Canh Châu | Cách Dùng Và Các Bài Thuốc Chữa Bệnh Hiệu Quả

Canh châu có tác dụng lương huyết, giải độc, thanh nhiệt. Với chính những tác dụng trên, dược liệu này được dân gian sử dụng để chữa đậu mùa, ban sởi, kiết lỵ, chữa ghẻ lở, độc tố trong cơ thể không thoát được. Vậy có những bài thuốc trị bệnh hiệu quả từ dược liệu canh châu nào hiện nay? Cách dùng dược liệu này như thế nào? Hãy cùng Medplus tìm hiểu rõ hơn về loại dược liệu này nhé!

1. Thông tin dược liệu

Tên thường gọi: Chanh châu; Kim châu; Trân châu; Tước mai đằng; Xích chu đằng; Khan slam,…

Tên khoa học: Sageretiatheezans

Họ: Thuộc họ Táo ta (Rhamnaceae)

Đặc điểm dược liệu

Canh châu là loại cây nhỏ, dạng bụi, phân cành nhiều. Cây có cành non mềm, màu xám nhạt, có lông tơ, cành già nhẵn, màu xám nâu, có gai do cành nhỏ biến đổi. Lá mọc so le, hình bầu dục hay hình trái xoan, dài 2 – 10cm, rộng 0,8 – 5cm, gốc tròn, đầu tù hơi nhọn, mép có răng cưa nhỏ, mặt trên sẫm, mặt dưới nhạt có gân nổi rõ.

Cụm hoa thường mọc thành bông ở đầu cành hoặc kẽ lá, hoa thường tụ họp 1 – 4 cài màu trắng, lá bắc hình tam giác có lông, đài hình chén. Quả nhỏ, hình cầu, màu đen hoặc tím nhạt. Toàn cây có lông nhỏ.

Bộ phận dùng

Quả Canh châu có thể ăn được và được dùng như một loại trái cây thông thường. Có thể dùng cành, lá và rễ, thu hái quanh năm, đem về phơi khô hoặc sấy dùng dần. Tuy nhiên theo quan niệm dân gian, nên thu hái rễ vào mùa đông, riêng lá và cành nên thu hái vào mùa xuân hạ.

Thu hái và chế biến

Người ra thường thu háu cánh và lá tươi vào mùa xuân, còn rễ thu hái vào mùa đông.

Đem những lá cây, cành và rễ rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn rồi đem phơi nắng hoặc sấy cho khô, cất trữ và để dùng dần.

Phân bố

Canh châu là loại cây bụi gai, ưa sáng và ưa ẩm, thường mọc lẫn trong các lùm bụi ven đồi, bờ nương rẫy hoặc quanh làng.

Cây được trồng và mọc hoang ở các địa phương thuộc miền Bắc và miền Trung nước ta, ít thấy ở miền Nam. Ngoài ra, thảo dược còn phân bố nhiều ở miền Nam Trung Quốc.

2. Công dụng và tác dụng chính

Thành phần hóa học

Các nghiên cứu về Canh châu đã phát hiện ra trong dược liệu có chứa nhiều hoạt chất. Cụ thể, thành phần có chứa friedelin, acid syringic, daucosterol, acid glucosyringic, taraxasterol.

Tính vị

Cây Canh châu có vị chua hơi ngọt, đắng, tính mát.

Quy kinh

Chưa tìm thấy tài liệu ghi nhận

Tác dụng dược lý

Theo nghiên cứu dược lý hiện đại

Chưa có tài liệu nào nghiên cứu về công dụng của cây Canh châu.

Theo y học cổ truyền

Trong Đông y, cây Canh châu có tác dụng lương huyết, giải độc, thanh nhiệt. Với chính những tác dụng trên, dược liệu này được dân gian sử dụng để chữa đậu mùa, ban sởi, kiết lỵ, chữa ghẻ lở, độc tố trong cơ thể không thoát được.

Cách dùng và liều lượng

Dùng độc vị hoặc dùng kết hợp cùng với các dược liệu khác dưới dạng thuốc đắp ngoài hoặc thuốc sắc.

Ngày dùng 10 – 20g sắc uống.

3. Bài thuốc chữa bệnh

Bài thuốc từ cây Canh châu chữa ghẻ lở, ghẻ nước

Dùng một nắm cành và lá cây Châu canh, đem rửa sạch bằng nước để loại bỏ bụi bẩn rồi nấu cô đặc để rửa lên vùng da nổi ghẻ lở. Dùng cho đến khi bệnh tình dần cải thiện.

Bài thuốc từ cây Canh châu chữa các vết thương chảy máu

Dùng lá cây Canh dâu và lá Đuôi tôm mỗi vị một nắm nhỏ (khoảng 20 gram) cùng với 1 nụ cây Đinh hương. Đem tất cả các nguyên liệu rửa sạch bằng nước, rồi giã nhỏ, sau đó đem đắp lên vị trí chảy máu. Kiên trì sử dụng 2 – 3 ngày hoặc vết thương lành thì ngừng.

Bài thuốc từ cây Canh châu chữa chứng mụn nhọt do nóng trong người, chứng ngứa rôm sảy

Dùng 24 gram cành và lá cây Canh châu; Bồ công anh, Hạ khô thảo, rễ Cỏ xước mỗi vị 20 gram cùng với 10 gram lá đơn đỏ. Làm sạch các vị thuốc trên bằng nước lọc rồi cho vào nồi cùng với 750 ml nước lọc, sắc thuốc trên ngọn lửa nhỏ. Sắc cô đặc nước còn khoảng 250 ml là được. Chia phần nước sắc được thành hai lần uống mỗi ngày. Dùng thuốc khi thuốc còn ấm.

Bài thuốc từ cây Canh châu hỗ trợ điều trị bệnh sởi

Dùng 20 gram cành và lá cây Canh châu, 18 gram Tầm gửi cây khế, 12 gram Săn dây cùng với Hương nhu, Cam thảo dây, Hoắc hương mỗi vị 8 gram. Đem tất cả các vị thuốc rửa sạch bằng nước để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất. Rồi đem nấu cùng với 400 ml nước, nấu cô đặc còn khoảng 200 ml nước. Chia phần nước vừa sắc đặc thành hai phần nhỏ để uống mỗi ngày. Kiên trì sử dụng liên tịc 5 ngày hoặc cho đến khi bệnh tình thuyên giảm dần. Đồng thời, có thể kết hợp cùng với việc dùng lá Canh châu để nấu nước tắm hằng ngày.

Bài thuốc từ Canh châu giúp thúc sởi mọc nhanh

Dùng 40 gram lá cây Canh châu hoặc dùng 30 gram rễ cây Canh châu, đem rửa sạch để thải bỏ tạp chất rồi thái thành từng đoạn nhỏ. Sau đó, sắc cùng với 500 ml nước lọc, sắc cô đặc còn khoảng 300 ml nước. Chia phần nước thành 3 phần nhỏ để uống trong ngày. Lưu ý, dùng thuốc khi thuốc còn nóng, nếu nguội, nên hâm hóng lại trước khi sử dụng.

Bài thuốc trị trẻ nhỏ lên canh châu

Canh châu 12 – 16g. Cho dược liệu vào nồi, đổ vào khoảng 300 – 400ml sắc còn 200ml. Mỗi lần uống 100ml, ngày dùng 2 lần. Áp dụng bài thuốc từ 1 – 2 ngày.

Chữa vết thương lâu liền miệng (dùng với vết thương nhỏ và không quá sâu)

Lá canh châu, Lá thồm lồm (lượng bằng nhau), Đinh hương một nụ. Rửa sạch tất cả dược liệu, để ráo nước rồi giã nát đắp vào vết thương. Thực hiện đến khi vết thương liền miệng thì ngưng.

4. Những điều cần lưu ý khi dùng dược liệu

Trong quá trình điều trị bệnh bằng cây canh châu cần lưu ý:

Những đối tượng dị ứng hoặc quá mẫn cảm với một số thành phần có trong dược liệu này.
Những đối tượng bị tỳ vị hư hạn, đại tiện lỏng không được các bài thuốc từ cây Châu canh.

5. Lời kết

Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Dược Liệu cũng như một số bài thuốc hay về vị thuốc này nhé!

Lưu ý:

Thông tin về dược liệu mang tính chất tham khảo
Quý độc giả không nên tự ý sử dụng phối bài thuốc mà sử dụng
Quý độc giả nên tham vấn ý kiến thầy thuốc trước khi sử dụng, để hạn chế tác dụng phụ và tác dụng không mong muốn

Nguồn: tracuuduoclieu.vn

Xem thêm bài viết: