Ăn chay là một lối sống lành mạnh được mọi người tích cực theo đuổi bởi tính tham đạm và tốt cho sức khỏe. Theo bác sĩ Đào Thị Yến Thủy, Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM: “Việc ăn chay đúng cách sẽ giúp chúng ta phòng ngừa bệnh tật. Hôm nay hãy cùng Medplus khám phá hết những lợi ích của việc ăn chay bạn nhé.
1. Các kiểu ăn chay phổ biến
Tùy thuộc vào mỗi đạo giáo, đối tượng, quan điểm… mà có rất nhiều kiểu ăn chay khác nhau. Chúng ta có thể chia thành 5 kiểu ăn chay sau:
1. Thuần Chay – Vegan
Là kiểu ăn chay với những thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật, hoàn toàn không dùng bất kỳ sản phẩm nào liên quan đến động vật. Kể cả những thực phẩm như sữa, trứng hay các sản phẩm làm từ sữa động vật, trang phục, giày dép được làm từ da hay lông động vật.
2. Trường chay 1 – Vegetarian 1
Trường chay 1 là kiểu ăn chay không dùng trứng, không sử dụng tỏi, hành và gia vị có mùi nặng. Trường chay 1 cũng không ăn thịt, cá, hải sản nói chung. Người ăn trường chay 1 vẫn có thể sử dụng sữa động vật, mật ong.
3. Trường chay 2 – Vegetarian 2
Trường chay 2 là những người ăn chay không dùng trứng, không dùng thịt, cá, hải sản nói chung. Tuy nhiên họ vẫn dùng sữa động vật.
4. Trường chay 3 – Vegetarian 3
Đối tượng ăn trường chay 3 vẫn sử dụng trứng, sữa và không dùng thịt, cá, hải sản nói chung.
5. Bán trường chay – Semi Vegetarian
Bán trường chay là loại ăn chay chủ yếu ăn thực vật, hạn chế tối đa sử dụng thịt chứ không loại bỏ hoàn toàn khỏi khẩu phần ăn hàng ngày. Bán trường chay được chia thành 4 kiểu nhỏ hơn:
- Pollo vegetarian: không sử dụng cá và thịt đỏ nhưng có ăn thịt gà.
- Pesco Pollo Vegetarian: Có ăn thịt gà và cá nhưng không ăn thịt đỏ.
- Pescatarian: Chỉ ăn cá, không ăn thịt (kể cả thịt gà).
- Flexitarian: những người chay kiểu này hạn chế tối đa ăn thịt trong khẩu phần ăn. Vẫn có sử dụng thịt đỏ, gà và cá nhưng rất ít.
2. 10+ lợi ích của việc ăn chay
Một chế độ ăn chay khoa học là một chế độ ăn kiêng hoàn chỉnh nhưng vẫn đảm bảo khẩu phần ăn có đủ chất. Những dưỡng chất cần thiết đó là: chất xơ, vitamin C và E, axit folic, magiê, chất béo không bão hòa và nhiều chất phytochemical. Và đây là lý do tại sao những người ăn chay có cholesterol thấp, các nguy cơ mắc bệnh tim và huyết áp cũng thấp hơn.
Ngoài ra, thực phẩm chay dễ dàng cho cơ thể tiêu hóa, mất ít thời gian hơn để nấu ăn, tốt cho sức khỏe. Dưới đây là 10 tác dụng của việc ăn chay:
1. Tăng tuổi thọ
Có nhiều yếu tố giúp tăng tuổi thọ và ăn chay là một trong những cách bạn có thể thực hiện. Bạn càng ăn nhiều trái cây hoặc rau quả thì càng ít độc tố và hóa chất tích tụ trong cơ thể. Từ đó giúp cơ thể khỏe mạnh hơn, kéo dài chu kỳ sống hơn.
2. Giảm mức cholesterol
Lợi ích của việc ăn chay là giảm mức cholesterol. Vì cholesterol chỉ đến từ thực phẩm động vật, do đó chế độ ăn chay hầu như không có cholesterol. Mặc dù cholesterol là thành phần thiết yếu của mỗi tế bào con người, nhưng người ăn chay không cần lo lắng về việc không nhận đủ cholesterol. Bởi vì cơ thể có thể tạo ra tất cả lượng cholesterol cần thiết từ thực phẩm thuần chay.
3. Giảm nguy cơ béo phì
Những người ăn chay thường chọn những thực phẩm thanh đạm, ít béo để đưa vào thực đơn. Do đó rất dễ hiểu khi họ hầu như có cân nặng ổn định và rất ít nguy cơ bị béo phì – một trong số các tình trạng bệnh nghiêm trọng hiện nay. Khoa Nhi của Bệnh viện Đại học Ghent ở Bỉ cho biết áp dụng chế độ ăn thuần chay là một cách tốt để giảm thiểu khả năng bị đột quỵ hoặc béo phì.
4. Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường là một trong những lợi ích của việc ăn chay nên được nhắc đến. Theo tờ báo Daily Mail, Luân Đôn: “Chế độ ăn chay lành mạnh đã được chứng minh là cải thiện độ nhạy insulin, giảm huyết áp, ổn định cân nặng và giảm viêm. Tất cả những yếu tố này khi tăng đều làm tăng rủi ro bị tiểu đường loại 2”.
Bên cạnh đó, lượng chất xơ cao trong thực phẩm từ thực vật cũng giúp phòng ngừa bệnh. Chất xơ có thể giúp duy trì cân nặng và làm giảm nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa như tiểu đường và các loại bệnh tim mạch.
Để có chế độ ăn chay phòng ngừa tiểu đường, bạn nên chọn những thực phẩm như trái cây, rau củ, ngũ cốc, các loại hạt, đậu, sữa, trứng. Không nên ăn nhiều những món chứa nhiều tinh bột trắng vì dù có nguồn gốc thực vật nhưng lại làm tăng nguy cơ bị tiểu đường loại 2.
5. Cho làn da khỏe mạnh
Nếu bạn muốn có làn da khỏe mạnh thì bạn cần ăn đúng lượng vitamin và khoáng chất với nhiều nước. Trái cây và rau quả mà chúng ta ăn rất giàu vitamin, khoáng chất và cũng có đủ chất chống oxy hóa. Hơn nữa, chúng chứa rất nhiều nước. Do đó nếu bạn ăn sống có thể cải thiện hơn nữa lượng chất dinh dưỡng lành mạnh. Nhiều thực phẩm chay cũng là nguồn chất chống oxy hóa phong phú giúp bạn không mắc bệnh, với làn da khỏe mạnh hơn.
Những thực phẩm từ rau củ còn có tác dụng thanh lọc, giải độc cơ thể nên rất tốt cho gan của bạn.
6. Hàm lượng chất xơ cao
Lợi ích của việc ăn chay là mang lại nguồn chất xơ lành mạnh cho cơ thể. Trái cây và rau quả chứa hàm lượng chất xơ cao, dưỡng chất này rất cần thiết cho tiêu hóa. Nó giúp cải thiện sự trao đổi chất của cơ thể và giúp loại bỏ nhanh chóng các độc tố và các hóa chất khác khỏi cơ thể. Thực phẩm chay thường dựa trên nước, giúp duy trì các chất lỏng cần thiết trong cơ thể.
7. Có thể làm giảm trầm cảm
Theo các nghiên cứu, một người ăn chay có thể hạnh phúc hơn so với những người không ăn chay. Người ta cũng phát hiện ra rằng một người ăn chay có điểm số thấp hơn trong các bài kiểm tra trầm cảm và tâm trạng khi so sánh với người ăn thịt hoặc cá. Hơn nữa, có một yếu tố tươi mát đối với hầu hết các loại thực phẩm chay, đặc biệt là khi nói đến sản phẩm hữu cơ. Vì vậy, nó giúp làm sạch tâm trí giữ cho suy nghĩ luôn theo chiều hướng tích cực. Qua đó ta có thể thấy, lợi ích của việc ăn chay là giảm nguy cơ bị trầm cảm, thật bất ngờ phải không?
8. Cải thiện sự trao đổi chất
Thực phẩm chay dễ tiêu hóa và nó giữ cho sự trao đổi chất của một cá nhân ở trạng thái tốt. Ngoài ra, tỷ lệ trao đổi chất khi nghỉ ngơi hoặc RMR (Resting metabolic rate- tốc độ trao đổi chất khi nghỉ ngơi) ở những người có chế độ ăn chay là khá cao. Bạn phải biết rằng RMR có mối quan hệ trực tiếp với quá trình trao đổi chất của một cá nhân – điều đó có nghĩa là RMR càng cao, nó đốt cháy chất béo càng nhanh và ngược lại.
9. Giảm nguy cơ phát triển đục thủy tinh thể
Lợi ích của việc ăn chay đáng được kể đến nữa đó là giúp ngăn ngừa phát triển đục thủy tinh thể. Theo một nghiên cứu được tiến hành bởi Khoa Y học lâm sàng Nuffield tại Đại học Oxford, có mối liên hệ chặt chẽ giữa nguy cơ phát triển đục thủy tinh thể và chế độ ăn uống hàng ngày. Kết quả là những người ăn cá thịt có nguy cơ bị đục thủy cao hơn người ăn chay.
10. Tiết kiệm
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, nếu bạn theo chế độ ăn chay thì bạn đang tiết kiệm được một khoản tiền kha khá. Thực phẩm không chay chắc chắn là đắt tiền nếu so với thực phẩm chay.
3. Xây dựng thực đơn chay đầy đủ dinh dưỡng
Như đã chia sẻ ở trên, mặc dù chế độ ăn chay phần lớn là từ rau củ, trái cây nhưng vẫn phải đảm bảo có đầy đủ các dưỡng chất. Những món ăn được khuyến cáo nên có trong thực đơn ăn chay là:
- Đạm (protein): các loại đậu, ngũ cốc, trứng công nghiệp
- Canxi: nước cam, các loại rau màu xanh đậm như rau cải, rong biển, tảo
- Sắt: hạt điều, hạnh nhân, bánh mì, cam quýt
- Vitamin B12: đậu hũ, bột ngũ cốc và viên vitamin
- Tinh bột: cơm, khoai, bánh mì
- I-ốt: có trong muối i-ốt, tảo biển, khoai tây, nấm mỡ, rau cải
- Axit béo Omega – 3: dầu hạt cải, olive
- Kẽm: vừng, lạc
Qua bài chia sẻ hôm nay, bạn đã biết được những lợi ích của việc ăn chay rồi phải không? Một chế độ ăn không thịt cá cũng có nhiều điểm cho sức khỏe. Bạn chỉ cần thực thiện theo thực đơn ăn chay dinh dưỡng mà Medplus đã gợi ý thì không lo thiếu chất nhé.
Medplus hy vọng bài viết hôm nay sẽ hữu ích với bạn. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngại để câu hỏi ngay bên dưới nhé! Và đừng quên ghé thăm Medplus.vn hàng ngày để cập nhật những thông tin mới nhất về sức khỏe bạn nhé.
Xem thêm bài viết liên quan:
- Bà bầu ăn chay được không? 4 công dụng không ngờ
- Món ăn cho bà bầu ăn chay?
- Bật mí các loại thực phẩm tốt dành cho người ăn chay
Nguồn tham khảo: 10 benefits of being a Vegetarian
