Khoai Lang là loại củ mang trong mình giá trị dinh dưỡng cao tốt cho cơ thể và sức khoẻ. Có nhiều công dụng phòng chữa bệnh, giúp chống oxy hoá, trị bệnh đái tháo đường,… Đề có thể biết nhiều hơn về những công dụng của dược liệu này, mời bạn cùng tìm hiểu với Medplus!
Thông tin cơ bản
Tên tiếng Việt: Khoai lang
Tên khoa học: Ipomoea batatas
Trong hệ thống phân loại, khoai lang có “họ hàng” với khoai tây, cả hai cùng có nguồn gốc từ Nam Mỹ.
Đặc điểm cây
Khoai lang là một loại cỏ sống lâu năm thân mọc bò, dài 2-3m, rễ mẫm thành củ.
- Lá có nhiều hình, thường hình tim xẻ 3 thuỳ, có cuống dài.
- Hoa màu tím nhạt hay trắng, mọc thành xim ít hoa ở đầu cành.
- Vỏ cũ có màu tím hoặc trắng. Ruột củ có màu vàng, đỏ, tím và trắng.
Phân bố
Khoai lang có nguồn gốc từ Nam Mỹ và có “họ hàng” với Khoai tây.
Cây khoai lang được trồng ở nhiều nước nhiệt đới để lấy củ ăn thay gạo. Công dụng làm thuốc chỉ là rất phụ.
Thành phần hoá học, tính vị
Thành phần hoá học
Trong củ khoai lang chứa 24,6% tinh bột, 4,17% glucose. Khi còn tươi, củ chứa 1,3% protein 0,1% chất béo, các diastase, tro có Mn, Ca, Cu, các vitamin A, B, C, 4,24% tanin, 1,375% pentosan.
Khi đã phơi ở chỗ thoáng mát, trong củ có inosit, gôm, dextrin, axítchlorogenic, phytosterol, carotin, adenin, betain, cholin.
Dây khoai lang cũng chứa adenin, betain, cholin. Ngọn dây khoai lang đỏ có một chất gần giống insulin. Lá chứa chất nhựa tẩy (1,95 – 1,97%).
Tính vị
Đông y cho rằng củ khoai lang có vị ngọt, tính bình, đi vào hai kinh tỳ và thận. Có tác dụng nhuận tràng, bổ hư tổn, ích khí lực, mạnh tỳ thận. Tác dụng bồi bổ cơ thể, ích khí, cường thân, kiện vị, tiêu viêm, thanh can, lợi mật, sáng mắt.
Cũng theo Đông y thì rau lang tính bình, vị ngọt, không độc, bổ hư tổn, ích khí lực, kiện tỳ vị, tư thận âm. Chữa tỳ hư, kém ăn, thận âm bất túc.
Công dụng và những bài thuốc về Khoai Lang
Công dụng
Ngoài công dụng thực phẩm, làm nguyên liệu chế tinh bột khoai, ta có thể dùng khoai lang làm thuốc nhuận tràng: Phân mềm, không lỏng, không đau bụng. Ngày uống nước sắc, ăn cả lá với liều 60-100g lá tươi hoặc 30-40g lá khô, hoặc dùng củ như trên giới thiệu
Một số công dụng khác như:
- Ngăn ngừa sự thiếu hụt vitamin A
- Giúp làm giảm căng thẳng
- Quản lý bệnh đái tháo đường
- Giúp quản lý cân nặng
- Thúc đẩy hoạt động chống viêm
- Giúp tăng cường trí nhớ
- Ngăn ngừa, bảo vệ và điều trị ung thư
Những bài thuốc về Khoai Lang
1. Dùng khoai lang trắng chữa cảm sốt mùa nóng
- Bài 1: Khoai trắng khô một nắm, nghệ một củ, dấm 1/2 chén con, sắc uống nóng.
- Bài 2: Khoai trắng khô 16g, gừng 16g, sắc uống hoặc nấu cháo.
- Bài 3: Khoai tươi luộc chín để xông, rồi ăn khoai nóng, uống nước luộc khoai nóng cho ra mồ hôi.
- Bài 4: Khoai 1 củ (400g), gạo 200g, đậu xanh 1/2 bát cơm, mã thầy 4 củ, củ cải 1 củ, tỏi 3 nhánh, thịt gà 150g, tôm nõn 70g, gia vị. Tất cả giã nát hoặc thái nhỏ nấu nhừ, riêng đậu xanh và mã thầy cho vào sau rồi nấu nhừ tiếp.
2. Chữa táo bón
Ăn khoai luộc đơn thuần hoặc chấm mật, chấm vừng; ăn với cà pháo cả quả hoặc thái chỉ cà, nghiền cùng khoai thành khối. Các cách khác:
- Cách 1: Uống nước luộc khoai (khoai phải rửa sạch).
- Cách 2: Nấu chè khoai tươi hoặc khô với vừng và ít hoa quế.
- Cách 3: Dùng nước cốt luộc khoai tươi hay khô đã giã nát, nếu bị trĩ thì uống hàng tháng nước cất này vào buổi sáng.
3. Chữa quáng gà
Lá khoai non xào gan gà hoặc gan lợn.
4. Thiếu sữa
Lá khoai lang tươi non 250g, thịt lợn 200g thái chỉ. Xào chín mềm, thêm gia vị.
5. Viêm tuyến vú
Khoai lang trắng gọt vỏ, giã nhuyễn đắp lên vú, có thể phối hợp với tỏi giã nhuyễn để đắp.
6. Thận âm hư, đau lưng mỏi gối
Lá khoai tươi non 30g, mai rùa 30g, sắc kỹ lấy nước uống.
7. Thận dương hư, đi tiểu nhiều lần
Hầm thịt chó với khoai, cho thêm chút rượu và gia vị.
8. Chữa ngộ độc sắn
Khoai lang gọt vỏ giã nát thêm nước, vắt lấy nước cốt. Uống cách nhau 1/2 giờ.
9. Say tàu xe
Củ khoai tươi nhai nuốt cả nước và bã.
10. Phụ nữ băng huyết
Rau lang tươi một nắm giã nát, lấy nước cốt uống.
11.Vàng da
Nấu cháo đặc bằng khoai với gạo hoặc bột ngô.
- Chú ý: Tránh để khoai lang lâu ngày mới ăn vì mặc dù tăng độ ngọt nhưng đồng nghĩa là tăng lượng đường, không có tác dụng chữa đái tháo đường và dễ tăng cân.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về một số tác dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo.
- Người bệnh không tự ý áp dụng.
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
Nguồn: Tracuuduoclieu Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam. Các nguồn tổng hợp uy tín.
