Theo tài liệu Đông Y: Thòng bong có vị ngọt, tính hàn, có tác dụng lợi thấp, giải độc, thanh nhiệt, thông lâm, tả thấp nhiệt ở tiểu đường, bàng quang. Cùng MedPlus tìm hiểu kỹ về công dụng và bài thuốc hay nhé !

Thông tin cơ bản
1. Thông tin khoa học:
- Tên Tiếng Việt: Thòng bong, Hải kim sa, Thạch vi dây, Dương vong, bòng bong
- Tên khoa học: Lygodium scandens (L.) Sw.
- Họ: Thòng bong (danh pháp khoa học: Schizaeaceae)
2. Mô tả cây
- Bòng bong là loài thực vật dạng leo, thân rễ mọc bò và xanh tốt quanh năm. Lá xẻ lông chim 2 – 3 lần, lá mang bào tử ở mép (bào tử có kích thước nhỏ, hình tròn, màu nâu vàng hoặc vàng nhạt). Mép lá nguyên, bề mặt nhẵn và mỏng.
3. Phân bố, thu hái và chế biến
Phân bố
- Thòng bong mọc hoang nhiều ở bờ rào, bụi rậm và ven rừng tại các địa phương ở nước ta.
Thu hoạch
- Có thể thu hái quanh năm
Bộ phận dùng
- Toàn cây. Bào tử khô của cây được gọi là hải kim sa.
Chế biến
- sau khi đem về phơi hoặc sấy khô để dùng dần.
Công dụng và tác dụng chính
A. Thành phần hoá học
- Cây thòng bong chứa flavonoid và một số axit hữu cơ.
B. Tác dụng dược lý
- Chưa thấy có tài liệu nghiên cứu, mặc dầu được phổ biến trong nhân dân.
C. Công dụng, tính vị và liều dùng
Tính vị
- Vị ngọt, tính hàn.
Qui Kinh
- Quy vào kinh Tiểu trường và Bàng quang.
Công năng
- Có tác dụng hông lâm, thanh nhiệt giải độc và lợi thấp
- Lợi thấp, giải độc, thanh nhiệt, thông lâm, tả thấp nhiệt ở tiểu đường, bàng quang.
Công Dụng
- Chữa sỏi đường tiểu, sỏi mật, thủy thũng, viêm thận, mụn nhọt sang lở, bỏng da.
- Chủ trị các chứng thủy thũng, tiểu tiện khó khăn, mụn nhọt sang lở, vết thương do bỏng
Lưu Ý
- Người thận dương hư gây tiểu nhiều và người tỳ vị hư hàn không nên dùng.
Liều dùng
- Thòng bong được sử dụng chủ yếu ở dạng sắc với liều 12 – 24g/ ngày. Ngoài ra có thể dùng lá bòng bong tươi giã nát và đắp lên vùng da cần điều trị.
Bài thuốc sử dụng

1. Bài thuốc trị vết thương do ong vàng đốt
- Chuẩn bị: Lá bòng bong tươi.
- Thực hiện: Rửa sạch, giã nát và đắp lên chỗ bị thương.
2. Bài thuốc trị chứng mụn rộp loang vòng
- Chuẩn bị: Dây và lá thòng bong tươi.
- Thực hiện: Rửa sạch rồi đem giã nhuyễn và đắp vào vùng da cần điều trị. Thực hiện 2 lần/ ngày.
3. Bài thuốc trị chứng đới hạ ở nữ giới
- Chuẩn bị: Dây bòng bong 1 lạng và thịt lợn 1 lượng vừa đủ.
- Thực hiện: Cắt nhỏ, rửa sạch và đem hầm với thịt lợn. Dùng thịt ăn và uống hết nước canh.
4. Bài thuốc trị chứng viêm tuyến vú
- Chuẩn bị: Hải kim sa 25 – 30g.
- Thực hiện: Sắc uống với nước và rượu (tỷ lệ 1:1) và dùng nước sắc chia thành 3 lần uống, dùng hết trong ngày.
5. Trà hải kim sa lợi tiểu, thích hợp với những trường hợp tiểu ít và khó khăn khi tiểu tiện
- Chuẩn bị: Hải kim sa 60 – 90g.
- Thực hiện: Sắc với nước, sau đó thêm 1 ít đường vào và dùng uống thay trà.
6. Bài thuốc trị chứng tiểu tiện ra máu
- Bài thuốc 1: Dây bòng bong và biển súc mỗi vị 15 – 20g, sắc uống hằng ngày.
- Bài thuốc 2: Hải kim sa tán bột mịn, mỗi lần dùng 8g uống với nước đường, ngày dùng 3 lần.
7. Bài thuốc trị bệnh thạch lâm (sỏi đường tiết niệu)
- Chuẩn bị: Bạch mao căn, hoạt thạch và hải kim sa mỗi vị 30g, cỏ mã đề 12g, kim tiền thảo 60g.
- Thực hiện: Đem sắc kỹ với nước chia thành 3 phần uống và dùng hết trong ngày.
8. Bài thuốc trị chứng cao lâm (tiểu tiện ra dưỡng chất)
- Chuẩn bị: Mạch môn 20g, cam thảo 10g, hải kim sa và hoạt thạch mỗi vị 40g.
- Thực hiện: Dùng mạch môn sắc riêng, các vị còn lại đem tán bột. Mỗi lần dùng 8g uống với nước sắc mạch môn, ngày dùng 3 lần.
9. Bài thuốc trị chứng di mộng tinh
- Chuẩn bị: Dây bòng bong đốt tồn tính.
- Thực hiện: Đem nghiền mịn, mỗi lần dùng 4 – 6g hòa với nước sôi uống.
10. Bài thuốc trị chứng ỉa chảy
- Chuẩn bị: Cả cây bòng bong.
- Thực hiện: Sắc uống cho đến khi khỏi.
11. Bài thuốc trị chứng lị ra máu
- Chuẩn bị: Lá và dây bòng bong 60 – 90g.
- Thực hiện: Sắc kỹ với nước và chia thành 2 – 3 lần dùng trong ngày.
12. Bài thuốc trị chứng viêm gan
- Chuẩn bị: Xa tiền thảo 20g, hải kim sa 15g và nhân trần 30g.
- Thực hiện: Đem các vị sắc uống, mỗi ngày dùng 1 thang.
13. Bài thuốc trị chứng phù thũng toàn thân khiến bụng đầy trướng và khó thở khi nằm
- Chuẩn bị: Khiên ngưu tử (hạt bìm bìm) 30g nửa sống nửa sao chín, cam toại và hải kim sa 15g.
- Thực hiện: Đem các vị nghiền mịn và trộn đều. Mỗi lần dùng 8g thuốc bột sắc với 1 bát nước và uống trước khi ăn.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về một số tác dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn: tracuuduoclieu.vn tham khảo Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam