Nguyên liệu của món ăn góp phần tạo nên linh hồn của món ăn cũng như mang đến những giá trị dinh dưỡng cụ thể cho món ăn đó. Giá trị dinh dưỡng và tác dụng tuyệt vời của cà chua là gì? Nên lưu ý những gì khi sử dụng và chế biến cà chua? Hãy cùng MedPlus tìm hiểu thông tin về loại nhé!
Thông tin chung về cà chua
Cà chua (solanum lycopersicum) là một loại trái cây có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Mặc dù đây là một loại trái cây, nhưng nó thường được ăn và chế biến như một loại rau. Đây là nguồn dinh dưỡng chính của chất chống oxy hóa lycopene, có liên quan đến nhiều lợi ích sức khỏe, bao gồm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư.
Chúng cũng là một nguồn tuyệt vời của vitamin C, kali, folate và vitamin K. Thường có màu đỏ khi trưởng thành, loại quả này cũng có thể có nhiều màu khác nhau, bao gồm vàng, cam, xanh lá cây và tím. Hơn nữa, nhiều phân loài cà chua tồn tại với hình dạng và hương vị khác nhau.
Thông tin dinh dưỡng trong cà chua
Hàm lượng nước trong loại quả này là khoảng 95%. 5% còn lại bao gồm chủ yếu là carbohydrate và chất xơ. Dưới đây là các chất dinh dưỡng trong một quả cà chua sống nhỏ (100 gram):
- Calo: 18
- Nước: 95%
- Protein: 0,9 gram
- Carbs: 3,9 gram
- Đường: 2,6 gram
- Chất xơ: 1,2 gram
- Chất béo: 0,2 gram
Tác dụng của cà chua đối với sức khoẻ
1. Sức khỏe tim mạch
Bệnh tim – bao gồm đau tim và đột quỵ – là nguyên nhân gây tử vong phổ biến nhất trên thế giới. Một nghiên cứu ở những người đàn ông trung niên đã liên kết nồng độ lycopene và beta-carotene trong máu thấp để tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.
Bằng chứng ngày càng tăng từ các thử nghiệm lâm sàng cho thấy rằng bổ sung lycopene có thể giúp giảm cholesterol LDL (có hại). Nghiên cứu lâm sàng các sản phẩm từ loại quả này cho thấy lợi ích chống viêm và các dấu hiệu của ứng kích oxy hóa. Chúng cũng cho thấy tác dụng bảo vệ lớp bên trong của các mạch máu và có thể làm giảm nguy cơ đông máu của bạn.
2. Ngăn ngừa ung thư:
Ung thư là sự tăng trưởng không kiểm soát của các tế bào bất thường lan ra ngoài ranh giới bình thường của chúng, thường xâm lấn các bộ phận khác của cơ thể.
Các nghiên cứu quan sát đã ghi nhận mối liên hệ giữa loại quả này – và các sản phẩm loại quả này – và số lượng thấp bệnh nhân được ghi nhận mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt, phổi và dạ dày. Một nghiên cứu ở phụ nữ cho thấy nồng độ carotenoids cao – được tìm thấy với số lượng cao trong cà chua – có thể bảo vệ chống ung thư vú.
3. Bảo vệ da
Loại quả này được coi là có lợi cho sức khỏe của da. Thực phẩm có nguồn gốc từ quả này giàu lycopene và các hợp chất thực vật khác có thể bảo vệ chống cháy nắng. Theo một nghiên cứu, những người ăn 1,3 ounce (40 gram) bột cà chua – cung cấp 16 mg lycopene – với dầu ô liu mỗi ngày trong 10 tuần chỉ chịu 40% so với mức độ cháy nắng thông thường.
4. Thị lực
Loại quả này còn chứa cả vitamin A và beta-carotene, có thể chuyển thành vitamin A khi được tiêu hóa. Vitamin A được biết là cần thiết cho thị lực. Nó cần thiết để giữ cho võng mạc hoạt động chính xác và cho tầm nhìn ánh sáng và màu sắc thấp, theo Viện Linus Pauling tại Đại học bang Oregon . Nó cũng đóng một vai trò trong sự phát triển của mắt.
5. Hỗ trợ tiêu hóa
Mangieri lưu ý hàm lượng chất xơ cao của loại quả này, đáp ứng khoảng 9% nhu cầu hàng ngày của bạn mỗi cốc. Điều này có thể giúp thúc đẩy tiêu hóa trơn tru, đảm bảo phân khỏe mạnh và bài tiết đều đặn, giúp duy trì sức khỏe đại trực tràng. Theo Mayo Clinic, chế độ ăn nhiều chất xơ có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ và viêm túi thừa (túi nhỏ, đau trên đại tràng).
6. Tốt cho da
Hàm lượng vitamin C và vitamin A của có trong quả này rất tốt cho làn da của bạn. Theo Viện Linus Pauling tại Đại học bang Oregon , vitamin C cần thiết cho việc sản xuất collagen, giúp làn da của bạn trông trẻ trung và hỗ trợ chữa lành vết thương, và vitamin A là một hợp chất trong retinoids, phổ biến trong điều trị da chống lão hóa.
7. Giảm nguy cơ đột quỵ
Lycopene có thể làm giảm nguy cơ đột quỵ, ít nhất là ở nam giới. Theo một nghiên cứu kéo dài 12 năm, những người đàn ông trung niên có lượng lycopene cao nhất trong máu có giảm 55% tỷ lệ của bất kỳ loại đột quỵ nào. Họ đã giảm 59% tỷ lệ đột quỵ từ cục máu đông, loại phổ biến nhất.
8. Giảm hen suyễn
Một số nghiên cứu quy mô nhỏ cho thấy hàm lượng lycopene trong loại quả này có thể giúp những người mắc bệnh hen suyễn. Một nghiên cứu, được công bố trên Free Radical Research, cho thấy uống chiết xuất từ loại quả này làm giảm viêm phổi. Một nghiên cứu khác, được công bố trên Allergy, cho thấy một liều lycopene hàng ngày trong một tuần làm giảm hen suyễn do tập thể dục ở 55% số người tham gia. Các nhà nghiên cứu nghi ngờ điều này là do tác dụng chống oxy hóa trong phổi.
9. Gia tăng sức khỏe thần kinh, cơ bắp và tế bào
Loại quả này rất giàu kali, một khoáng chất giúp các dây thần kinh và cơ bắp giao tiếp. Ví dụ, kali giúp điều chỉnh nhịp tim của bạn. Nó giúp di chuyển chất dinh dưỡng vào tế bào và chất thải ra khỏi tế bào.
Những món ngon từ cà chua
1. Cà chua mì ý sốt bò bằm
Nguyên liệu: 100g mì ý, 1 miếng thịt bò, 2 quả cà chua, ¼ hành tây, nửa củ cà rốt, ½ muỗng muối, ít hạt nêm, 2 tép tỏi, 2 thìa to sốt cà chua, 15g bơ, ít hạt tiêu, ít lá húng quế.
Cách làm:
- Cho 1 nồi nước riêng đun sôi, cho mì ý vào, cho ít muối để khoảng 7-8 phút
- Bằm nhuyễn/ xay trong cối thịt bò hoặc thịt lợn
- Cắt nhỏ cà chua
- Để chảo nóng rồi cho ít bơ vào, rồi thả tỏi và hành tây đã xay vào xào cho thơm đến khi tất cả ngả vàng
- Thả thịt đã xay vào xào cho chín
- Thả cà rốt, cà chua vào xào tiếp
- Đổ sốt cà chua vào, xào đến khi vừa chín tới thì cho thêm vào một ít húng quế, hạt tiêu, muối, hạt nêm
- Để lửa nhỏ đun chín tương cà chua cùng thịt bò
- Gắp mỳ ra đĩa, rồi đổ sốt cà chua đã chưng lên trên là xong
2. Cà chua cuộn trứng
Nguyên liệu: 3 quả trứng gà, ¼ quả cà chua, ¼ hành tây, 1 chiếc xúc xích, muối, dầu ăn, hạt tiêu.
Cách làm:
- Đập trứng vào tô, đánh lên cho đều
- Cà chua, hành tây, xúc xích đều thái hạt lựu
- Cho ít dầu vào chảo, xào hành tây ngả vàng
- Thả tiếp cà chua và xúc xích vào xào chín, rồi đổ trứng vào trải đều chảo
- Đợi đến khi trứng chín cố định trên chảo, bắt đầu cuộn dần trứng vào (giống bánh cuộn) là xong.
3. Cà chua nhồi thịt
Nguyên liệu:
- Cà chua chín, trái vừa, đều nhau: 7 trái
- Thịt nạc dăm băm nhuyễn : 1 lạng
- Nấm tai mèo thái sợi ngắn: một muỗng canh
- Cà rốt băm: 2 muỗng canh
- Gia vị: muối, tiêu, đường, xốt cà chua, dầu ăn, hành lá
Cách làm:
- Cà chua một trái băm nhỏ làm xốt, 6 trái cắt ngang 1/4 trái phần đầu cuống, móc ruột bỏ hạt. Phần ruột băm nhỏ làm xốt.
- Trộn nhân: băm nấm mèo, cà rốt, thịt lợn. Hành lá cắt nhỏ, cho vào hạt nêm nửa muỗng cà phê, tiêu nửa muỗng cà phê. Đập cho nhân có độ kết dính. Nhồi nhân vào cà chua, chiên sém mặt có thịt.
- Làm xốt: Phi dầu ăn xào đầu hành đã băm nhuyễn, cho cà chua băm vào, thêm một muỗng súp xốt cà chua hộp, hạt nêm một muỗng cà phê, muối 1/4 muỗng cà phê, đường 1/2 muỗng cà phê. Cho tiếp những trái cà chua nhồi thịt vào. Chế một chén nước vào, nấu lửa vừa cho nhân thịt chín và nước xốt sánh lại, thêm 1/2 muỗng cà phê dầu mè, hành lá cắt nhỏ, tắt lửa.
Lưu ý khi sử dụng cà chua
Cà chua thường được dung nạp tốt và dị ứng quả này là rất hiếm
Mặc dù dị ứng với loại quả này rất hiếm, nhưng những người dị ứng với phấn hoa có nhiều khả năng dị ứng với . Những người bị dị ứng latex cũng có thể gặp phản ứng chéo với cà chua.
Lựa chọn cà chua như thế nào?
Đầu tiên, kiểm tra xem cà chua trông như thế nào ở bên ngoài. Những quả tốt nhất hoàn toàn không có vết thâm và vết thâm và nên có màu đỏ đậm. Bất kỳ cà chua trông xỉn màu hoặc nhợt nhạt sẽ không ngon. Tránh xa bất kỳ trái nào với màu sắc kì lạ – ngay cả một đốm đen nhỏ cũng có thể có nghĩa là nó đã bị thối ẩn bên trong.
Cuối cùng, kiểm tra quả bằng mùi hương của nó. Nó nên có mùi đất, ngọt, mạnh. Quả càng thơm thì càng có hương vị ngon, vì vậy hãy cảnh giác với quả không có mùi gì. Bất cứ khi nào có thể, tránh mua quả trong bọc nhựa hoặc bao bì. Cách duy nhất để chắc chắn rằng bạn đang có được một quả cà chua ngon là tự mình kiểm tra nó.
Tác dụng phụ, lưu ý khác
- Lá của cây cà chua không nên ăn. Chúng có chứa nồng độ lớn các alcaloid, theo Thực phẩm lành mạnh nhất thế giới.
- Nếu ăn với số lượng hợp lý, loại quả này sẽ không gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu bạn ăn nhiều cà chua hàng ngày, bạn có thể gặp vấn đề do có quá nhiều lycopene hoặc kali. Tiêu thụ hơn 30 mg lycopene mỗi ngày có khả năng gây buồn nôn, tiêu chảy, khó tiêu và đầy hơi, theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ .
- Những người bị tăng kali máu nghiêm trọng, hoặc có quá nhiều kali trong máu, nên nói chuyện với bác sĩ về lượng tiêu thụ loại quả này thích hợp. Theo Viện Y tế Quốc gia, tăng kali máu có thể dẫn đến nhịp tim không đều và các vấn đề tim mạch khác, cũng như giảm kiểm soát cơ bắp.
Nguồn tham khảo: