DỊ ỨNG HẢI SẢN: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Hải sản là một trong những thực phẩm dễ gây dị ứng. Khi ăn nếu gặp phải những dấu hiệu như ngứa cổ, nổi mẩn đỏ trên cơ thể thì nên ngưng ngay và tìm đến cơ sở y tế gần nhất để nhận được sự trợ giúp trước khi tình trạng này trở nặng.

Dị ứng hải sản là gì?

Dị ứng hải sản xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng bất thường với protein của một số loại hải sản. Tình trạng này gồm nhiều loại khác nhau, ví dụ như dị ứng tôm, cá, cua, mực, sò… Đôi khi, các triệu chứng dị ứng hải sản có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh nên bạn sẽ cần có biện pháp can thiệp kịp thời ngay khi cơ thể có biểu hiện bất thường sau khi ăn hải sản.

Mức độ phổ biến của dị ứng hải sản

Hải sản là một trong những chất gây dị ứng thực phẩm phổ biến nhất. Đây cũng là một trong những loại dị ứng nguy hiểm nhất, góp phần làm tăng số lượng người nhập viện cấp cứu do dị ứng thức ăn cao hơn với các loại dị ứng khác. Hãy thảo luận với bác sĩ để biết thêm thông tin.

Những dấu hiệu và triệu chứng dị ứng hải sản là gì?

Người bị dị ứng hải sản thường sẽ có những biểu hiện như:

• Phát ban, ngứa hoặc chàm (viêm da dị ứng)

• Sưng môi, mặt, lưỡi và cổ họng hoặc các bộ phận khác của cơ thể
• Thở khò khè, nghẹt mũi hoặc khó thở
• Đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn hoặc nôn mửa
• Chóng mặt, choáng hoặc ngất xỉu
• Ngứa ran trong miệng

Dị ứng có thể gây ra một phản ứng nghiêm trọng có khả năng đe dọa tính mạng được gọi là sốc phản vệ. Tình trạng này cần được cấp cứu khẩn cấp và đòi hỏi điều trị bằng tiêm epinephrine (adrenaline).

Các dấu hiệu và triệu chứng của sốc phản vệ do dị ứng hải sản bao gồm:

• Cổ họng bị sưng hay nghẹn trong cổ họng (đường thở co thắt) làm cho việc hít thở khó khăn
• Sốc với huyết áp sụt giảm nghiêm trọng
• Mạch đập nhanh
• Chóng mặt, choáng hoặc bất tỉnh

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Hãy gặp một bác sĩ hoặc chuyên gia dị ứng nếu bạn có triệu chứng dị ứng thực phẩm trong thời gian ngắn sau khi ăn. Tìm cách điều trị khẩn cấp nếu bạn phát triển các dấu hiệu hoặc triệu chứng của sốc phản vệ.

Nguyên nhân nào gây ra dị ứng hải sản?

Tất cả dị ứng thức ăn gây ra bởi hệ miễn dịch phản ứng thái quá. Hệ miễn dịch coi một loại protein của các loại hải sản (bao gồm cả có vỏ hay thân mềm) là có hại, dẫn đến việc sản xuất các kháng thể với protein đó (chất gây dị ứng). Lần sau khi bạn tiếp xúc với các chất gây dị ứng, hệ miễn dịch sẽ giải phóng ra histamine và các hóa chất khác gây ra các triệu chứng dị ứng.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc dị ứng hải sản?

Bạn có nguy cơ phát triển dị ứng hải sản nếu gia đình bạn cũng có người gặp phải vấn đề này. Ngoài ra, tuy dị ứng có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng dị ứng này phổ biến hơn ở người lớn, đặc biệt là phụ nữ. Ở trẻ em, dị ứng hải sản phổ biến hơn ở các bé trai.

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán dị ứng hải sản?

Quá trình chẩn đoán dị ứng hải sản thường bao gồm những thủ thuật sau:

• Thăm khám lâm sàng với những câu hỏi xoay quanh triệu chứng nhằm loại trừ các vấn đề khác
• Kiểm tra da
• Xét nghiệm máu để định lượng kháng thể IgE đặc hiệu

Bị dị ứng hải sản nên làm gì?

Cách duy nhất để ngăn chặn phản ứng dị ứng với hải sản có vỏ là tránh các loạn hải sản, bao gồm cả những loại có vỏ hay thân mềm. Tuy nhiên, dù nỗ lực cách nào, bạn vẫn có thể tiếp xúc với hải sản.

Bác sĩ có thể hướng dẫn bạn tự điều trị các phản ứng dị ứng nhẹ với hải sản bằng các loại thuốc kháng histamine để giảm dấu hiệu và triệu chứng như phát ban và ngứa.

Nếu bạn có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với hải sản có vỏ (sốc phản vệ), bạn có thể cần tiêm khẩn cấp epinephrine (adrenaline).

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn phòng ngừa dị ứng hải sản?

Lối sống và các biện pháp khắc phục tại nhà sau có thể giúp bạn ngăn chặn dị ứng hải sản có vỏ:

• Nên tìm hiểu kỹ thành phần món ăn trước khi ăn ở một quán lạ.
• Tránh ăn tại một nhà hàng hải sản hoặc mua bán ở chợ cá. Một số người phản ứng ngay cả khi họ hít phải hơi nước hoặc hơi nấu từ hải sản có vỏ. Lây nhiễm chéo cũng có thể xuất hiện trong các cơ sở phục vụ đồ hải sản.
• Đọc nhãn thực phẩm cẩn thận. Các công ty được yêu cầu phải ghi rõ các sản phẩm thực phẩm của họ có chứa hải sản. Tuy nhiên, họ không cần phải công bố trên nhãn nếu sản phẩm có chứa hải sản thân mềm, như sò điệp và hàu. Hãy thận trọng với các loại thực phẩm có chứa thành phần mơ hồ như “hương vị hải sản”, “nguồn gốc từ cá”.
• Hãy cho mọi người biết. Trong khi bay, nếu chuyến bay có phục vụ bữa ăn, hãy hỏi tiếp viên xem có cá hoặc hải sản có vỏ trong các món ăn được chuẩn bị và phục vụ không. Hãy nói với sếp của bạn hay trường học và người chăm sóc con bạn về dị ứng. Nhắc người đãi tiệc về dị ứng của bạn khi bạn nhận lời mời dự tiệc.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.