Viêm khớp là một thuật ngữ để chỉ một nhóm bệnh gây đau, sưng và cứng khớp. Nó có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi, giới tính và nguồn gốc dân tộc. Có nhiều loại viêm khớp khác nhau. Viêm xương khớp là một loại, phát triển ở các khớp hoạt động quá mức. Một loại khác là viêm khớp dạng thấp, một bệnh tự miễn trong đó hệ thống miễn dịch tấn công các khớp.
May mắn thay, có nhiều loại thực phẩm có thể làm dịu tình trạng viêm và có thể giúp giảm một số cơn đau liên quan đến viêm khớp. Vậy bị viêm khớp nên ăn gì? Cùng Medplus tìm hiểu xem người bị viêm khớp nên ăn gì và tránh ăn gì qua bài viết bên dưới đây ngay nhé.
1. Tìm hiểu về bệnh viêm khớp
1.1. Bệnh viêm khớp là gì?
Viêm khớp là một thuật ngữ chỉ các rối loạn có ảnh hưởng đến cấu trúc và hoạt động của khớp. Đây là một bệnh lý thường gặp, gây nhiều khó khăn trong sinh hoạt và lao động do đau đớn.
Có khoảng 100 loại viêm khớp, trong đó có thể là bệnh viêm khớp đơn thuần hoặc viêm khớp có ảnh hưởng đến các cơ quan khác. Hai loại viêm khớp thường gặp nhất là: viêm xương khớp (OA) và viêm khớp dạng thấp (RA).
1.2. Nguyên nhân của bệnh viêm khớp
Bệnh viêm khớp bao gồm nhiều loại khác nhau, mỗi loại sẽ có nguyên nhân riêng. Về cơ bản, những nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm khớp có thể kể đến như:
- Viêm sụn,
- Thoái hóa,
- Bào mòn sụn khớp,
- Nhiễm khuẩn tại khớp,
- Chấn thương khớp,
- Rối loạn chuyển hóa (tăng acid uric trong bệnh gút), gây tổn thương các thành phần trong khớp (bệnh viêm khớp dạng thấp) các tình trạng này làm ảnh hưởng tới hoạt động và cấu trúc của khớp từ đó gây viêm khớp.
Xem thêm: TOP 3+ thuốc điều trị VIÊM KHỚP hiệu quả
1.3. Dấu hiệu/triệu chứng
Dấu hiệu của viêm khớp tùy thuộc vào vị trí khớp viêm và loại viêm khớp. Người bị viêm khớp thường sẽ gặp những triệu chứng như:
- Đau khớp, có thể đau khi vận động hoặc ngay cả khi không vận động.
- Hạn chế tầm vận động của khớp, hầu hết các trường hợp hạn chế có kèm theo đau tuy nhiên cũng có thể có hạn chế đơn thuần.
- Sưng và cứng khớp: thường gặp trong các bệnh lý viêm khớp cấp tính.
- Viêm tại chỗ hay vùng xung quanh khớp.
- Đỏ vùng da quanh khớp.
- Lạo xạo khi cử động các khớp, thường gặp và buổi sáng.
- Các triệu chứng ngoài khớp kèm theo có thể có như: sốt, phát ban hoặc ngứa, khó thở, gầy sút cân…
Xem thêm: Điều trị viêm khớp bằng liệu pháp Laser ánh sáng sinh học
2. Người bị viêm khớp nên ăn gì?
Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh mang lại hiệu quả cao trong điều trị bệnh viêm khớp. Một chế độ ăn uống nhiều trái cây tươi, rau có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và sức khỏe tổng thể của bạn. Có một số bằng chứng cho thấy các lựa chọn chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến những người bị cả RA (viêm khớp dạng thấp) và OA (viêm xương khớp). Chế độ ăn uống những thực phẩm cung cấp chất chống oxy hóa có thể giúp giảm viêm bằng cách loại bỏ các gốc tự do khỏi cơ thể.
Một cuộc khảo sát cho thấy 24% những người bị viêm khớp dạng thấp báo cáo rằng chế độ ăn uống có tác động đến mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng của họ. Dưới đây là những món ăn tốt cho người bị viêm khớp:
2.1. Cá béo
Các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá mòi…có nhiều axit béo omega-3 có tác dụng chống viêm mạnh. Trong một nghiên cứu nhỏ, 33 người tham gia được cho ăn cá béo, cá nạc hoặc thịt nạc bốn lần mỗi tuần. Sau tám tuần, nhóm cá béo đã giảm mức độ của các hợp chất cụ thể liên quan đến chứng viêm. Một phân tích của 17 nghiên cứu khác cho thấy việc bổ sung axit béo omega-3 làm giảm cường độ đau khớp, cứng khớp vào buổi sáng, số lượng khớp bị đau và sử dụng thuốc giảm đau ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp.
Cá cũng là một nguồn cung cấp vitamin D dồi dào, có thể giúp ngăn ngừa sự thiếu hụt. Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng viêm khớp dạng thấp có thể liên quan đến lượng vitamin D thấp, có thể góp phần gây ra các triệu chứng.
3.2. Tỏi
Người bị viêm khớp nên ăn gì? Tỏi là câu trả lời hoàn hảo. Tỏi và các thành phần của nó đã được chứng minh là có đặc tính chống ung thư. Chúng cũng chứa các hợp chất có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và sa sút trí tuệ. Tỏi còn có thể tăng cường chức năng của một số tế bào miễn dịch để giúp tăng cường hệ thống miễn dịch.
Ngoài ra, tỏi đã được chứng minh là có tác dụng chống viêm có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh viêm khớp. Trong một nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã phân tích chế độ ăn của 1.082 cặp song sinh. Họ phát hiện ra rằng những người ăn nhiều tỏi sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh viêm xương khớp hông, có thể là nhờ đặc tính chống viêm mạnh của tỏi.
2.3. Gừng
Chế độ ăn cho người bị viêm khớp không thể thiếu gừng. Bên cạnh việc tăng thêm hương vị cho các loại trà, súp và đồ ngọt, gừng cũng có thể giúp giảm bớt các triệu chứng của bệnh viêm khớp. Một nghiên cứu năm 2001 đã đánh giá tác dụng của chiết xuất gừng trên 261 bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối. Sau sáu tuần, 63% người tham gia đã cải thiện được tình trạng đau đầu gối.
Tiêu thụ gừng ở dạng tươi, bột hoặc khô có thể làm giảm viêm và hỗ trợ giảm các triệu chứng của bệnh viêm khớp.
2.4. Bông cải xanh
Bông cải xanh hay súp lơ xanh là một trong những thực phẩm lành mạnh nhất. Bông cải xanh cũng chứa các thành phần quan trọng có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh viêm khớp. Sulforaphane là một hợp chất được tìm thấy trong bông cải xanh. Các nghiên cứu trong ống nghiệm đã chỉ ra rằng Sulforaphane ngăn chặn sự hình thành của một loại tế bào liên quan đến sự phát triển của bệnh viêm khớp dạng thấp.
2.5. Quả óc chó
Quả óc chó rất giàu dinh dưỡng và chứa nhiều hợp chất có thể giúp giảm viêm liên quan đến bệnh khớp. Quả óc chó đặc biệt giàu axit béo omega-3 – dưỡng chất có khả năng làm giảm các triệu chứng của bệnh viêm khớp.
2.6. Quả mọng
Trong quả mọng có chứa nhiều chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất tốt cho có thể, đặc biệt là khả năng chống viêm hiệu quả. Người bị viêm khớp nên bổ sung quả mọng vào chế độ ăn của mình.
Ngoài ra, quả mọng rất giàu quercetin và rutin, hai hợp chất thực vật có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Trong một nghiên cứu trên ống nghiệm, quercetin được phát hiện có thể ngăn chặn một số quá trình viêm liên quan đến viêm khớp.
2.7. Cải bó xôi
Các loại rau xanh như rau bina (cải bó xôi) chứa đầy chất dinh dưỡng và một số thành phần của chúng thực sự có thể giúp giảm viêm do viêm khớp. Đặc biệt, cải bó xôi chứa nhiều chất chống oxy hóa cũng như các hợp chất thực vật có thể làm giảm viêm và giúp chống lại bệnh tật.
Rau bina đặc biệt chứa nhiều chất chống oxy hóa kaempferol, đã được chứng minh là làm giảm tác động của các tác nhân gây viêm liên quan đến bệnh viêm khớp dạng thấp. Một nghiên cứu trong ống nghiệm năm 2017 đã điều trị các tế bào sụn khớp bằng kaempferol, và phát hiện ra nó làm giảm viêm và ngăn ngừa sự tiến triển của viêm xương khớp.
2.8. Nho
Nho rất giàu chất dinh dưỡng và có nhiều chất chống oxy hóa và có đặc tính chống viêm. Ngoài ra, nho chứa một số hợp chất đã được chứng minh là có lợi trong việc điều trị viêm khớp. Ví dụ, resveratrol là một chất chống oxy hóa có trong vỏ nho. Resveratrol có khả năng giúp ngăn ngừa sự dày lên của các khớp liên quan đến viêm khớp bằng cách ngăn chặn sự hình thành của các tế bào viêm khớp dạng thấp.
Nho cũng chứa một hợp chất thực vật được gọi là proanthocyanidin, có thể có tác dụng đầy hứa hẹn đối với bệnh viêm khớp. Ví dụ, một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy chiết xuất proanthocyanidin hạt nho làm giảm viêm liên quan đến bệnh.
2.9. Dầu ô liu
Nổi tiếng với đặc tính chống viêm, dầu ô liu có thể có tác dụng thuận lợi đối với các triệu chứng viêm khớp. Trong một nghiên cứu, 49 người tham gia bị viêm khớp dạng thấp tiêu thụ dầu cá hoặc một viên dầu ô liu mỗi ngày trong 24 tuần. Vào cuối nghiên cứu, mức độ của một dấu hiệu viêm cụ thể đã giảm ở cả hai nhóm – 38,5% trong nhóm dầu ô liu và từ 40–55% trong nhóm dầu cá.
Một nghiên cứu khác đã phân tích chế độ ăn của 333 người tham gia có và không bị viêm khớp dạng thấp, phát hiện ra rằng tiêu thụ dầu ô liu có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh.
2.10. Đậu nành
Món ăn cho người bị viêm khớp nên bao gồm đậu nành. Đậu nành chứa nhiều dưỡng chất tốt cho tim. Đậu nành cũng ít chất béo, giàu protein và chất xơ và là một thực phẩm tốt cho sức khỏe.
2.11. Các loại đậu
Đậu chứa nhiều chất xơ, một chất dinh dưỡng giúp giảm CRP. Đậu cũng là một nguồn protein tuyệt vời và rẻ tiền, rất quan trọng đối với sức khỏe cơ bắp. Một số loại đậu rất giàu axit folic, magiê, sắt, kẽm và kali, tất cả đều có lợi cho tim và hệ miễn dịch. Tìm đậu đỏ, đậu tây và đậu pinto.
2.12. Anh đào
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng quả anh đào giúp giảm tần suất các cơn gút. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất anthocyanins được tìm thấy trong quả anh đào có tác dụng chống viêm. Anthocyanins cũng có thể được tìm thấy trong các loại trái cây màu đỏ và tím khác như:
- Dâu tây,
- Quả mâm xôi,
- Quả việt quất,
- Quả mâm xôi đen…
2.13. Sữa ít béo
Sữa ít béo là thực phẩm tốt cho người bị viêm khớp. Các sản phẩm từ sữa ít béo như sữa, sữa chua và pho mát chứa nhiều canxi và vitamin D, cả hai đều có khả năng tăng sức khỏe của xương. Vitamin D cần thiết cho sự hấp thụ canxi và nó đã được chứng minh là có tác dụng tăng cường hệ thống miễn dịch.
2.14. Ngũ cốc nguyên hạt
Một gợi ý cho câu hỏi người bị viêm khớp ăn gì là ngũ cốc nguyên hạt. Ngũ cốc nguyên hạt làm giảm mức độ protein phản ứng C (CRP) trong máu. CRP là một dấu hiệu của chứng viêm liên quan đến bệnh tim, tiểu đường và viêm khớp dạng thấp. Thực phẩm như bột yến mạch, gạo lứt và ngũ cốc nguyên hạt là nguồn cung cấp ngũ cốc nguyên hạt tuyệt vời.
2.15. Các loại hạt
Các loại hạt rất giàu protein, canxi, magiê, kẽm, vitamin E và axit alpha linolenic tăng cường miễn dịch (ALA), cũng như bổ sung protein và chất xơ. Chúng tốt cho tim mạch và có lợi cho việc giảm cân. Người bị viêm khớp hãy ăn quả óc chó, hạt thông, quả hồ trăn và hạnh nhân.
3. Người bị viêm khớp không nên ăn gì?
Không chỉ bổ sung những thực phẩm tốt cho xương khớp, người bệnh cũng nên tránh những thực phẩm sau:
- Thực phẩm có hàm lượng photpho cao như phủ tạng, thịt đỏ, thịt đóng hộp.
- Đồ ăn nhanh, chế biến sẵn, thức ăn chiên nhiều dầu mỡ.
- Đồ uống ngọt, bánh kẹo, món ăn nhiều đường, muối.
- Chuối tiêu, cà pháo, canh cua, thịt chó.
- Các sản phẩm bơ sữa vì thành phần có nhiều chất béo bão hòa.
- Thịt mỡ, xúc xích, dăm bông…gây tăng lipit máu khiến tình trạng viêm khớp trở nên trầm trọng hơn.
4. Kết luận
Cùng với các phương pháp điều trị thông thường, ăn một chế độ ăn giàu dinh dưỡng có chứa chất béo lành mạnh, một vài khẩu phần cá béo và nhiều sản phẩm có thể giúp giảm một số triệu chứng của bệnh viêm khớp. Medplus vừa tổng hợp những món ăn tốt cho người bị viêm khớp rồi. Nếu bạn còn đang phân vân người bị viêm khớp ăn gì có thể tham khảo danh sách trên nhé.
Nguồn tài liệu: