Cải Bắp hay gọi là bắp sú, một loại rau ăn rất phổ biến ở Việt Nam. Đồng thời cũng là thần dược với nhiều tác dụng chữa bệnh ít ai biết. Vậy tác dụng ấn tượng như thế nào? Hãy cùng Medplus tìm hiểu về Cải Bắp nhé!
Thông tin cơ bản
Tên tiếng Việt: Cải bắp, Xú pao (Tày)
Tên khoa học: Brassica oleracea L. var. capitata L.
Họ: Brassicaceae (Cải)
Đặc điểm cây
- Cây bắp sú có lá áp sát vào nhau tạo thành một bắp sít chặt ở ngọn thân cây thành hình đầu với đường kính 25-30cm trước khi nở hoa. Lá mầm hình thận, có hai thùy, gập đôi.
- Hoa thành chùm có phân nhánh. Lá đài dựng đứng, nhị gần bằng nhau.
- Quả loại cải, hẹp và dài, trên có một mỏ hình nón, mảnh vỏ nồi có 1-3 gân.
- Hạt nâu, nhẵn, xếp thành một dãy.
Nơi sống, thu hái và chế biến
- Cải bắp được trồng ở khắp nước ta chủ yếu để lấy lá làm rau vào mùa đông. Năm 1948 người ta phát hiện trong cải bắp tươi có một chất chống loét (antipeptic ulcer diatary) còn gọi là Vitamin U có khả năng chữa lành khá mau chóng các ổ loét nhân tạo được trong bộ máy tiêu hóa của chim, chuột bạch, do đó cải bắp được dùng làm thuốc chữa loét, viêm dạ dày và ruột.
- Dùng làm rau hay làm thuốc đều dưới dạng lá tươi, do đó chủ yếu thu hoạch vào mùa đông, hay ở những vùng khí hậu lạnh.
Thành phần hoá học, tác dụng dược lý
- Trong bắp sú có 90% nước, 1,8% protit, 5,4% gluxit, 1,6% xenluloza, 1,2% tro.
- Hàm lượng muối khoáng gồm 48mg% canxi, 31mg% P, 1,1mgFe. Không thấy có caroten nhưng có 30mg% vitamin C, 0,04mg% vitamin PP, 0,06mg% vitamin B1, 0,05mg% vitamin B2.
- Như trên đã nói, năm 1948, Cheney đã phát hiện trong cải bắp cho chất chống loét hay vitamin U là một muối của metyl methionin sunfonium: Một số nước Âu Mỹ và Trung Quốc đã tổng hợp những chất gọi là vitamin U.
- Tuy nhiên theo Mirakami (1956) thì những chất tổng hợp chưa hẳn đã giống chất vitamin U thực có trong nước bắp cải và nước một số rau quả như xà lách, rau muống, su hào (Brassica oleracea L. var.caulorapa) cải, chuối… Hàm lượng vitamin U thay đổi tùy theo loại rau, cách trồng trọt, thu hái và bảo quản.
- Vitamin U không bền vững, dễ oxy hóa, bị hủy ở nhiệt độ cao, tan trong nước, chịu được lạnh và có thể sấy khô.
Tác dụng dược lý
- Nước ép rau tươi (xà lách, rau muống, su hào, cải bắp, chuối…) có tác dụng giúp đỡ, kích thích khá mạnh sự tái tạo của tế bào ổ loét và do đó làm lành được các ổ loét đó.
- Năm 1958, Viện quân y 108 (Hà Nội) có làm một số thực nghiệm chứng minh rằng nước ép hoa quả, nước ngũ cốc có tác dụng làm giảm và điều hòa sự co bóp của dạ dày.
- Trên những cơ sở nghiên cứu ấy, hiện nay tại nhiều nước trên thế giới đang áp dụng nước ép cải bắp dưới nhiều hình thức để điều trị các bệnh loét dạ dày, tá tràng, viêm dạ dầy, ruột, đau đường mật, viêm đại tràng… thu được kết quả tốt.
Tính vị
Cải bắp có vị ngọt, tính mát.
Công dụng và những bài thuốc
Công dụng
- Chữa loét dạ dày
- Thuốc lợi tiểu
- Chữa viêm họng, khản tiếng, uống chữa ho
- Viêm sưng phổi
- Chống hoại huyết, lỵ (Lá nấu nước uống)
- Lá đắp ngoài làm liền vết thương, mụn nhọt.
Những bài thuốc
1. Giảm đau nhức xương khớp
Ép lấy nước uống, còn bã đắp vào chỗ đau nhức do thấp khớp, thống phong, đau dây thần kinh tọa.
2. Chữa đau khớp, nhức tay chân, nổi hạch
Lấy lá cán dập gân lá, hơ nóng rồi áp lên chỗ đau. Mỗi chỗ đau đắp 3 – 4 miếng lá cải bắp, bên ngoài dùng vải dày áp lên rồi cột lại.
3. Chữa ho nhiều đờm, mụt nhọt và vết thương.
- Dùng 80 – 100g bắp cải, nửa lít nước, sắc còn 1/3, cho thêm mật ong uống trong ngày, kết hợp ăn cải bắp sống. Nước ép cải bắp có thể chữa viêm họng, viêm phế quản, khản tiếng, phòng chống nhiễm khuẩn, nhiễm nấm ngoài da.
- Đắp bắp sú ngoài da có thể chữa mụn nhọt và vết sâu bọ đốt.
4. Đái tháo đường
Cải bắp có tác dụng làm giảm quá trình đồng hóa glucid và giảm đường huyết. Dùng 100g hàng ngày giúp phòng và trị bệnh đái tháo đường.
Cách dùng nước ép cải bắp có thể áp dụng ở mỗi gia đình
- Cải bắp bóc thành từng lá (không bỏ lá xanh), rửa nhiều lần nước cho sạch, dọc đôi từng lá theo sống lá. Chần trong nước sôi. Vớt ra để ráo nước. Dùng bàn ép ép lấy nước. Bỏ bã đi. 1kg cải bắp tươi ép như vậy cho từ 500-700ml nước ép có màu vàng xanh, thơ, vị ngọt, hơi hăng hắc.
- Ở những nơi không có bàn ép, thì sau khi chần rau xong, cho vào cối sạch, dã nát rồi lấy vải màn hoặc lấy dạc sạch lọc lấy nước. Làm theo cách này, 1kg bắp cải cho từ 350-500ml.
- Nước ép thu được nếu không có điều kiện bảo quản (tủ lạnh) rất chóng thiu, vì trong nước bắp cải có hợp chất sulfua. Liều dụng điều trị trong ngày trung bình 1000ml chia làm nhiều lần uống mỗi lần 200-250ml, uống thay nước. Có thể pha thêm đường, muối, uống nóng hoặc uống lạnh tùy theo khẩu vị. Mỗi đợt điều trị là 2 tháng kèm theo chế độ dinh dưỡng vào lao động thích hợp. Có những trường hợp loét tá tràng 14-20 năm cũng chữa được lành. Nhưng đối với ổ loét quá sâu thì tác dụng ít.
- Điều trị bằng nước ép cải bắp không có biến chứng gì và có thể kết hợp với các thuốc chữa bệnh đau dạ dày và tá tràng khác.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về một số tác dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo.
- Người bệnh không tự ý áp dụng.
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Nguồn: Tracuuduoclieu.vn
Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam