Nguyên nhân hay bị chóng mặt là bệnh gì?

Chóng mặt là một trong những lý do phổ biến khiến chúng ta nên đến khám bác sĩ. Những cơn chóng mặt thường xuyên hoặc chóng mặt liên tục có thể ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của bạn. Nhưng chóng mặt hiếm khi báo hiệu một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. Hãy cùng, Medplus tìm hiểu các nguyên nhân qua bài viết dưới đây nhé.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các loại bệnh khác:

• Nhiễm sán dây: Nguyên nhân, triệu chứng & cách phòng ngừa

• 8 cách điều trị đau dạ dày tại nhà mà bạn nên quan tâm

• Đau dạ dày có nguy hiểm không? Có chữa được không?

1. Hay bị chóng mặt là bệnh gì?

Chóng mặt (Vertigo) là tình trạng mất thăng bằng khiến bản thân có cảm giác đang bị xoay vòng vòng, hoặc thế giới xung quanh bạn đang quay cuồng, khiến bạn có nguy cơ té ngã. Chóng mặt không phải là bệnh mà là triệu chứng của nhiều vấn đề liên quan đến sức khỏe của cơ thể. Người hay bị chóng mặt có thể mắc các bệnh như: sỏi lạc chỗ trong tai, nhiễm trùng tai trong, viêm dây thần kinh tiền đình, ứ dịch mê nhĩ…Hiện nay, đã có thống kê chóng mặt chiếm từ 5-6% lượt khám bác sĩ. Tình trạng chóng mặt có thể gặp mọi lứa tuổi, nhưng độ tuổi trung niên và người cao tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất.

2. Nguyên nhân và các yếu tố rủi ro

Có ít nhất hơn 80 nguyên nhân có thể gây ra chóng mặt. Dưới đây là một số nguyên nhân hàng đầu được biết đến:

2.1. Liên quan đến trái tim 

• Rung tâm nhĩ : Nhịp tim nhanh bất thường, đôi khi gây ra
  lưu thông kém và các vấn đề tim mạch khác.
• Nhịp tim nhanh: Nhịp tim nhanh bất thường.
• Hạ huyết áp : Thuật ngữ y tế chỉ huyết áp thấp (dưới 90/60).
• Xơ vữa động mạch: Là tình trạng các động mạch bị thu hẹp và cứng lại do sự tích tụ của các mảng bám xung quanh thành động mạch.
• Bệnh tim: Đề cập đến một số bệnh tim bao gồm các mạch bị bệnh, các vấn đề về cấu trúc và cục máu đông.

2.2. Liên quan đến não và thần kinh

• Chóng mặt: Tình trạng ai đó cảm thấy chóng mặt, thường xuyên như thể căn phòng đang quay. Chóng mặt có thể được khắc phục bằng cách thay đổi vị trí của đầu. Ví dụ,  chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV) có thể gây chóng mặt khi nằm hoặc khi đứng lên.
• Bệnh Meniere: Một chứng rối loạn tai trong mãn tính gây chóng mặt, ù tai, chóng mặt và các triệu chứng khác thường liên quan đến việc thu thập chất lỏng bất thường ở tai trong.
• Đột quỵ: Khi một mạch máu vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng đến não bị tắc nghẽn do cục máu đông hoặc bị vỡ.
• Đau cơ xơ hóa: Một rối loạn đặc trưng bởi đau cơ xương lan rộng kèm theo các vấn đề về mệt mỏi, giấc ngủ, trí nhớ và tâm trạng.
• PTSD (Rối loạn căng thẳng sau chấn thương tâm lý): Một chứng rối loạn mà một người khó phục hồi sau khi trải qua hoặc chứng kiến ​​một sự kiện kinh hoàng.
• Hội chứng sau chấn động: Một rối loạn phức tạp, trong đó các triệu chứng khác nhau, chẳng hạn như chóng mặt và đau đầu, kéo dài hàng tuần và đôi khi hàng tháng sau chấn thương gây ra chấn động.
• Say độ cao: Còn được gọi là say núi cấp tính (AMS), đây là một ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe do tiếp xúc cấp tính với lượng oxy thấp ở độ cao lớn.
• Đau nửa đầu : Đau đầu với cường độ khác nhau, thường kèm theo buồn nôn và nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh.
• Nôn nao: Các triệu chứng khó chịu xảy ra sau khi uống quá nhiều rượu.
• Say tàu xe : Bệnh do chuyển động trong quá trình di chuyển.
• Quá liều caffein: Có thể xảy ra khi bạn tiêu thụ quá nhiều caffein thông qua đồ uống, thực phẩm hoặc thuốc.

2.3. Liên quan đến Tai / Mũi / Họng

• Cảm lạnh thông thường: Một bệnh nhiễm vi-rút thông thường ở mũi và cổ họng.
• Cúm: Một bệnh lây truyền qua đường hô hấp do vi rút cúm gây ra.
• Nhiễm trùng tai giữa: Tình trạng nhiễm trùng không gian chứa đầy không khí phía sau màng nhĩ (tai giữa).
• Ù tai: Cảm nhận về tiếng ồn hoặc ù tai.

2.4. OB-GYN – Liên quan

• Thời kỳ mang thai: Thời gian một hoặc nhiều con phát triển bên trong người phụ nữ.
• Thời kỳ mãn kinh: Sự suy giảm tự nhiên của hormone sinh sản khi phụ nữ bước vào độ tuổi 40 hoặc 50.
• Lạc nội mạc tử cung: Một rối loạn trong đó các mô thường lót tử cung phát triển bên ngoài tử cung.
• Hội chứng sốc nhiễm độc: Một bệnh nhiễm khuẩn toàn thân có thể xảy ra đột ngột và gây tử vong.

Một lần nữa, đây chỉ là một số nguyên nhân có thể gây ra chóng mặt. Các nguyên nhân phổ biến khác không phù hợp với các danh mục này bao gồm:

•  Thiếu máu
•  Sự lo ngại
• Thiếu B12
• Mất nước, đôi khi có thể do sốt, quá nóng, hạ đường huyết và tác dụng phụ của thuốc.

Nếu bạn đang cảm thấy chóng mặt và hiện đang dùng thuốc, hãy đảm bảo rằng bạn đã đọc kỹ các tác dụng phụ có thể có của thuốc.

Chóng mặt cũng có thể là tác dụng phụ của một số dụng cụ dùng để cai thuốc lá như miếng dán nicotine và kẹo cao su nicotine.

Các yếu tố nguy cơ gây chóng mặt bao gồm, nhưng không giới hạn ở những yếu tố sau: chấn thương đầu hoặc tai, nhiễm trùng tai do virus và tuổi tác. Bất kỳ ai ở mọi lứa tuổi đều có thể cảm thấy chóng mặt, nhưng lời phàn nàn này ngày càng được nghe thấy nhiều hơn khi mọi người già đi và là triệu chứng hàng đầu sau khi đi khám bệnh cho những người trên 75 tuổi. 

3. Hiện tượng chóng mặt thường gặp ở những ai?

Hiện tượng chóng mặt có nhiều nguyên nhân, nên những nhóm đối tượng bị chóng mặt cũng không thu hẹp mà rất phổ biến. Trẻ nhỏ, thanh niên, người già đều có thể mắc chứng chóng mặt.

3.1. Người lớn tuổi và trung niên

Theo một nghiên cứu được công bố tại Mỹ cho biết có khoảng 35% số người bị mắc chứng rối loạn tiền đình có độ tuổi trên 40, đây là một trong những nguyên nhân gây chóng mặt hàng đầu. Người trung niên và cao tuổi chóng mặt do rối loạn tiền đình, thiếu máu não. Riêng người cao tuổi, chóng mặt thường xảy ra lúc nửa đêm, gần sáng. Họ thức tỉnh và không ngồi dậy được do hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, người lao đao, choáng váng, mất thăng bằng, có thể bị ngã xuống đất.

3.2. Người trẻ tuổi lao động trí óc

Người trẻ tuổi thuộc giới văn phòng cũng là đối tượng thường xuyên mắc chứng chóng mặt. Những đối tượng này thường làm việc trong môi trường máy lạnh có không khí lạnh và khô nên dễ làm cột sống cổ bị nhiễm lạnh, máu lưu thông lên não kém. Ngoài ra, do họ có thói quen ngồi làm việc một chỗ quá lâu và áp lực công việc dẫn đến não bộ căng thẳng, sẽ xảy ra tình trạng thiếu máu não ngày càng trầm trọng hơn, gây chóng mặt, choáng váng

3.3. Phụ nữ mang thai, tiền mãn kinh

Ở giai đoạn mang thai hay tiền mãn kinh, tâm sinh lý của phụ nữ thay đổi rất nhiều. Họ hay cáu gắt, lo lắng, suy nghĩ tiêu cực, đa nghi, giận dỗi vô cớ. Lý do khiến tâm lý trở nên thất thường như vậy là bởi lượng hormone nữ giới trong cơ thể thay đổi đột ngột, làm khởi phát cơn chóng mặt.

Những người từng bị chấn thương đầu: Những người đã bị thương ở đầu có thể bị rối loạn chức năng tiền đình dẫn đến chóng mặt, suy giảm trí nhớ, khả năng làm việc cũng bị suy giảm.

Nguồn tham khảo:

• Dizziness