Hội chứng nôn ói chu kỳ là gì?

Tổng quát

Hội chứng nôn ói chu kỳ được đặc trưng bởi các đợt nôn mửa dữ dội mà không rõ nguyên nhân. Các đợt có thể kéo dài hàng giờ hoặc hàng ngày và xen kẽ với các giai đoạn không có triệu chứng.

Hội chứng nôn ói chu kỳ xảy ra ở mọi lứa tuổi, mặc dù nó thường bắt đầu ở trẻ em khoảng 3 đến 7 tuổi. Mặc dù bệnh này phổ biến hơn ở trẻ em, nhưng hiện tại, các trường hợp bệnh ở người lớn được chẩn đoán đang tăng lên.

Hội chứng nôn ói chu kỳ khó để chẩn đoán vì nôn là triệu chứng của nhiều rối loạn. Điều trị thường bao gồm thay đổi lối sống, thuốc bao gồm các liệu pháp chống buồn nôn và đau nửa đầu có thể giúp giảm bớt các triệu chứng.

Các triệu chứng

Các triệu chứng của hội chứng nôn ói chu kỳ thường bắt đầu vào buổi sáng. Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm:

• Nôn ói 3 lần hoặc nhiều hơn cùng một lúc và kéo dài trong một khoảng thời gian
• Buồn nôn và đổ mồ hôi dữ dội trước khi bắt đầu nôn ói.

Các dấu hiệu và triệu chứng khác trong một đợt nôn mửa có thể bao gồm:

• Đau bụng

• Bệnh tiêu chảy
• Chóng mặt
• Nhạy cảm với ánh sáng
• Đau đầu
• Nôn mửa.

Khi nào đến gặp bác sĩ

Gọi cho bác sĩ nếu bạn thấy có máu trộn lẫn với chất bạn hoặc con bạn nôn ra.

Nôn mửa liên tục có thể gây ra tình trạng mất nước nghiêm trọng có thể nguy hiểm đến tính mạng. Gọi cho bác sĩ nếu bạn hoặc con bạn có các triệu chứng mất nước, chẳng hạn như:

• Khát nước quá mức hoặc khô miệng
• Đi tiểu ít hơn
• Da khô
• Mắt hoặc má trũng
• Không có nước mắt khi khóc
• Kiệt sức và bơ phờ.

Nguyên nhân

Nguyên nhân cơ bản của hội chứng nôn ói chu kỳ vẫn chưa được biết rõ. Một số nguyên nhân có thể do gen, khó tiêu hóa, các vấn đề về hệ thần kinh và mất cân bằng hormone. Các cơn nôn có thể phát tát bởi:

• Cảm lạnh, dị ứng hoặc các vấn đề về xoang
• Căng thẳng hoặc phấn khích về cảm xúc, đặc biệt là ở trẻ em
• Lo lắng hoặc hoảng sợ, đặc biệt là ở người lớn
• Một số loại thực phẩm và đồ uống như rượu, caffein, sô cô la hoặc phô mai
• Ăn quá nhiều, ăn ngay trước khi đi ngủ hoặc nhịn ăn
• Thời tiết nóng
• Kiệt sức về thể chất
• Tập thể dục quá nhiều
• Hành kinh
• Say tàu xe.

Xác định được các tác nhân gây ra các đợt nôn có thể giúp kiểm soát hội chứng nôn ói chu kỳ.

Các yếu tố rủi ro

Mối quan hệ giữa chứng đau nửa đầu và hội chứng nôn ói chu kỳ không rõ ràng. Nhưng nhiều trẻ mắc hội chứng nôn ói chu kỳ có tiền sử gia đình bị chứng đau nửa đầu hoặc bản thân bị chứng đau nửa đầu khi lớn lên. Ở người lớn, mối liên quan giữa hội chứng nôn ói chu kỳ và chứng đau nửa đầu có thể thấp hơn.

Sử dụng cần sa (cannabis) mãn tính cũng có liên quan đến hội chứng nôn ói chu kỳ vì một số người sử dụng cần sa để giảm buồn nôn. Tuy nhiên, việc sử dụng cần sa mãn tính có thể dẫn đến một tình trạng gọi là Hội chứng nôn kéo dài do cannabinoid, thường dẫn đến nôn mửa liên tục. Những người mắc hội chứng này thường có hành vi tắm vòi sen hoặc tắm bồn thường xuyên.

Hội chứng nôn do cannabinoid có thể bị nhầm lẫn với hội chứng nôn ói chu kỳ. Để loại trừ hội chứng buồn nôn do cannabinoid, bạn cần ngừng sử dụng cần sa ít nhất 1 đến 2 tuần để xem liệu tình trạng nôn mửa có giảm bớt hay không. Nếu không giảm bớt, bác sĩ sẽ tiếp tục kiểm tra hội chứng nôn ói chu kỳ.

Các biến chứng

Hội chứng nôn ói chu kỳ có thể gây ra những biến chứng sau:

• Mất nước. Nôn nhiều khiến cơ thể mất nước nhanh chóng. Những trường hợp mất nước nghiêm trọng có thể cần được điều trị tại bệnh viện.
• Tổn thương ống dẫn thức ăn. Axit trong dạ dày đi kèm với chất nôn có thể làm hỏng dạ dày (thực quản). Đôi khi thực quản bị kích thích đến mức chảy máu.
• Sâu răng. Axit trong chất nôn có thể ăn mòn men răng.

Phòng ngừa

Bạn nên biết điều gì khiến bạn nôn ói. Từ đó, tránh những tác nhân gây nên nôn ói, nó có thể giúp làm giảm số lần nôn mửa của bạn. Bạn có thể cảm thấy tần suất, cũng như tình trạng của bạn cải thiện hơn, tuy nhiên, bạn không nên lơ là dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Nếu các đợt nôn ói chu kỳ xuất hiện nhiều hơn 1 lần mỗi tháng hoặc cần nhập viện, bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc dự phòng như amitriptyline, propranolol (Inderal), cyproheptadine và topiramate.

Thay đổi lối sống cũng có thể hữu ích, bao gồm:

• Ngủ đủ giấc
• Tránh thực phẩm kích thích như rượu, caffein, pho mát và sô cô la
• Ăn các bữa ăn nhỏ và đồ ăn nhẹ ít chất béo hàng ngày vào thời gian phù hợp.