Rễ củ Sâm Tố Nữ có vị ngọt, cay, tính bình, vào 2 kinh tỳ và vị, có tác dụng giải cơ, thoái nhiệt, sinh tân, chỉ khát, thoái chẩn, thăng dương, chỉ tả. Hoa Sâm tố nữ có vị ngọt, tính bình, có tác dụng giải độc rượu. Cùng MedPlus tìm hiểu kỹ về công dụng và bài thuốc hay nhé !
Thông tin cơ bản
1. Thông tin khoa học:
- Tên Tiếng Việt: Sâm tố nữ, Sắn dây củ tròn
- Tên khoa học: Pueraria mirifica Airy Shaw et Suvat.
- Họ: Măng Tây: Đậu (Fabaceae)
2. Mô tả Cây
- Sắn dây là loài dây leo, sống lâu năm, có thể dài tới 10 m. Rễ phát triển thành củ tròn, to. Lá kép, mọc so le gồm 3 lá chét nguyên hoặc xẻ thùy. Cụm hoa hình chùm mọc so le gồm 3 lá chét nguyên hoặc xẻ thùy, mọc ở kẽ lá gồm nhiều loại hoa màu xanh tím, thơm. Quả giáp dẹt màu vàng nhạt, có lông mềm, thắt lại giữa các hạt.
3. Phân bố, thu hái và chế biến
Phân bố
- Sâm tố nữ lần đầu tiên được tìm thấy ở phía Bắc Thái Lan, Myanmar cách đây 800 năm. Hiện nay, loài cây này phân bố chủ yếu trong các khu rừng rụng lá ở vùng Đông Bắc và Tây Bắc Thái Lan, Myanma, Ấn Độ. Kể từ khi được phát hiện cho đến nay, Sâm tố nữ vẫn được sử dụng phổ biến ở Thái Lan như một phương thuốc bí truyền giúp cải lão hoàn đồng với tác dụng làm đẹp da, đen tóc, tăng tuần hoàn máu, cải thiện trí nhớ và duy trì sinh lí cho phụ nữ.
Thu hoạch
- Vào tháng 10 – 12
Bộ phận dùng
- Rễ Củ được dùng làm thuốc
Chế biến
- Phơi khô làm thuốc
Công dụng và tác dụng chính
A. Thành phần hoá học
- Rễ củ sâm tố nữ chứa khoảng 17 hoạt chất có tác dụng tương tự nội tiết tố nữ (Estrogen), bao gồm các thành phần sau: Phytoesteogens, Deoxymiroestrol
B. Tác dụng dược lí và các nghiên cứu khoa học về Sâm tố nữ
Tác dụng và Liều dùng .
Sâm tố nữ là thảo dược có tác dụng oestrogen mạnh nhất hiện nay:
- Hoạt chất Deoxymiroestrol có tác dụng lần lượt mạnh gấp 1.000 và 10.000 lần so với 2 phytoestrogen là Daidzein và Genistin trong mầm đậu nành, Là estrogen tự nhiên tốt nhất cho phái đẹp.
- Việc tìm ra hoạt chất Deoxymiroestrol đã mở ra một liệu pháp bổ sung nội tiết tố mới hoàn hảo thay thế các liệu pháp bổ sung estrogen tổng hợp và estrogen từ mầm đậu nành.
Sâm tố nữ giúp giảm nhanh các triệu chứng tiền mãn kinh và mãn kinh.
- Sau 1 tháng sử dụng với liều lượng 200mg/ ngày: 100% người dùng cải thiện các triệu chứng nóng bừng, trầm cảm, khô da.
- Sau 2 tháng: các dấu hiệu cải thiện trước vẫn được duy trì, giấc ngủ không còn bị rối loạn.
- Sau 3 tháng: vòng ngực săn chắc hơn, da sáng và mịn hơn, giảm cholesterol trong máu.
- Sau 4 tháng: hết hẳn các triệu chứng tiền mãn kinh, cơ thể khỏe mạnh và tinh thần tốt lên trông thấy.
Sâm tố nữ giúp cải thiện chức năng sinh lý
- Sâm tố nữ giúp cải thiện sinh lý rõ rệt thông qua cơ chế: giảm khô hạn và tăng sức khỏe âm đạo
- Kết quả cho thấy, sau 3 tháng: triệu chứng khô âm đạo ở nhóm dùng Sâm tố nữ giảm đi đáng kể.
Sâm tố nữ chống oxy hóa và hạn chế quá trình lão hóa
- Puerarin và daizein có tác dụng chống oxy hóa tương tự α-tocopherol. Nồng độ puerarin có mối liên quan rõ rệt với tác dụng chống oxy hóa của sâm tố nữ
Sâm tố nữ giúp ngực săn chắc, hạn chế ngực chảy xệ
- Sâm tố nữ có thể phất triển ống sữa ở vú và mở rộng mô mỡ, tăng dây chằng xung quanh vú để định hình
C. Công dụng, tính vị và liều dùng
Tính vị
- Rễ củ có vị ngọt, cay, tính bình, vào 2 kinh tỳ và vị, có tác dụng giải cơ, thoái nhiệt, sinh tân, chỉ khát, thoái chẩn, thăng dương, chỉ tả.
- Hoa có vị ngọt, tính bình, có tác dụng giải độc rượu.
Công Dụng
- Theo kinh nghiệm dân gian, Sâm tố nữ thường dùng với liều 5mg/kg/ngày vào buổi tối để chống nếp nhăn, làm đen tóc và kích thích mọc tóc, giảm đục thủy tinh thể, hỗ trợ điều trị mất trí nhớ, tăng cường thể lực, tăng dẻo dai, tăng tuần hoàn máu và điều trị rối loạn giấc ngủ.
- Gần đây còn được dùng để giảm các triệu chứng liên quan đến tuổi và thiếu hụt oestrogen như ngực chảy xệ, da nhăn, loãng xương và tóc bạc do có chứa các thành phần tác dụng tương tự như oestrogen.
Liều dùng
- Giúp vòng một săn chắc và phát triển kích thước: Ngày dùng 800 mg. Sử dụng trong 2 tháng sẽ giúp mang lại hiệu quả nở ngực lên đến 82% và ngực săn chắc 88%.
Lưu Ý khi sử dụng
- Trong quá trình ứng dụng trong điều trị bệnh, các bạn nên lưu ý những thông tin sau:
- Sử dụng quá liều có thể gây nên các tác dụng phụ như chóng mặt, đau đầu, đau ngực, chảy máu âm đạo bất thường,… Do đó, các bạn nên dùng dược liệu này theo đúng liều lượng và thời gian mà bác sĩ quy định
- Thành phần dược tính của sâm tố nữ có thể can thiệp vào hệ thống nội tiết tố. Vì vậy, người mắc bệnh u nang buồng trứng, ung thư tuyến giáp hoặc người có khối u, bệnh nhân bị gan… không nên sử dụng thảo dược này điều trị bệnh để tránh trường hợp bệnh tồi tệ thêm.
- Phụ nữ đang cho con bú hoặc mang thai không nên sử dụng
- Deoxymiroestrol có trong sâm tố nữ có đặc tính không bền nên khi gặp nhiệt độ cao có thể bị oxy hóa nhanh. Vì vậy, để đảm bảo chất lượng, bạn nên dùng trực tiếp. Ngoài ra, có thể mua và sử dụng các sản phẩm chăm sóc sức khỏe điều chiết từ nguyên liệu này để tăng tính hiệu quả.
- Sâm tố nữ giúp làm chậm quá trình lão hóa và tăng cường bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, dược liệu này nếu không biết cách sử dụng hoặc dùng sai liều có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Do đó, để hạn chế tác dụng phụ, bạn nên trao đổi với bác sĩ chuyên khoa trước khi dùng.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về một số tác dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn: tracuuduoclieu.vn tham khảo Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam