Theo Đông Y học, Lão quan thảo có vị đắng, cay, tính bình. Có tác dụng trừ phong thấp, hoạt huyết, thông kinh lạc, mạnh gân cốt, chỉ tả, thanh nhiệt giải độc. Cùng MedPlus tìm hiểu kỹ về công dụng và bài thuốc hay nhé !
Thông tin cơ bản
1. Thông tin khoa học:
- Tên Tiếng Việt: Lão quan thảo, Cỏ quan, Mỏ hạc.
- Tên khoa học: Geranium nepalense Sweet
- Họ Mỏ hạc (Geraniaceae).
2. Mô tả
- Thân cây mảnh, màu xanh bạc, dài 50-80 cm. Thân và lá có phủ một lớp lông ngắn mịn. Lá mọc đối, dài từ 2-5 cm, có cuống lá dài mảnh, phiến lá tròn, xẻ 3-5 thuỳ sâu. Không có mùi, vị nhạt.
3. Phân bố, thu hái và chế biến
Phân bố
- Cây mọc hoang và được trồng ở một số vùng núi cao phía Bắc nước ta.
- Là cây thảo ưa ẩm, ưa sáng hoặc có thể hơi chịu bóng, cây thích hợp với vùng có khí hậu mát quanh năm.
- Cây thường mọc thành đám ở chân núi đá vôi, gần bờ suối hoặc trên các nương rẫy mới bỏ hoang. Độ cao phân bố từ 1300m (Yên minh – Hà giang) đến 1600m (Phó Bảng – Hà Giang).
Bộ phận dùng
- Phần trên mặt đất phơi hay sấy khô
Thu hoạch và sơ chế
- Thu hoạch vào tháng 6-7, khi cây ra nhiều hoa. Loại bỏ rễ và tạp chất, phơi hay sấy khô.
Công dụng và tác dụng chính
A. Thành phần hoá học
- Tanin (ethyl galat, acid galic, geraniin, phenazin A, phenazin B, corilagin), flavonoid (kaempferol, quercetin, quercitrin).
B. Tác dụng dược lý
- Tác dụng kháng khuẩn:
- Tác dụng giảm đau:
- Độc tính cấp:
C. Công dụng, tính vị và liều dùng
Tính vị
- Vị đắng, cay, tính bình.
Công Năng
- Trừ phong thấp, hoạt huyết, thông kinh lạc, mạnh gân cốt, chỉ tả, thanh nhiệt giải độc.
Công Dụng
- Chữa tiêu chảy, kiết lỵ lâu ngày. Chữa phong thấp, bại liệt co rút, gân xương đau.
Kiêng Kỵ
-
Do cơ địa mỗi người khác nhau có thể gia giảm vị thuốc vì vậy, bệnh nhân cần được bắt mạch, tư vấn của các nhà chuyên môn.
Liều dụng:
- Ngày dùng 9-12 g, dạng thuốc sắc hoặc cao mềm .
Bài thuốc sử dụng
1. Chữa nhiễm trùng đường ruột, lỵ trực trùng, lỵ amip, viêm ruột cấp và mãn tính:
Nước sắc Lão quan thảo (100%) mỗi lần uống 40ml, ngày 2-3 lần. Hoặc lão quan thảo 30g, Phượng vĩ thảo 30g, đun sôi còn 90 ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.
2. Chữa viêm thấp khớp:
Lão quan thảo 6g; Thiên niên kiện, Uy linh tiên, Sinh khương mỗi vị 15g. Sắc nước uống.
3. Chữa đau dây thần kinh tọa:
Lão quan thảo, Bạch thược, ý dĩ nhân mỗi vị 30g ; Uy linh tiên 15g; Nhũ hương, Một dược mỗi vị 12g ; Cam thảo 2g. Sắc nước, chia nhiều lần uống trong ngày.
4. Hỗ trợ chữa viêm khớp:
Lão quan thảo 6g, sinh khương, thiên niên kiện, uy linh tiên, mỗi vị 15g. Cho tất cả vào nồi đổ 550ml nước, sắc còn 250ml, chia 3 lần uống trong ngày. Mỗi liệu trình 10 ngày.
5. Chữa nhiễm trùng đường ruột, viêm ruột:
Lão quan thảo 30g, phượng vĩ thảo 30g. Tất cả rửa sạch cho vào ấm đổ 550ml nước, sắc nhỏ lửa còn 250ml, chia 3 lần uống trong ngày. Mỗi liệu trình 7-10 ngày. Hoặc: Lão quan thảo 30g, rửa sạch cho 400ml nước, đun nhỏ lửa còn 120ml, chia 3 lần uống trong ngày. Mỗi liệu trình 7-10 ngày.
6. Chữa mụn nhọt, mẩn ngứa do nhiệt:
Lão quan thảo 15g, rửa sạch đổ 300ml nước, sắc nhỏ lửa còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày. Mỗi liệu trình 7 ngày. Ngoài ra kiêng ăn đồ cay nóng.
Lời kết
Hy vọng với những thông tin trên, MedPlus sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về một số tác dụng hay về loại dược liệu này!
Lưu ý
- Thông tin dược liệu mang tính chất tham khảo
- Người bệnh không tự ý áp dụng
- Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Nguồn: tracuuduoclieu.vn tham khảo Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam