu chứng sớm.
- Xét nghiệm tìm kháng thể kháng virus HIV: Hầu hết các xét nghiệm HIV nhanh hay các bộ xét nghiệm tại nhà là xét nghiệm kháng thể. Xét nghiệm này giúp tìm kiếm kháng thể HIV trong máu hoặc dịch tiết cơ thể.
- Xét nghiệm cả kháng nguyên và kháng thể: Xét nghiệm này dùng để tìm kiếm cả kháng nguyên và kháng thể HIV trong cơ thể.
3. Kết quả xét nghiệm HIV có ý nghĩa gì?
-
Kết quả âm tính: Khi bạn nhận được phiếu kết quả âm tính có nghĩa là trong máu của bạn không xuất hiện những kháng thể chống Virus HIV. Điều đó cũng đồng nghĩa rằng bạn không bị nhiễm HIV. Tuy nhiên cũng có một số trường hợp là đang trong quá trình phơi nhiễm. Vậy nên bạn phải tuân thủ đủ các mốc thời gian tái xét nghiệm bác sĩ đưa ra.
-
Kết quả dương tính: Khi kết quả xét nghiệm là dương tính, có nghĩa là bạn có thể bị nhiễm HIV, khi đó bạn cần làm xét nghiệm khẳng định, kết quả xét nghiệm này sẽ cho biết chính xác bạn bị nhiễm hay không.
-
Không xác định: So với 2 kết quả trên thì kết quả không xác định ít xảy ra hơn. Nếu người bệnh nhân được kết quả này có nghĩa là bạn đang nằm trong giai đoạn chưa mắc bệnh. Kết quả này có thể là do người bệnh sử dụng một số những loại thuốc làm ảnh hưởng đến kết quả. Trong trường hợp này, các bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn cách nào để xác định được hiện trạng của bạn.
4. Lưu ý khi xét nghiệm máu
HIV là một căn bệnh thế kỷ cần được phát hiện sớm để tiến hành điều trị. Vậy nên, để mang lại một kết quả chính xác nhất khi xét nghiệm bạn cần lưu ý những điều sau:
-
Thời điểm tốt nhất để đi xét nghiệm ít nhất là 4 – 6 tuần tuần sau nhiễm (28 – 30 ngày). Không nên đi xét nghiệm máu quá sớm vì lúc này cơ thể vẫn chưa xuất hiện những virus HIV gây bệnh.
-
Nên tìm hiểu kỹ càng về căn bệnh này để có thể phát giác ra được những dấu hiệu bất thường. Khi nghi ngờ cơ thể nhiễm virus hãy đến các cơ sở y tế, bệnh viện xét nghiệm.
-
Không sử dụng bất cứ loại thuốc điều trị nào trước khi xét nghiệm. Không dùng rượu bia hoặc các chất kích thích bất kỳ.
5. Phát hiện và điều trị sớm HIV có lợi ích gì?
- Xét nghiệm là cách duy nhất để biết mình có bị bệnh hay không
- Xét nghiệm càng sớm càng làm tăng hiệu quả điều trị
- Xét nghiệm sớm tránh các nguy cơ lây nhiễm cho cộng đồng
- Xét nghiệm sớm giúp tiết kiệm chi phí và giảm gánh nặng về tài chính