Tế bào gốc: Chúng là gì? Chúng làm gì? ĐẶC BIỆT ẤN TƯỢNG

Tế bào gốc và các sản phẩm cung cấp các phương pháp điều trị y tế mới. Các phiên bản, cách sử dụng, vấn đề đạo đức, tình hình nghiên cứu và thực hành trong lãnh vực này lần lượt được làm rõ. Bài viết Tế bào gốc: Chúng là gì? Chúng làm gì? ĐẶC BIỆT ẤN TƯỢNG trình bày chi tiết các vấn đề trên.

Tế bào gốc: Chúng là gì? Chúng làm gì? ĐẶC BIỆT ẤN TƯỢNG

1. Lời đầu

Bạn đã nghe nói về tế bào gốc trên các phương tiện truyền thông? Và chắc bạn đã hy vọng chúng có thể giúp mình hoặc người thân mắc bệnh hiểm nghèo. Vậy chúng là gì? Chúng được sử dụng để điều trị bệnh tật và chấn thương như thế nào? Và tại sao chúng lại trở thành chủ đề tranh luận sôi nổi như vậy.

Dưới đây chúng tôi trình bày một số thông tin căn bản về chúng. Tất nhiên, nó dựa trên các câu hỏi thường gặp về vấn đề cần làm sáng tỏ.

2. Tên gọi

Các tế bào con này trở thành tế bào gốc mới hoặc trở thành tế bào biệt hóa có chức năng cụ thể. Chẳng hạn nó tạo thành tế bào máu – não – cơ tim – xương. Không có tế bào nào khác trong cơ thể có khả năng tạo ra các loại tế bào mới một cách tự nhiên.

3. Tại sao người ta quan tâm tế bào gốc?

Các nhà nghiên cứu và bác sĩ hy vọng nó có thể giúp:

Nâng cao vốn hiểu biết về cách các bệnh xuất hiện

Việc xem các tế bào gốc trưởng thành trong xương, cơ tim, dây thần kinh, các cơ quan và mô khác có thể truy tìm nguyên nhân và xác định tình trạng bệnh.

Tạo ra các tế bào khỏe mạnh để thay thế các tế bào bị bệnh

Tế bào gốc có thể được tác động để biến thành các tế bào cụ thể. Và nó có thể được dùng để sửa chữa các mô bị bệnh hoặc bị tổn thương ở người.

Ai có thể được lợi nhờ liệu pháp này? Những người bị

chấn thương tủy sống,
tiểu đường loại 1,
bệnh Parkinson,
bệnh xơ cứng, teo cơ một bên,
bệnh Alzheimer,
bệnh tim,
đột quỵ,
bỏng,
ung thư,
và viêm xương khớp.

Chúng có thể trở thành mô mới. Vì vậy nó được sử dụng trong cấy ghép để phục hồi chức năng cơ quan. Các nhà nghiên cứu vẫn tiếp tục tìm hiểu nét đặc trưng của nó để xây dựng phác đồ điều trị các chứng bệnh cụ thể.

Thử nghiệm các loại thuốc mới để xác định độ an toàn và công dụng

Trước khi mở cuộc thử thuốc trên người, các nhà nghiên cứu có thể cho thuốc vào một số loại tế bào gốc để kiểm chứng độ an toàn và chất lượng. Loại thử nghiệm này rất có thể sẽ có tác động trực tiếp đến cách thuốc vận hành. Trước tiên họ cần biết độc tính nó gây ra cho tim.

Việc nghiên cứu quá trình lập trình tế bào gốc thành các tế bào cụ thể trong mô để kiểm chứng phản ứng của các loại thuốc mới. Để công đoạn này diễn ra chính xác, phiên bản gốc được điều khiển theo các đặc tính của loại tế bào thuốc nhắm đến. Kỹ thuật này vẫn tiếp tục được nghiên cứu.

Ví dụ, tế bào thần kinh có thể được tạo ra để thử nghiệm một loại thuốc mới cho bệnh thần kinh. Hành động này xem xét loại thuốc mới có ảnh hưởng đến tế bào và có bị tổn hại hay không?

4. Nguồn gốc

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một số nguồn tạo nên chúng:

Tế bào gốc phôi

Những loại này lấy từ phôi thai từ ba đến năm ngày tuổi. Ở giai đoạn này, phôi được gọi là phôi nang và có khoảng 150 tế bào.

Đây là các “tế bào cảm ứng đa năng” (ploo-RIP-uh-tunt). Nghĩa là chúng có thể phân chia thành nhiều tế bào gốc hơn hoặc có thể trở thành bất kỳ loại tế bào nào trong cơ thể. Tính linh hoạt này cho phép phiên bản gốc phôi được sử dụng để tái tạo hoặc sửa chữa các mô và cơ quan bị bệnh.

Tế bào gốc trưởng thành

Chúng được tìm thấy với số lượng nhỏ trong hầu hết các mô trưởng thành, như tủy xương hoặc chất béo. So với tế bào gốc phôi, chúng có khả năng hạn chế hơn trong việc tạo ra các tế bào khác nhau của cơ thể.

Cho đến gần đây, các nhà nghiên cứu cho rằng chúng chỉ có thể tạo ra các loại tế bào tương tự. Ví dụ, họ nghĩ rằng các tế bào gốc cư trú trong tủy xương chỉ có thể tạo ra các tế bào máu.

Tuy nhiên, các bằng chứng mới xuất hiện cho thấy chúng có thể tạo ra nhiều loại tế bào khác nhau. Ví dụ, tế bào gốc tủy xương có thể tạo ra các tế bào xương hoặc cơ tim.

Nghiên cứu này đã dẫn đến các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn đầu ở người. Ví dụ, tế bào gốc trưởng thành hiện đang được thử nghiệm trong điều trị bệnh thần kinh hoặc tim.

Phiên bản gốc trưởng thành bị thay đổi đặc tính

Các nhà khoa học đã biến đổi thành công các tế bào trưởng thành thông thường thành phiên bản gốc phôi. Họ sử dụng phương pháp tái lập trình gen. Họ thay đổi các gen trong tế bào trưởng thành để giúp chúng hoạt động tương tự như tế bào gốc phôi.

Kỹ thuật mới này có thể hứa hẹn nhiều điều. Các nhà nghiên cứu dùng các tế bào được lập trình để ngăn hệ thống miễn dịch từ chối các tế bào gốc mới. Tuy nhiên, họ vẫn chưa biết liệu việc dùng các tế bào trưởng thành đã bị thay đổi có gây ra ảnh hưởng xấu trên người hay không?

Họ đã có thể lấy các tế bào mô liên kết thông thường và lập trình để chúng trở thành các tế bào tim. Động vật bị suy tim được tiêm tế bào mới đã cải thiện chức năng tim và tăng thời gian sống.

Phiên bản gốc chu sinh

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra tế bào gốc trong nước ối cũng như máu dây rốn. Chúng còn có khả năng biến đổi thành các tế bào chuyên biệt.

Nước ối lấp đầy túi thai và bảo vệ thai nhi đang phát triển trong tử cung. Các tế bào gốc trong mẫu nước ối được dùng để kiểm tra các bất thường thai kì. Phương pháp này được gọi là chọc dò nước ối.

Tuy nhiên, giới nghiên cứu cần thời gian tìm hiểu thêm để rõ tiềm năng của chúng.

5. Tranh cãi về việc sử dụng tế bào gốc phôi

Chúng được lấy từ phôi giai đoạn đầu. Nhóm tế bào này hình thành khi trứng gặp tinh trùng trong ống nghiệm. Bởi chúng được chiết xuất từ phôi người, một số vấn đề đạo đức đã được đặt ra trong quá trình nghiên cứu.

Viện Y tế Hoa Kì đã viết các hướng dẫn cho nghiên cứu tế bào gốc ở người vào năm 2009. Họ xác định tế bào gốc phôi và cách chúng có thể được sử dụng trong nghiên cứu. Đồng thời, họ khuyến khích việc hiến tặng chúng. Ngoài ra, họ nêu rõ cách chúng được tạo ra bằng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm. Phôi chỉ sử dụng khi không còn dùng nữa.

6. Những phôi này đến từ đâu?

Các phôi đang được sử dụng trong nghiên cứu tế bào gốc phôi lấy từ trứng đã được thụ tinh tại các phòng thụ tinh trong ống nghiệm. Nhưng chúng chưa bao giờ được cấy vào tử cung. Tế bào gốc được hiến tặng phải được chủ nhân đồng ý. Chúng có thể sống và phát triển trong dung dịch đặc biệt hoặc đĩa petri trong phòng thí nghiệm.

7. Tại sao các nhà nghiên cứu không thể sử dụng phiên bản gốc trưởng thành để thay thế?

Mặc dù các nghiên cứu về tế bào gốc trưởng thành có nhiều triển vọng. Nhưng chúng có thể không linh hoạt và bền như phiên bản phôi. Chúng có thể không tạo ra tất cả các loại tế bào. Điều này giới hạn khả năng sử dụng để điều trị bệnh của chúng.

Chúng cũng có thể chứa các nhân tố bất thường của môi trường như độc tố, hoặc lỗi sao chép tế bào. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng chúng có khả năng thích ứng cao hơn so với suy nghĩ ban đầu.

8. Các dòng tế bào gốc là gì và tại sao các nhà nghiên cứu muốn sử dụng chúng?

Chúng là một nhóm các tế bào có nguồn gốc từ một tế bào gốc ban đầu. Và chúng được nuôi trong phòng thí nghiệm. Các tế bào trong dòng tiếp tục phát triển nhưng không thành các tế bào chuyên biệt. Lý tưởng nhất là chúng không bị khuyết tật di truyền và tiếp tục tạo ra nhiều phiên bản gốc hơn. Các cụm tế bào có thể được lấy từ một dòng và đông lạnh để lưu trữ hoặc chia sẻ cho các nhà nghiên cứu khác.

9. Liệu pháp y học tái tạo là gì và nó hoạt động như thế nào?

Nó thúc đẩy phản ứng sửa chữa mô bị bệnh, rối loạn chức năng hoặc bị thương. Các nhà nghiên cứu sử dụng tế bào gốc hoặc các dẫn xuất của chúng để làm điều này. Chương cấy ghép nội tạng này dùng tế bào thay các cơ quan hiến tặng, vốn hạn chế về nguồn cung.

Các nhà nghiên cứu nuôi cấy chúng trong phòng thí nghiệm. Chúng được điều khiển để biệt hóa thành các loại tế bào cụ thể như tế bào cơ tim – máu – thần kinh.

Các tế bào chuyên biệt sau đó có thể được cấy vào người. Ví dụ, nếu một người bị bệnh tim, các tế bào có thể được tiêm vào cơ tim. Các tế bào cơ tim được cấy ghép khỏe mạnh sau đó có thể sửa chữa cơ tim bị lỗi.

Các nhà nghiên cứu cho rằng các tế bào tủy xương trưởng thành được hướng dẫn để trở thành các tế bào giống tim. Và chúng có thể sửa chữa mô tim ở người. Nhiều nghiên cứu dạng này đang được tiến hành.

10. Tế bào gốc đã được sử dụng để điều trị bệnh chưa?

Có. Các bác sĩ đã tiến hành cấy ghép tế bào gốc hay còn gọi là cấy ghép tủy xương. Theo đó, chúng thay thế các tế bào bị tổn thương do

hóa trị,
bệnh tật,
dùng như liệu pháp miễn dịch chống lại một số loại ung thư và các bệnh liên quan đến máu như bệnh bạch cầu, ung thư hạch, u nguyên bào thần kinh và đa u tủy.

Những ca cấy ghép này sử dụng tế bào gốc trưởng thành hoặc máu cuống rốn. Các nhà nghiên cứu đang thử dùng chúng để điều trị các tình trạng khác. Chúng bao gồm một số bệnh thoái hóa như suy tim.

11. Những vấn đề tiềm ẩn khi sử dụng tế bào gốc phôi ở người

Để chúng trở nên hữu ích, các nhà nghiên cứu phải khẳng định chúng sẽ biệt hóa thành các loại tế bào cụ thể mong muốn.

Các nhà nghiên cứu đã khám phá ra các cách để giúp chúng trở thành một loại tế bào cụ thể như tế bào tim. Nghiên cứu vẫn đang được tiến hành.

Tế bào gốc phôi cũng có thể phát triển không đều hoặc tự phát. Các nhà nghiên cứu đang tìm cách kiểm soát sự phát triển và biệt hóa của chúng.

Chúng cũng có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch. Cơ thể người nhận tấn công tế bào gốc. Hoặc chúng có thể không hoạt động bình thường. Các nhà nghiên cứu tiếp tục nghiên cứu những biến chứng có thể xảy ra này.

12. Nhân bản trị liệu là gì và nó có thể mang lại những lợi ích gì?

Nhân bản trị liệu, còn được gọi là chuyển nhân tế bào soma. Nó là một kỹ thuật tạo ra các tế bào gốc đa năng độc lập với trứng đã thụ tinh. Trong kỹ thuật này, hạt nhân, chứa vật liệu di truyền, được lấy ra khỏi trứng chưa thụ tinh. Nhân cũng được lấy ra khỏi tế bào của người cho.

Hạt nhân này sau đó được tiêm vào trứng, thay thế hạt nhân đã bị loại bỏ. Quá trình này được gọi là chuyển giao hạt nhân. Trứng được phép phân chia và sớm hình thành phôi nang. Điều này tạo ra một dòng di truyền giống tế bào của người hiến tặng. Về bản chất nó là một dòng vô tính.

Một số nhà nghiên cứu tin rằng phiên bản nhân bản trị liệu có giá trị hơn phiên bản thụ tinh. Vì tế bào nhân bản ít bị từ chối khi được cấy trở lại vào người hiến tặng. Và nó có thể cho phép các nhà nghiên cứu xem chính xác cách bệnh phát triển.

13. Nhân bản trị liệu có thành công không?

Không. Các nhà nghiên cứu đã không thể thực hiện thành công nó trên người. Dù đã thành công ở một số loài khác.

Trong các nghiên cứu gần đây, họ sửa đổi quá trình nhân bản trị liệu để tạo tế bào gốc đa năng. Họ tiếp tục nghiên cứu tiềm năng của phương pháp này.

Nếu bạn thích bài viết hãy để lại bình luận và nhanh tay chia sẻ. Chúng tôi chỉ viết bài phục vụ cho mục đích tham khảo. Nếu bạn muốn được tư vấn theo tình trạng sức khỏe bản thân, hãy đến trung tâm FSCB. Chúng tôi chúc bạn và gia đình sức khỏe và hạnh phúc.

Xem thêm bài viết