Cây trinh nữ hoàng cung là một trong các loại dược liệu quý, có công dụng phòng chống và điều trị những bệnh lý nguy hiểm. Để bổ giúp bạn đọc hiểu thêm về loài thảo dược này, Medplus sẽ cung cấp thêm các thông tin và Bài thuốc chữa bệnh từ loại cây này nhé !
A. Thông tin cơ bản Cây Trinh Nữ Hoàng Cung
Tên tiếng Việt: Hoàng cung trinh nữ, Náng lá rộng, Tỏi lơi lá rộng
Tên khoa học: Crinum latifolium L.
Họ: Amaryllidaceae
1. Đặc điểm của Cây
Cây cỏ lớn. Thân hành to, gần hình cầu hoặc hình trứng thuôn, đường kính 8 – 10cm. phủ bởi những vảy hình bản to, dày, màu trắng. La mọc thẳng từ thân hành, hình đài dài đến 50cm, có khi hơn, rộng 7 – 10cm. mép nguyên, gốc phẳng có bẹ, đầu nhọn hoặc tù, gân song song. Cụm hoa mọc thành tán trên một cán dẹt, dài 30 – 40cm. lá bắc rộng hình thìa dài 7cm, màu lục, đầu nhọn, hoa màu trắng pha hòng, dài 10 – 15cm. bao hoa gồm 6 phiến bằng nhau, hàn liền 1/3 thành ống hẹp, khi nở đầu phiến quặn lại; nhị 6, bầu hạ.
2. Phân Bố Sinh Thái
Cây trinh nữ hoàng cung có nguồn gốc từ Ấn Độ. Hiện được trồng rộng rãi ở nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Lào, Ấn Độ, Việt Nam … và cả ở phía nam Trung Quốc. Ở Việt Nam, cây được trồng chủ yếu ở các tỉnh từ Quảng Nam – Đà Nẵng trở vào, sau được trồng ở các tỉnh phía Bắc.
3. Bộ phận dùng
Lá, thân cành.
B. Công Dụng Của Trinh Nữ Hoàng Cung
1. Thành phần hóa học
Tỏi lơi lá rộng có alkaloid là thành phần chính là alkaloid. Được chia làm hai nhóm rõ rệt là dị vòng và không dị vòng. Trong thân và rễ của cây có 2 chất glucan A, glucan B. Ngoài ra, theo nghiên cứu trong loài thảo dược này còn có tới 11 loại axit amin, 11 loại alkaloid cùng nhiều axit hữu cơ và hoạt chất khác.
2. Tính vị, công năng
Trinh nữ hoàng cung có vị đắng, chát, có tác dụng gây sung huyết da.
3. Công dụng của cây Trinh nữ hoàng cung
Trong cây chứa một số các hoạt chất có tác dụng sau:
- Phòng chống u xơ cổ tư cung, u nang buồng trứng, u xơ tuyến tiền liệt, ung thư tử cung: các chiết xuất từ cây trinh nữ hoàng cung có tác dụng ức chế sự phát triển và di căn của các tế bào ung thư, được sử dụng để điều trị u xơ, u nang buồng trứng…
- Công dụng chống viêm, kháng sinh: các hoạt chất lycorin, alcaloids, flavonoids có tác dụng ức chế sự phát triển của một số virus, vi khuẩn. Bên cạnh đó, cây trinh nữ còn chứa crinamindine – hoạt chất chống viêm rất hiệu quả. Do đó, cây được sử dụng trong việc điều trị viêm khớp, nhiễm trùng, mụn…
- Chống oxy hóa: các hoạt chất có trong cây có tác dụng chống lại các gốc oxy hóa, được sử dụng.
- Tăng cường khả năng miễn dịch: các hoạt chất có trong thân và lá cây có tác dụng kích thích sự phát triển của các tế bào miễn dịch, phục hồi các bạch cầu ưa axit và bạch cầu hạt trung tính.
C. Bài Thuốc trị Bệnh từ Cây Trinh Nữ Hoàng Cung
1. Làm tan máu bầm, chữa chấn thương và giảm đau khớp
- Cách thứ nhất: lá cây trinh nữ sau khi rửa sạch thì đem xao nóng lên, đắp vào vết thương cần chữa trị.
- Cách thứ hai: Kết hợp trinh nữ hoàng cung 20g, huyết giác 20g, lá cối xay 20g và 6g quốc lão, chia thành các thang, sắc uống mỗi ngày một thang.
- Cách thứ ba: Nướng thân (hay củ) sau đó giã nát đắp vào chỗ sưng, có tụ máu bầm ngày từ 2- 3 lần.
2. Trị viêm loét dạ dày
- Cách thứ nhất: sắc uống 200g lá cây khô, chia làm 3 lần sau bữa ăn.
- Cách thứ hai: dùng 3 lá tươi trinh nữ hoàng cung, sắc với 2 chén nước cho đến khi còn nữa chén. Ngày cũng dùng 3 lần sau bữa ăn chính.
Sử dụng liên tục trong vòng từ 20-25 ngày, sau đó nghỉ ngơi 10 ngày rồi tiếp tục cho đến khi hết bệnh.
3. Điều trị u xơ, u nang buồng trứng, rong kinh, đau bụng
- Cách 1: Sắc uống 20g lá cây nhiều lần trong ngày, sử dụng cho đến khi hết.
- Cách 2: Kết hợp lá trinh nữ hoàng cung 20g, sao đen 12g, hương tử tư 6g, mỗi ngày 1 thang đem sắc nước uống.
- Cách 3: 12g ích mẫu, 6g hương tử tư, 20g mỗi loại lá sen, lá ngải cứu tươi, cây trinh nữ kết hợp lại sắc uống ngày 3 lần.
4. Tan máu bầm
Chỉ lấy phần củ hành của cây thuốc đem làm sạch, sau đó đem nướng trên lửa cho thật nóng. Sau đó đắp lên cùng có vết thương, bầm tím. áp dụng 2 đến 3 lần/ ngày để máu bầm tan ra.
5. Điều trị ho, viêm phế quản
- Cách 1: Ô phiến, lá khô trinh nữ hoàng cung, tang bạch bì, và cam thảo dây. Tất cả các vị thuốc đem trộn lẫn vào nhau và đem sắc lên với 600ml nước trắng. Đun sôi, chỉ còn 200ml thì dừng đun và đem số thuốc đó chia thành 3 phần, uống sau ăn.
- Cách 2: Dùng lá táo chua, lá trinh nữ, lá bồng bồng, hương tử. Tất cả cho vào nồi để sắc thuốc, sắc cho đến khi còn lại 1/ 2 lượng thuốc trong nồi thì dùng lại. Đem chia thành 3 phần và uống sau ăn.
4. Trị mụn nhọt
Trị mụn nhọt có thể sử dụng phần lá hoặc phần củ của cây thuốc trinh nữ. Đem nguyên liệu dã nát sau đó đắp trực tiếp lên vùng da bị mụn nhọt. Sau một thời gian sử dụng thường xuyên mụn sẽ giảm hẳn, trả lại làn da mềm mại sạch mụn.
Một vài lưu ý khi sử dụng cây trinh nữ hoàng cung làm thuốc trị bệnh
- Không ăn rau muống khi đang áp dụng các bài thuốc trinh nữ hoàng cung trong điều trị.
- Không tuỳ ý sử dụng trinh nữ hoàng cung với các bài thuốc chữa bệnh mà không có sự chỉ định của các y bác sĩ.
- Dùng thuốc cần tuân theo liều lượng và chỉ định của các y bác sĩ để tránh gây nguy hiểm và thay đổi dược tính.
- Phân biệt rõ ràng trinh nữ hoàng cung với náng trắng cùng lan huệ, bởi chúng có kiểu hình tương tự nhau sẽ tạo ra sự nhầm lẫn, ảnh hưởng đến kết quả điều trị.
- Không sử dụng trinh nữ hoàng cho phụ nữ đang trong thai kỳ, những bệnh nhân mắc phải các chứng bệnh suy gan, suy thận.
- Không nên sử dụng bài thuốc có trinh nữ hoàng cung với các loại thuốc khác, tránh tình trạng tương tác thuốc, nếu bắt buộc phải sử dụng cần phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Khổ Qua cũng như một số tác dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn: tracuuduoclieu.vn , tham khảo Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam