Cùng Medplus tìm hiểu kĩ càng về bệnh tay chân miệng bạn nhé!
1. Bệnh tay chân miệng là gì ?
Bệnh tay, chân và miệng (tiếng Anh: Hand, foot and, mouth disease; viết tắt tiếng Anh: HFMD, tiếng Việt: Bệnh TCM) còn gọi là bệnh tay chân miệng, là một hội chứng bệnh ở người do virus đường ruột của họ Picornaviridae gây ra.
Giống vi rút gây bệnh TCM phổ biến nhất là Coxsackie A và virus Enterovirus 71 (EV-71). Đây là một bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ em. Bệnh thường được đặc trưng bởi sốt, đau họng và nổi ban có bọng nước.
2. Nguyên nhân bị bệnh tay chân miệng
Tác nhân gây bệnh tay chân miệng ở trẻ thường là 2 loại virus Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71. Loại virus này lây lan rất nhanh qua đường miệng, qua các chất tiết mũi miệng, phân hay bọt nước.
Virus Coxsackievirus A16
Coxsackie A 16 là tên gọi một nhóm virus được tìm ra vào năm 1948 ở Coxsackie, gần New York, trên những bệnh nhân bị bại liệt.
Virus coxsackie thuộc họ enterovirus (virus đường ruột), và được phân làm hai nhóm: nhóm a (gồm có 23 typ) và nhóm b (có 6 typ). Virus này được phát hiện thấy trong chất tiết ở miệng và trong phân của những người lành hoặc người mắc các bệnh hô hấp cấp tính có sốt, đặc biệt là vào mùa hè.
Virus Enterovirus 71
EV71 còn được gọi là Enterovirus A71 ( EV – A71 ) là một loại virus thuộc họ Picornavirus và thuộc nhóm Enterovirus. Một loại virus có kích thước phân tử rất nhỏ và được tìm ra vào lần đầu tiên vào năm 1956.
Enterovirus có sức đề kháng tương đối tốt, chúng sống lâu hơn ở điều kiện nhiệt độ lạnh giá. Đặc biệt, không bị ảnh hưởng đến sự sống và sự phát triển ở các điều kiện nhiệt độ bình thường, khô ráo. Nhưng chúng lại dễ dàng bị bất hoạt bởi các hóa chất tẩy rửa thông thường (như Cl, KMnO4, formol, H2O2).
Enterovirus 71 là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh chân tay miệng ở trẻ em, ngoài ra chúng còn có khả năng gây nên các bệnh ở hệ thần kinh trung ương (viêm màng não).
Sau khi xâm nhập vào cơ thể, Enterovirus sẽ sinh sống chủ yếu tại niêm mạc má hoặc ở vị trí niêm mạc ruột vùng hồi tràng. Sau khoảng 24 giờ, sẽ di chuyển đến các hạch bạch vùng huyết xung quanh, rồi xâm nhập vào máu gây ra tình trạng nhiễm trùng máu trong một khoảng thời gian. Từ máu, virus được chuyển đến niêm mạc miệng và da. Thời kỳ ủ bệnh do virus gây ra thường kéo dài khoảng từ 3 – 7 ngày.
Enterovirus 71 được đào thải qua đường tiêu hóa (phân) ngoài ra còn có ở dịch hầu họng nên chúng xuất hiện ngoài môi trường do phân mang virus cùng các chất khạc nhổ của người mắc bệnh chân tay miệng hoặc người lành mang virus này.
Enterovirus 71 sản sinh ra chất độc có độc tính rất mạnh. Chúng có khả năng làm ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh trung ương gây ra những triệu chứng lâm sàng nặng và có thể để lại những biến chứng nặng nề.
3. Triệu chứng bị bệnh tay chân miệng
- Sốt cao trên 39°C hay sốt hơn 2 ngày .
- Giật mình chới với: lúc bắt đầu giấc ngủ hay vừa nằm xuống (phụ huynh nên học cách phát hiện triệu chứng này)
- Run chi, run người
- Đi loạng choạng
- Yếu tay chân
- Thở mệt
- Nôn ói nhiều
- Quấy khóc lien tục.
Triệu chứng bệnh rất nặng: thở mệt, da nổi bong, vả mồ hôi lạnh, hôn mê…
LÀM SAO ĐỂ PHÁT HIỆN BỆNH SỚM ?
Trẻ có những biểu hiện sau: trẻ quấy, bỏ ăn, miệng nhiều nước miếng, có tiếp xúc với trẻ bị tay chân miệng. Dấu hiệu bóng nước: miệng, lòng bàn tay,chân, gối, mông, khủy.
4. Phòng ngừa bệnh tay chân miệng
Do hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu mà chỉ có điều trị hỗ trợ bệnh. Do vậy việc phòng ngừa bệnh tay chân miệng chính là liệu pháp hiệu quả nhất.
Để chủ động hơn trong việc phòng ngừa bệnh tay chân miệng, Bộ Y tế khuyến cáo nên thực hiện các biện pháp sau:
- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng rửa tay sau khi đi vệ sinh, hoặc trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn, trước khi bế trẻ. Rửa tay trước và sau khi thay tã hoặc làm vệ sinh cho trẻ.
- Thực hiện tốt việc ăn uống đảm bảo an toàn vệ sinh: Ăn chín, uống chín, vật dụng ăn uống được vệ sinh sạch sẽ (có thể tráng nước muối hoặc nước sôi trước khi sử dụng). Đảm bảo nguồn nước sạch trong sinh hoạt và ăn uống. Không cho trẻ dùng chung khăn (khăn mặt, khăn tắm…) hoặc những vật dụng khác như cố, bát, đĩa, đồ chơi chưa được khử trùng.
- Vệ sinh thường xuyên các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như đồ chơi, bàn, ghế, dụng cụ học tập, tay vịn cầu thang, sàn nhà… bằng xà phòng hoặc chất chuyên tẩy rửa thông thường.
- Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc những người đang nghi ngờ ủ bệnh.
- Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, phân và các chất thải khác của người nhiễm bệnh cần được thu gom và xử lý.
Ngoài ra, khi con đã nhiễm bệnh tay chân miệng cha mẹ cần lưu ý:
- Không cho con gãi, chọc vào các mụn nước trên cơ thể.
- Cần có môi trường sinh sống sạch sẽ, tránh để con tiếp xúc với không khí và nước bẩn.
- Không tự ý dùng thuốc chữa trị cho trẻ khi chưa có sự chỉ định từ bác sĩ.
Các bậc cha mẹ cần có kiến thức về bệnh tay chân miệng ở trẻ, khi phát hiện trẻ có dấu hiệu nghi ngờ của bệnh tay chân miệng cần đưa ngay đến cơ sở y tế uy tín để có chẩn đoán chính xác và liệu pháp điều trị phù hợp. Khi trẻ mắc bệnh cần được chẩn đoán chính xác và chữa trị kịp thời tránh để xảy ra những biến chứng nguy hiểm (viêm màng não, phù phổi).
Như vậy, Medplus đã cung cấp cho bạn đọc đầy đủ thông tin về Bệnh tay chân miệng, hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn đọc nhiều!
Tìm hiểu từ nguồn: wikipedia
Bên cạnh đó, medplus cũng giới thiệu với bạn đọc một số căn bệnh: