U tuyến yên là những khối u bất thường phát triển trong tuyến yên của bạn. Một số khối u tuyến yên là kết quả của quá nhiều hormone điều chỉnh các chức năng quan trọng của cơ thể bạn. Hãy cùng, Medplus tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các loại bệnh khác:
1. U tuyến yên là gì?
Tuyến yên là tuyến hình hạt đậu nhỏ nằm ở đáy não, hơi phía sau mũi và giữa hai tai. Mặc dù có kích thước nhỏ nhưng tuyến ảnh hưởng gần như tất cả các phần của cơ thể. Các hormone nó tạo giúp điều chỉnh chức năng quan trọng, chẳng hạn như tăng trưởng và sinh sản.
U tuyến yên là khối u tăng trưởng bất thường phát triển trong tuyến yên. Những khối u tuyến yên nằm trong số những khối u nội tiết hay gặp nhất, chỉ đứng sau u tuyến giáp. U tuyến yên chiếm khoảng 10% các khối u trong não. Theo đó, u tuyến yên có thể được phân loại:
- Lành hoặc ác tính
- Không tiết hay có tiết hormon.
- Kích thước: u nhỏ (đường kính < 10mm),u lớn (≥ 10mm)
Đại đa số các khối u tuyến yên là khối u lành tính. Khối u tiên phát thường gặp nhất là u tuyến tuyến yên (pituitary adenoma) thường lành tính, phát sinh từ tế bào thuỳ trước tuyến yên. U tuyến thường giới hạn trong tuyến yên hoặc các mô xung quanh mà không lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
2. Nguyên nhân gây u tuyến yên
Nguyên nhân của sự phát triển không kiểm soát của tế bào trong tuyến yên, nơi tạo ra khối u, vẫn chưa được biết rõ.
Tuyến yên là một tuyến nhỏ hình hạt đậu nằm ở đáy não, hơi sau mũi và giữa hai tai. Mặc dù có kích thước nhỏ, nhưng tuyến này ảnh hưởng thực tế đến mọi bộ phận của cơ thể. Các hormone do nó tạo ra giúp điều chỉnh các chức năng quan trọng, chẳng hạn như tăng trưởng, huyết áp và sinh sản.
Một tỷ lệ nhỏ các trường hợp u tuyến yên là do di truyền, nhưng hầu hết không có di truyền rõ ràng. Tuy nhiên, các nhà khoa học nghi ngờ rằng sự thay đổi gen đóng một vai trò quan trọng trong cách các khối u tuyến yên phát triển.
3. Các yếu tố rủi ro u tuyến yên
Những người có tiền sử gia đình mắc một số tình trạng di truyền, chẳng hạn như u tân sinh đa tuyến nội tiết loại 1, có nhiều nguy cơ mắc các khối u tuyến yên. Trong bệnh này, nhiều khối u xảy ra ở các tuyến khác nhau của hệ thống nội tiết. Xét nghiệm di truyền có thể được thực hiện đối với chứng rối loạn này.
4. Các biến chứng u tuyến yên
Các khối u thường không phát triển hoặc lây lan rộng. Tuy nhiên, chúng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn và có thể gây ra những điều sau đây:
- Những thay đổi trong tầm nhìn Một khối u có thể gây áp lực lên các dây thần kinh thị giác.
- Thiếu hụt nội tiết tố vĩnh viễn. Sự hiện diện của một khối u tuyến yên hoặc việc cắt bỏ một khối u có thể làm gián đoạn vĩnh viễn nguồn cung cấp nội tiết tố, có thể cần được thay thế bằng thuốc nội tiết tố.
Một biến chứng hiếm gặp nhưng có thể nghiêm trọng của khối u là đột quỵ tuyến yên, khi có máu chảy đột ngột vào khối u. Cảm giác đó giống như cơn đau đầu dữ dội nhất mà bạn từng gặp phải. Đột quỵ tuyến yên cần được điều trị khẩn cấp, thường bằng corticosteroid và có thể phẫu thuật.
Hầu hết các khối u tuyến yên là khối u không phải ung thư (lành tính), còn được gọi là u tuyến. Những chất này vẫn còn trong tuyến yên hoặc các mô xung quanh và không lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
5. Một số u tuyến yên không tiết hormon
Một số u tuyến yên không tiết ra hormon như:
- Nang hố yên/ nang cạnh hố yên (Sella/parasella cysts)
- Các nang khe Rathke (Rathke′s cleft cyts)
- U nguyên sống (Chordomas)
- U tế bào mầm (Germinomas)
- U dạng bì (Dermoid tumors)
- Di căn đến tuyến yên
- Phình mạch (aneurysms)
Các u hạt tuyến yên: Viêm màng não do lao, bệnh sacoid (Sarcoidosis), u hạt tế bào khổng lồ (Giant cell granuloma – Granulomatous hypophysitis), histiocytosis X (HX), viêm tuyến yên tế bào lympho (lymphocytic hypophysitis), áp xe tuyến yên, chảy máu và nhồi máu trong tuyến yên, ung thư tuyến yên (Pituitary carcinomas), tăng sản tuyến yên (Pituitary hyperplasia), u lympho hệ thống thần kinh trung ương tiên phát (Primary central nevous system lymphoma), đột quỵ tuyến yên (Pituitary apoplexy)
Nguồn tham khảo: