Đứt gân gót chân là gì? Có nguy hiểm không?

Đứt gân gót chân (gân Achilles) là một chấn thương ảnh hưởng đến mặt sau cẳng chân. Nó xảy ra chủ yếu ở những người chơi các môn thể thao giải trí, nhưng nó có thể xảy ra với bất cứ ai.

Gân gót là một bó sợi cứng chắc kết nối các cơ ở phía sau bắp chân với xương gót chân. Nếu bạn căng gân gót quá mức, nó có thể rách (đứt) hoàn toàn hoặc chỉ một phần.

Khi gân gót bị đứt, bạn có thể nghe thấy một tiếng bốp, sau đó là một cơn đau nhói ngay lập tức ở phía sau mắt cá chân và cẳng chân, ảnh hưởng đến khả năng đi lại của bạn. Phẫu thuật thường được chỉ định để điều trị, tuy nhiên việc điều trị không phẫu thuật cũng mang lại kết quả tích cực đối với một số bệnh nhân.

Triệu chứng

Trong một số trường hợp, không có dấu hiệu hoặc triệu chứng nào khi bị đứt gân gót, nhưng hầu hết các trường hợp đều sẽ có:

• Cảm giác bị đá vào bắp chân
• Đau, có thể đau dữ dội và sưng gần gót chân
• Không thể gập bàn chân xuống hoặc khó khăn trong việc đi bộ
• Không thể đứng trên ngón chân (đứng nhón gót) của chân bị thương
• Có âm thanh đứt gãy khi xảy ra chấn thương.

Khi nào đến gặp bác sĩ của bạn

Tìm gặp bác sĩ ngay lập tức nếu bạn nghe thấy tiếng bốp ở gót chân, đặc biệt là nếu bạn không thể đi bộ bình thường sau đó.

Nguyên nhân

Gân gót giúp bạn dồn lực xuống bàn chân, nhón gót chân và tạo lực đẩy cho bàn chân khi bạn bước đi. Bạn dựa vào nó hầu như mỗi khi đi bộ và di chuyển bàn chân.

Vị trí đứt gân gót thường nằm cách khoảng 6cm so với điểm bám tận của nó vào xương gót. Phần này có thể dễ bị đứt vì lưu lượng máu nuôi thấp và cũng có thể làm giảm khả năng lành gân.

Chấn thương đứt gân gót thường do sự gia tăng áp lực đột ngột lên nó gây ra. Ví dụ phổ biến gồm:

• Hoạt động thể thao quá mức, đặc biệt là các môn thể thao phải bật nhảy
• Ngã từ trên cao
• Bước hụt chân vào hố.

Các yếu tố rủi ro

Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ đứt gân Achilles bao gồm:

• Tuổi tác. Nhóm tuổi thường bị đứt gân Achilles nhất là từ 30 đến 40.
• Giới tính. Đứt gân gót có nguy cơ xảy ra ở nam cao gấp 5 lần so với nữ.
• Các môn thể thao giải trí. Chấn thương gân Achilles xảy ra thường xuyên hơn ở những người tham gia các môn thể thao liên quan đến chạy, nhảy, lúc khởi động hoặc dừng lại đột ngột chẳng hạn như bóng đá, bóng rổ và quần vợt.
• Thuốc tiêm steroid. Các bác sĩ đôi khi tiêm steroid vào khớp mắt cá chân để giảm đau và viêm. Tuy nhiên, thuốc này có thể làm suy yếu các gân gần đó và có liên quan đến đứt gân Achilles.
• Một số loại thuốc kháng sinh. Thuốc kháng sinh fluoroquinolon như ciprofloxacin (Cipro) hoặc levofloxacin (Levaquin) làm tăng nguy cơ đứt gân Achilles.
• Béo phì. Trọng lượng dư thừa gây nhiều áp lực lên trên gân.

Phòng ngừa

Để giảm nguy cơ phát triển các vấn đề về gân Achilles, hãy làm theo các mẹo sau:

• Kéo căng và tăng cường cơ bắp chân. Kéo căng bắp chân của bạn cho đến khi bạn cảm thấy một lực kéo đáng kể nhưng không đau. Đừng nhảy khi đang căng cơ. Các bài tập tăng cường sức mạnh cho bắp chân cũng có thể giúp cơ và gân chịu được lực mạnh hơn và ngăn ngừa chấn thương.
• Thay đổi bài tập của bạn. Thay thế các môn thể thao có tác động mạnh lên gân gót chân chẳng hạn như chạy bộ bằng các môn thể thao có tác động thấp như đi bộ, đi xe đạp hoặc bơi lội. Tránh các hoạt động gây áp lực quá mức lên gân Achilles như các hoạt động chạy và nhảy.
• Chọn bề mặt chạy và trang phục phù hợp. Tránh hoặc hạn chế chạy trên bề mặt cứng hoặc trơn trượt. Mặc quần áo phù hợp để tập luyện trong thời tiết lạnh và đi giày thể thao vừa vặn với đệm lót gót chân.
• Tăng cường độ luyện tập từ từ. Chấn thương gân gót thường xảy ra sau khi tăng đột ngột cường độ luyện tập. Tăng khoảng cách, thời lượng và tần suất luyện tập của bạn không quá 10% mỗi tuần.

Chẩn đoán

Trong quá trình khám lâm sàng, bác sĩ sẽ kiểm tra cẳng chân của bạn xem có bị đau và sưng hay không. Nếu gân của bạn bị đứt hoàn toàn, bác sĩ sẽ nhìn và sờ thấy khoảng trống giữa đoạn gân của bạn.

Bác sĩ có thể yêu cầu bạn quỳ trên ghế hoặc nằm sấp trong tư thế cổ chân và bàn chân gác vào cuối giường khám. Sau đó, bác sĩ bóp cơ bắp chân để xem liệu bàn chân của bạn có linh hoạt hay không. Nếu không có thể bạn đã bị đứt gân gót.

Nếu nghi ngờ gân gót của bạn tổn thương –  đứt hoàn toàn hay chỉ một phần – bác sĩ có thể yêu cầu bạn siêu âm hoặc chụp MRI.

Điều trị

Điều trị đứt gân Achilles thường phụ thuộc vào độ tuổi, mức độ hoạt động và mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Nhìn chung, những người trẻ hơn và năng động hơn, đặc biệt là các vận động viên, có xu hướng chọn phẫu thuật để sửa lại gân Achilles bị đứt hoàn toàn, trong khi những người lớn tuổi có nhiều khả năng chọn điều trị không phẫu thuật.

Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây đã cho thấy điều trị phẫu thuật và không phẫu thuật có hiệu quả là tương đương nhau.

Điều trị không phẫu thuật

Nó bao gồm:

• Giúp gân giảm hoạt động bằng cách dùng nạng
• Chườm đá vào khu vực bị chấn thương
• Dùng thuốc giảm đau không kê đơn
• Không cử động cổ chân trong vài tuần đầu tiên bằng cách bó bột.

Điều trị không phẫu thuật tránh những rủi ro liên quan đến phẫu thuật, chẳng hạn như nhiễm trùng.

Tuy nhiên, điều trị không phẫu thuật có thể làm tăng cơ hội tái phát và quá trình hồi phục sẽ  mất nhiều thời gian hơn.

Phẫu thuật

Quy trình này thường bao gồm việc rạch một đường ở phía sau cẳng chân và khâu phần gân bị rách lại với nhau. Tùy thuộc vào tình trạng của mô bị rách, việc sửa chữa có thể được cố định bằng các gân khác hoặc từ phần khác của chính gân gót bị đứt.

Các biến chứng có thể bao gồm nhiễm trùng và tổn thương thần kinh. Các thủ thuật xâm lấn tối thiểu làm giảm tỷ lệ nhiễm trùng so với các thủ thuật mở.

Phục hồi chức năng

Sau khi điều trị, bạn sẽ phải tập các bài tập vật lý trị liệu để tăng cường cơ bắp chân và gân gót chân. Hầu hết bệnh nhân có thể trở lại hoạt động bình thường trong vòng 4 đến 6 tháng.

Bên cạnh đó, phục hồi chức năng tập trung vào sự phối hợp của các bộ phận cơ thể và cách bạn di chuyển. Mục đích của phương pháp này là đưa bạn trở lại với cường độ vận động cao nhất khi bạn là một vận động viên. hoặc bạn muốn trở lại với các hoạt động bình thường hằng ngày.

Một nghiên cứu đã kết luận rằng phục hồi chức năng đem lại kết quả tốt như điều trị không phẫu thuật hoặc phẫu thuật. Tuy nhiên phương pháp này vẫn cần phải nghiên cứu thêm.

Như vậy, qua những thông tin Medplus đã tổng hợp, hy vọng rằng sẽ giúp bạn có thêm những thông tin bổ ích về đứt gân gót chân. Cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc bài viết này của chúng tôi.