Cây Cam thìa thuộc loại cây thảo, có vị đắng, mặn. Tính hơi ôn, có tác dụng chữa sốt rét, ho nhiều đờm, hen suyễn, tức ngực, trướng bụng,.. Có những bài thuốc khác nhau để tương ứng với những công dụng chữa bệnh riêng. Hãy cùng Medplus tìm hiểu thêm về các bài thuốc cũng như thông tin chi tiết của loại dược liệu này nhé!
A. Thông tin về Cây Cam thìa
Tên gọi khác: Cam hoẵng, Mật đất, Mao liên thái
Tên khoa học: Picris hieracioides L.
Họ: Asteraceae (Cúc)
1. Đặc điểm về cây
- Cây Cam thìa thuộc loại cây thảo, sống khoảng hai năm, cao 0,3 – 1,2m, có lông dày.
- Lá mọc so le với nhau, hình mác, có lông thô, gốc thuôn, đầu nhọn và mép có răng cưa.
- Cụm hoa mọc ở đầu cành thành tán hay ngù, cuống mang lá bắc ở gần ngọn, gồm những đầu có lông dày; lá bắc trong và ngoài nhỏ; hoa có hình lưỡi màu vàng, mào lông màu trắng bẩn, có sợi ngắn.
- Quả hình thoi, thuôn ở đầu, dài 2,5mm và có 5 sống dọc.
2. Phân bố
- Chi Picris D. Don gồm một số loại cây thân cỏ, phân bố ở vùng ôn đới ấm và nhiệt đới núi cao.
- Ở Việt Nam, hiện nay mới phát hiện được một loài là cây cam thìa. Loài này có nhiều ở Trung Quốc, một số nước ở vùng Đông Bắc Á và Ấn Độ.
- Cây phân bố rải rác ở một số vùng núi cao trên 1500m, như Sa Pa (Lào Cai); Đồng Văn, Mèo Vạc và Quản Bạ (Hà Giang). Cây ưa khí hậu ẩm mát, nhiệt độ trung bình dưới 20°c, thường mọc thành đám hay rải rác, xen lẫn trong các trảng cỏ, có cây bụi thấp ở ven đôi, ven dường đi và nương rẫy mới bỏ hoang.
- Loại cây này khá đặc biệt, thường sống tới năm thứ hai thì mới có hoa và quả, sau đó sẽ tự tàn lụi. Hạt có túm lông, phát tán đi khắp nơi nhờ gió.
3. Bộ phận dùng
Lá hoặc cả cây, thu hái khi cây chưa có hoa, đem phơi hoặc sấy khô.
4. Thành phần hóa học
- Picris hieracioides subsp. hieracioides chứa loliolid.
- Picris hieracioides subsp.japónica. Toàn cây chứa 4 terpen glucosid là picrosid A, picrosid B, picrionosid A, picrionosid B. Ngoài ra, còn có icarisid Bj, roseosid và sonchuionosid.
5. Tính vị và công năng
Vị đắng và mặn.
Tính hơi ôn, có tác dụng hóa đàm, chỉ khái, lý khí, bình suyễn.
B. Công dụng và bài thuốc chữa bệnh
Cây Cam thìa có tác dụng chữa ho nhiều đờm, hen suyễn, tức ngực, trướng bụng.
Dân tộc Mường, Cao Lan dùng lá hoặc cả Cây Cam thìa được thu hái khi cây chưa có hoa để chữa sốt, sốt rét, kiết lỵ kinh niên với liều dùng như sau:
- Mỗi ngày dùng 20 – 30g sắc với 400ml nước để cho ra 100ml, uống làm 2 lần trong ngày.
Viện Y học cổ truyền đã dùng bài thuốc chữa sốt rét gồm nhiều vị, trong đó có Cây Cam thìa đạt kết quả tốt như sau:
- Cả cây cam thìa gồm rễ, cành và lá (100g), cắt nhỏ, phơi khô rồi tẩm rượu, sao vàng
- Rễ hà thủ ô trắng đã chế (50g)
- Lá thường sơn (50g) tước bỏ cuống và sống lá, ngâm nước vo gạo 2 ngày, 2 đêm, mỗi ngày thay nước gạo một lần, thái nhỏ tẩm rượu, sao vàng
- Thảo quả sao cháy vỏ ngoài lấy hạt (30g)
- Vỏ chanh khô (30g)
- Hạt cau nhà hoặc hạt cau rừng càng tốt (30g)
- Miết giáp (30g) tẩm giấm, nướng vàng làm 3 lần
- Hậu phác (20g)
- Cam thảo (20g) sao qua
- Tán nhỏ tất cả các nguyên liệu dưới đây rồi mang rây cho bột mịn
- Người lớn uống mỗi ngày 2 lần vào trước 2 bữa ăn một giờ; mỗi lần 4g với nước đun sôi để nguội. Uống trước cơn sốt một giờ nếu có sốt rét. Trẻ em tùy theo độ tuổi để dùng liều cho thích hợp. Uống liên tục trong vòng một tháng.
Bạn cũng có thể quan tâm một số bài viết khác dưới đây:
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về Cây Cam thìa cũng như một số công dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý:
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn tham khảo
Tracuuduoclieu.vn và các nguồn uy tín khác